Pierwsza wizyta u fizjoterapeuty po porodzie – jak zazwyczaj wygląda?
Wizyta u fizjoterapeuty po porodzie wygląda bardzo podobnie zarówno po porodzie siłami natury jak i po cesarskim cięciu. Rozpoczyna się ona od zebrania przez terapeutę dokładnego wywiadu, ze szczególnym uwzględnieniem dolegliwości jakie pojawiały się podczas ciąży i zaraz po porodzie. Po zebraniu szczegółowego wywiadu fizjoterapeuta przeprowadza badanie fizykalne. Podczas badania fizjoterapeuta ocenia postawę ciała pacjentki. Przeprowadza również diagnostykę mięśni dna miednicy – badanie wykonywane jest przez pochwę i/lub odbyt.
Ważnym elementem podczas tego badania jest także ocena blizny po ewentualnym szyciu po porodzie.
Podczas pierwszej wizyty po porodzie oceniany jest również stan mięśni brzucha – należy sprawdzić, czy nie doszło do rozejścia mięśnia prostego brzucha. Jeśli pacjentka jest po zabiegu cesarskiego cięcia – oceniana jest również blizna. Po badaniu terapeuta dobiera odpowiedni rodzaj terapii, z uwzględnieniem ćwiczeń fizycznych. Fizjoterapeuta podczas wizyty powinien również poinstruować pacjentkę o prawidłowym sposobie wykonywania ćwiczeń. Ważnym elementem wizyty są również zalecenia dotyczące wykonywania czynności dnia codziennego, które nieprawidłowo wykonywane mogą nasilać lub powodować kolejne dolegliwości – prawidłowa postawa podczas karmienia, noszenia czy podnoszenia dziecka.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Jaki jest cel fizjoterapii po porodzie?
Fizjoterapia poporodowa w głównej mierze opiera się na pracy nad powrotem do sprawności funkcjonalnej sprzed ciąży. Fizjoterapia po porodzie skupia się na pozbyciu się dolegliwości bólowych, które mogą towarzyszyć kobietom po ciąży. Mianowicie, są to dolegliwości dotyczące dolnego odcinka kręgosłupa, stawów biodrowych, stawów krzyżowo-biodrowych. Fizjoterapia poporodowa zajmuje się również terapią mięśni dna miednicy. Po porodzie mogą być one osłabione, a to może skutkować nietrzymaniem moczu i stolca, a także obniżeniem narządu rodnego. Po porodzie fizjoterapia skupia się także na terapii blizny po cesarskim cięciu czy po pęknięciu/nacięciu krocza. Terapia blizny służy zapobieganiu wytwarzania zrostów, pomaga w utrzymaniu odpowiedniej mobilności struktur, zmniejsza dolegliwości bólowe. Fizjoterapia po porodzie ma na celu także terapię rozstępu mięśnia prostego brzucha. Nieleczona dysfunkcja w obrębie tego mięśnia może przyczynić się do bólu kręgosłupa, nieprawidłowej postawy, powstawania przepuklin, nietrzymania moczu, obniżenia narządów miednicy mniejszej, problemów z perystaltyką jelit, np. zaparć. Po porodzie, fizjoterapia skupia się również na nauce prawidłowych nawyków w toalecie, czy ergonomii dnia codziennego.
Jaki jest najlepszy czas, by umówić się na wizytę u fizjoterapeuty po porodzie?
Pierwsze tygodnie po porodzie to okres połogu, czas zmian w życiu kobiety i niekiedy całej rodziny. Ciało po porodzie dynamicznie się zmienia i zachodzi w nim wiele procesów. Zdarza się tak, że ciężko jest znaleźć czas, aby móc już w pierwszych tygodniach po porodzie udać się na wizytę do fizjoterapeuty uroginekologicznego. Warto jednak pamiętać, iż wczesna wizyta poporodowa – w pierwszych czterech tygodniach po porodzie – daje ogromne korzyści i umożliwia lepszą regenerację po okresie ciąży i porodu. To wtedy ciało ma największe zdolności regeneracyjne i warto to wykorzystać. Jeżeli wizyta w pierwszych tygodniach nie jest możliwa, nie warto całkowicie z niej rezygnować. Z każdym problemem pojawiającym się po ciąży jest możliwość pracować później, ale wczesne podjęcie rehabilitacji przyczyni się do lepszych efektów. Nigdy jednak nie jest za późno aby zadbać o swoje zdrowie.
Czy fizjoterapeuta zaleci nam jakieś ćwiczenia, które powinnyśmy wykonywać, by po urodzeniu dziecka wrócić do pełnej sprawności?
