Czym jest inhalacja, a czym nebulizacja? Jak działa nebulizator?
Inhalacja to metoda leczenia polegająca na wdychaniu substancji w postaci aerozolu (w sposób ten mogą być podawane leki, inne związki chemiczne aktywne biologicznie, pierwiastki lub cząstki wody), jest pojęciem szerszym niż nebulizacja, ponieważ nebulizacja określa metodę rozpraszania wspomnianych roztworów lub zawiesin. Nebulizator (jako rodzaj inhalatora) jest urządzeniem wytwarzającym aerozol w wyniku mechanicznego rozproszenia leku/substancji znajdującego się w fazie ciekłej.
Roztwór lub zawiesina, która ma być podana w inhalacji umieszczana jest w nebulizatorze, a następnie za pomocą sprężonego powietrza lub tlenu (nebulizator ciśnieniowy), przez wyciskanie przez siatkę z odpowiedniej wielkości otworami (nebulizator membranowy, siateczkowy) lub przez falę akustyczną generowaną przez głowicę ultradźwiękową (nebulizator ultradźwiękowy) rozpraszany jest do postaci aerozolu i wdychany przez pacjenta za pomocą ustnika lub maski.
Dopadła Cię infekcja? Masz alergię? Wybierz odpowiedni preparat do inhalacji dla dorosłych. Wypełnij ankietę i poznaj ZDROWE ROZWIĄZANIA.
W jakim celu stosujemy nebulizację?
W zależności od wielkości generowanej w czasie inhalacji cząstki aerozol może dotrzeć kolejno przez górne do dolnych dróg oddechowych (w nosie, gardle, krtani i tchawicy posiadają największe cząstki aerozolu, średnie dostają się do oskrzeli, najmniejsze zaś do oskrzelików i pęcherzyków płucnych) ze znacznym ograniczeniem lub wyeliminowaniem ogólnoustrojowego działania (które występuje np. w przypadku podania leku pod postacią tabletek, syropów itp.), które może być niepotrzebne, a czasem wręcz szkodliwe.
Zmniejsza suchy, drażniący kaszel, intensywnie nawilża drogi oddechowe.
3% roztwór soli przeznaczony do nebulizacji, w celu poprawienia komfortu oddychania.
Udrażnia i oczyszcza nos z gęstego kataru, łagodzi objawy przeziębienia przebiegającego z mokrym kas...
Redukuje stany zapalne dróg oddechowych, chroni i nawilża błonę śluzową dróg oddechowych.
Ampułki do inhalacji rozrzedzające zalegającą wydzielinę.
Roztwór do inhalacji szczególnie polecany osobom wrażliwym na wyższe stężenie chlorku sodu.
Ponadto inhalacja umożliwia szybkie rozpoczęcie działania substancji/leku, uzyskanie silnego działania miejscowego oraz zastosowanie minimalnej efektywnej dawki.
Podsumowując – nebulizacja stosowana jest w celu miejscowego działania leczniczego na drogi oddechowe w niektórych ostrych i przewlekłych chorobach górnych i dolnych dróg oddechowych u dzieci i dorosłych oraz w celu poprawy komfortu i efektywności oddychania.
Kiedy warto wykonać dziecku inhalację?
Nebulizacja jest wskazana w następujących schorzeniach dolnych dróg oddechowych i stanach jak: astma, mukowiscydoza z objawami płucnymi, przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), zapalenie oskrzelików, zapalenie oskrzeli nawracające lub przewlekłe, rozstrzenie oskrzeli, nawilżanie dróg oddechowych u chorych wentylowanych mechanicznie, zespół nieruchomych rzęsek.
Nebulizacja może być także wskazana w chorobach górnych dróg oddechowych takich jak: przewlekły nieżyt nosa i gardła, zapalenie zatok przynosowych ostre lub przewlekłe, ostre zapalenie nagłośni; ostre zapalenie krtani; bakteryjne zapalenie krtani, tchawicy i oskrzeli oraz w innych schorzeniach takich jak: nadciśnienie płucne, zapalenie płuc u chorych z obniżoną odpornością.
Do nebulizacji można użyć roztworów soli (chlorku sodu – NaCl) o różnych stężeniach: sól fizjologiczna (0,9%) – o stężeniu podobnym do płynów ciała, sól hipertoniczna (1,5%, 3%) – o stężeniu wyższym niż płyny ciała. Oprócz roztworów soli na rynku dostępne są także preparaty z kwasem hialuronowym czy ektoiną.
Pamiętajmy, że w nebulizacji nie wolno stosować olejków eterycznych, ponieważ małe cząsteczki wytwarzane przez nebulizator mogą dotrzeć do dolnych dróg oddechowych i spowodować uduszenie.
