Do apteki przychodzi młoda kobieta i z wyrazem zmartwienia na twarzy prosi o coś na kaszel dla dziecka. Co jej pani poleca?
To zależy, jaki rodzaj kaszlu występuje u dziecka: suchy czy mokry. W przypadku uporczywego suchego kaszlu można zastosować leki, które złagodzą odruch kaszlowy lub będą go całkowicie hamować (leki przeciwkaszlowe). W przypadku kaszlu mokrego należy podać dziecku leki rozrzedzające zalegającą wydzielinę i ułatwiające jej odkrztuszenie (leki mukolityczne).
Zgadza się, ale rodzicom nie zawsze łatwo jest rozpoznać, czy dziecko kaszle sucho czy mokro, zwłaszcza gdy to jest maluch. Jakieś wskazówki?
Kluczowym elementem pozwalającym rozróżnić kaszel mokry od kaszlu suchego jest obecność zalegającej wydzieliny. W przypadku kaszlu suchego dziecko nie odksztusza wydzieliny, a odkasłuje jedynie suche powietrze, dlatego nazywany jest on kaszlem nieproduktywnym. Może przybierać charakter duszący, ostry i napadowy. W kaszlu mokrym (kaszlu produktywnym) charakterystyczna jest obecność zalegającej wydzieliny, którą dziecko stara się odkrztusić. Podczas takiego kaszlu słychać specyficzny charczący odgłos, a także może mu towarzyszyć ciężkość oddychania. U małych dzieci może występować problem z odkrztuszaniem wydzieliny, przez co maluch połyka ją i w efekcie następuje odruch wymiotny.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.To pewne ułatwienie. Przejdźmy jednak do meritum. Co na mokry kaszel dla dziecka, żeby ułatwić odkrztuszanie?
Jednym ze skuteczniejszych sposobów na kaszel mokry jest podanie dziecku substancji mukolitycznych, które zmniejszają lepkość zalegającej wydzieliny, rozrzedzają ją i ułatwiają odkrztuszanie. Zalicza się do nich ambroksol (od 1. roku życia), bromheksynę (od 2. roku życia) lub acetylocysteinę (od 3. roku życia) umieszczone w preparatach w odpowiednio mniejszej dawce niż dla osób dorosłych. Można je dostać w postaci syropów, tabletek do połykania (dla starszaków) lub tabletek do rozpuszczania oraz oznaczonych jako produkty dla dzieci.
Równie dobrze sprawdzą się leki ze składnikami roślinnymi zawierającymi w sobie saponiny. To substancje ułatwiające odkrztuszanie zalegającej wydzieliny np. liść bluszczu, który dzięki naturalnemu pochodzeniu może być podawany dzieciom już od 2. roku życia.
Innym sposobem walki z kaszlem mokrym są inhalacje, do których wykorzystuje się hipertoniczną sól fizjologiczną oraz olejki eteryczne. Hipertoniczna sól dostając się do układu oddechowego pociąga za sobą wodę, przez co dochodzi do upłynnienia zalegającej wydzieliny i ułatwienia jej odkrztuszania. Podobne działanie wykazują olejki, które zmniejszają lepkość wydzieliny i ułatwiają jej odkrztuszanie. W tym celu sprawdzą się olejki: anyżowy, eukaliptusowy, tymiankowy, a także sosnowy.
Oprócz płynnych preparatów do inhalacji olejki mogą być stosowane również w postaci płynów lub maści do wcierania oraz plastrów aromatycznych do przyklejania na ubranie.
Wspomniała Pani o lekach mukolitycznych, czy to prawda, że nie można ich podawać przed snem?
Tak. Leki mukolityczne nie powinny być podawane bezpośrednio przed snem. Rozrzedzona przez nie wydzielina będzie utrudniała oddychanie i powodowała częste wybudzanie malucha w celu jej odkrztuszania. Z tego względu leki te należy podawać nie później niż 4h przed położeniem dziecka do spania.
Ta sama zasada dotyczy inhalacji?
Tak, dotyczy to również inhalacji. Hipertoniczny roztwór soli fizjologicznej pociąga za sobą wodę powodując upłynnienie wydzieliny i tak jak w przypadku leków mukolitycznych może ona utrudniać maluchowi oddychanie i prowadzić do częstych wybudzeń. Dlatego i w tym przypadku inhalacje należy stosować ok. 4h przed zaśnięciem.
A co z kaszlem suchym? Jak go złagodzić, zwłaszcza, gdy nie pozwala dziecku zasnąć?
W przypadku kaszlu suchego, który uaktywnia się przed snem i nie daje dziecku zasnąć warto zastosować leki o działaniu przeciwkaszlowym. Substancjami, które mogą być stosowane już od 2. roku życia są lewodropropizyna i butamirat, opierające się na mechanizmie hamowania odruchu kaszlu. Podanie ich dziecku w postaci dostępnych na rynku syropów skutecznie zatrzymuje kaszel i pozwala na spokojny sen i regenerację.
W ciągu dnia warto sięgnąć bo substancje o innym działaniu, ale również łagodzącym suchy kaszel. Mogą to być surowce roślinne zawierające w sobie śluzy np. porost islandzki, korzeń prawoślazu, kwiat malwy czarnej, które poprzez powlekanie błony śluzowej gardła i krtani chronią przed podrażnieniem i zapobiegają odruchowi kaszlowemu, a ich naturalne pochodzenie pozwala na bezpieczne stosowanie u dzieci.
Równie dobrze sprawdzą się inhalacje z użyciem izotonicznej soli fizjologicznej, soli fizjologicznej z dodatkiem kwasu hialuronowego (poprzez wiązanie cząsteczek wody intensywnie nawilża błonę śluzową gardła) oraz soli fizjologicznej z dodatkiem ektoiny, która wiąże się z cząsteczkami wody na błonie śluzowej gardła, tworząc ochronną powłokę zapobiegającą podrażnieniom i generowaniu odruchu kaszlu.
Może zainteresować Cię także: Kaszel u dzieci – przyczyny, objawy, leczenie