Fizjoterapeuta podczas pierwszej wizyty po porodzie po dokładnym wywiadzie i badaniu fizykalnym dobierze odpowiednie metody pracy z pacjentką. Jedną z tych metod będą ćwiczenia, niekoniecznie czysto „fizyczne”. Po porodzie, aby wrócić do pełnej sprawności, należy przede wszystkim zadbać o to, czego z zewnątrz nie widać, a więc o mięśnie dna miednicy. Kiedy one pracują prawidłowo, całe ciało odpowiednio się regeneruje się prawidłowo i w odpowiednim tempie, co powoduje szybszy powrót do pełnej sprawności. Zadaniem fizjoterapeuty jest nauczenie kobiety po porodzie prawidłowego napinania i rozluźniania mięśni dna miednicy, a następnie zalecenie ćwiczeń do wykonywania w domu. Oprócz tego rodzaju ćwiczeń, fizjoterapeuta może zalecić ćwiczenia fizyczne mające na celu wzmocnienie osłabionych mięśni, np. mięśni brzucha, mięśni pośladkowych czy rozluźnienie tych nadmiernie przykurczonych, np. mięśni przykręgosłupowych, mięśni piersiowych. Terapeuta zadba również o ćwiczenia wydolnościowe, oczywiście dobrane do aktualnego stanu pacjentki.
Jaka jest najważniejsza rzecz, o której powinnyśmy pamiętać, by jak najlepiej zadbać o naszą regenerację po porodzie?
Moim zdaniem jest to odpowiednio dozowany ruch oraz odpoczynek. Ćwiczenia fizyczne prowadzone we wczesnym etapie po porodzie ułatwiają szybsze zwijanie się macicy i powrót do jej właściwego położenia, umożliwiają powrót prawidłowej postawy i zapewniają szybsze osiągnięcie lepszej kondycji psychicznej i fizycznej. Duże znaczenie w tym procesie mają wczesne ćwiczenia fizyczne i uruchamianie, niezbędne szczególnie w profilaktyce zmian zakrzepowych naczyń kończyn dolnych. Wczesny okres połogowy usposabia do tego typu powikłań ze względu na zwolnienie przepływu krwi i zmiany w układzie krzepnięcia. Drugim elementem o którym wspomniałam jest odpoczynek. Warto zadbać o to w tym szczególnym okresie, kiedy często mamy mniej czasu dla siebie, pojawiają się problemy ze snem, zmęczenie. Dlatego też, istotnym jest dbanie o higienę snu, unikanie dźwigania, znalezienie chwili dla siebie.
Jakie błędy świeżo upieczone mamy popełniają najczęściej?
Kobiety po porodzie zapominają, że ich ciało potrzebuje czasu na regenerację. Mimo zaleceń lekarzy, położnych, fizjoterapeutów – kobiety zapominają o odpoczynku. Chcąc wrócić do formy sprzed porodu, już we wczesnym etapie połogu wprowadzają intensywne ćwiczenia fizyczne. Niestety, może to przynieść więcej szkody niż pożytku. Należy pamiętać, aby unikać ćwiczeń, które przeciążają dno miednicy, które po porodzie jest już obciążone i osłabione. To samo dotyczy mięśni brzucha, których funkcja po porodzie jest zaburzona. Należy unikać w pierwszych miesiącach po porodzie między innymi brzuszków, nożyc, planków, skoków na trampolinie, skakania na skakance, dźwigania ciężarów (dopuszczalny ciężar to niemowlak ?). To od czego należy rozpocząć treningi, to spacery, ćwiczenia oddechowe, ćwiczenia przeciwzakrzepowe oraz praca nad mięśniami dna miednicy. Ważnym jest, aby ruch wprowadzać stopniowo, rozpoczynając od bardzo niskiej intensywności treningu.
Poduszka z dziurką to kolejny błąd popełniany przez młode mamy. Została stworzona dla kobiet, które rodziły drogami natury aby ułatwić im gojenie krocza poprzez odciążenie uszkodzonych tkanek w pozycji siedzącej.
Iwetta Rączka
Niestety, mięśnie krocza po porodzie są osłabione i rozciągnięte, a siadając na takiej poduszce nie mamy podporu dla nich, dlatego też dochodzi do większego ich rozciągnięcia. Jak więc poradzić sobie z dolegliwościami bólowymi podczas siedzenia? W pierwszym etapie należy pozwolić tkankom wygoić się, częściej przebywać w pozycji leżącej, leżącej na boku, półsiedzącej aby nie podrażniać bolesnych tkanek.
Jednym z błędów popełnianych po porodzie jest unikanie leżenia na brzuchu. Po porodzie siłami natury leżenie przodem (na brzuchu) wskazane jest już po kilku dniach, nawet w drugiej dobie po porodzie. Natomiast po porodzie poprzez cesarskie cięcie – należy zacząć po tygodniu. Leżenie na brzuchu przyspiesza proces obkurczania macicy, wspomaga perystaltykę jelit, stymuluje bliznę po cesarskim cięciu.
Jeśli jesteśmy już przy pozycjach – warto pamiętać, że po porodzie przez pierwsze 2 tygodnie zalecane jest unikanie pozycji siedzącej (niezależnie od tego, czy był to poród SN czy przez CC). Pozycja siedząca powoduje nadmierne obciążenie mięśni dna miednicy i tkanek miękkich, kompresję na rany, brak dostępu powietrza do rany, utrudnia obkurczanie się macicy i zwiększa ciśnienie śródbrzuszne.