Czym różnią się roztwory soli o różnych stężeniach i jakie mają zastosowanie?
Sól fizjologiczna (0,9% NaCl) może być użyta na kilka sposobów. Oprócz w nebulizacji może służyć do przemywania ran, oczu, przepłukiwania nosa. Sól fizjologiczna zastosowana w nebulizacji ma głównie właściwości nawilżające, może służyć także jako roztwór bazowy do stosowania z niektórymi lekami. Należy jednak pamiętać, że sól fizjologiczna, która nie jest ku temu dedykowana (sól do iniekcji, roztwór do wstrzyknięć) nie może być używana do iniekcji (zastrzyków).
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Warto przytoczyć tu zasadę, że woda przechodzi ze środowiska mniej stężonego do bardziej stężonego. Zatem gdy jest izotoniczna (o podobnym stężeniu do do niektórych płynów płynów ciała) nie będzie powodowała przemieszczania się wody. Inaczej dzieje się zaś z solą hipertoniczną, której stężenie jest wyższe niż płyn międzykomórkowy czy łzy, a zastosowanie jej powoduje przemieszczenie się wody w kierunku stężonej soli. Zastosowanie takiej soli np. do przewodu nosowego powoduje napłynięcie wody do jamy nosowej i tym samym rozrzedzenie i ułatwienie usunięcia zalegającej tam wydzieliny.
Sól hipertoniczna ma więc zastosowanie w stanach, w których zależy nam na upłynnieniu i odkrztuszeniu zalegającej wydzieliny oraz obkurczeniu błony śluzowej.
Należy pamiętać, że sól hipertoniczna stosowana w nebulizacji może wywołać skurcz oskrzeli (według zaleceń sól hipertoniczna 3% lub 5% stosowana być powinna po uprzedniej inhalacji leku rozszerzającego oskrzela, zalecam konsultację jej użycia z lekarzem) oraz, że powoduje nasilenie się kaszlu (zwiększenie produkcji wydzieliny) – nie powinna być stosowana w godzinach wieczornych.
Co wiadomo o kwasie hialuronowym i ektoinie?
Kwas hialuronowy jest głównym fizjologicznym składnikiem substancji zewnątrzkomórkowej (poprawia jej uwodnienie), który w postaci o wysokiej masie cząsteczkowej ma właściwości przeciwzapalne. Dowody na jego skuteczność w leczeniu chorób górnych i dolnych dróg oddechowych są ograniczone u dzieci, jednak dostępne dane sugerują, że może mieć on u nich pozytywny efekt w leczeniu nawracających infekcji oraz przewlekłych lub nawracających stanów zapalnych dróg oddechowych.
Na rynku dostępne są preparaty w połączeniu kwasu hialuronowego i soli (zarówno izo- jak i hipertonicznej). W przypadku takiego połączenia kwas hialuronowy działa nawilżająco i przeciwzapalnie, natomiast sól hipertoniczna pomaga w oczyszczaniu dróg oddechowych.
Uwaga! Preparatów z kwasem hialuronowym nie można używać w nebulizatorach siateczkowych ze względu na ryzyko uszkodzenia (zapchania) membrany!
Ektoina natomiast jest organicznym związkiem chemicznym o właściwościach przeciwzapalnych, ponadto silnie wiąże się z cząsteczką wody, zapobiegając odwodnieniu i niszczeniu białek. Istnieje badanie, dowodzące skuteczności roztworu do inhalacji z solą fizjologiczną i ektoiną w leczeniu ostrego zapalenia oskrzeli i ostrych infekcji dróg oddechowych.
Czy wiesz, że Ectodose ma nowe opakowanie? Sprawdź: ECTODOSE roztwór do inhalacji z ektoiną bez recepty, nowe opakowanie
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Co jeszcze warto wiedzieć o nebulizacji?
• Płacz dziecka zmniejsza efektywność nebulizacji, której celem jest depozycja płucna leku nawet do zera.
• Ampułki z preparatami do inhalacji są jednorazowego użytku, po otwarciu nie nadają się do ponownego użycia, gdyż nie są już od tego momentu jałowe.
• Jako sole bazowe z lekami nie powinny być używane inne roztwory niż sól fizjologiczna (izotoniczna).
Binh-Hai T. – Ectoine-Containing Inhalation Solution versus Saline Inhalation Solution in the Treatment of Acute Bronchitis and Acute Respiratory Infections: A Prospective, Controlled, Observational Study, Hindawi, 2019
Di Chicco M. – Hyaluronic acid for the treatment of airway diseases in children: Little evidence for few indications, Pediatric pulmonology, 2020
Emeryk A. – Nebulizacja: czym, jak, dla kogo, kiedy? Polski Konsensus Nebulizacyjny, mp.pl, 2013