Wiele kobiet ma nieregularne cykle miesiączkowe?
Nieregularne miesiączki to coraz częściej obserwowany problem. Zdarza się kobietom w różnych etapach życia. Nieregularne cykle u dziewcząt w okresie pokwitania czy dojrzałych kobiet w czasie przekwitania są zjawiskiem normalnym. Natomiast u kobiet w wieku prokreacyjnym mogą świadczyć o zaburzeniach. Przyjmuje się, że prawidłowy cykl miesiączkowy trwa od 21-35 dni, pamiętając że pierwszy dzień miesiączki to pierwszy dzień cyklu. Pojedyncze przesunięcia o kilka dni jeszcze o niczym nie świadczą. Czasami mogą być wynikiem stresu, przebytej infekcji lub zmiany klimatu.
Z czego to może wynikać?
Nieregularne miesiączki mogą mieć wielorakie podłoże. Występują głównie przy chorobach tarczycy, zespole policystycznych jajników (PCOS), cukrzycy, przy stosowaniu niektórych leków, infekcji narządów płciowych, mięśniakach macicy, endometriozie, hiperprolaktynemii, zaburzeniach odżywiania (restrykcyjna dieta, intensywne odchudzanie), w przypadku silnego stresu, nowotworach i wielu innych. Najczęściej jednak są spowodowane zaburzeniami hormonalnymi.
Jak to wpływa na płodność?
Nieregularne miesiączkowanie może wpływać na płodność w momencie, gdy wiąże się z zaburzeniami owulacji. Często ma to związek z zespołem policystycznych jajników, gdzie nierzadko występują cykle bezowulacyjne. PCOS to choroba endokrynologiczna, której mechanizm powstawania jest bardzo złożony. Przypuszcza się, że mogą wywoływać go czynniki genetyczne, endokrynologiczne, metaboliczne i środowiskowe. Brak jajeczkowania może wynikać również z innych czynników chorobotwórczych tj. torbiele na jajnikach, włókniaki, choroby tarczycy, czy z powodu nieprawidłowego funkcjonowania osi podwzgórze-przysadka mózgowa. Jeśli owulacja występuje, ale cykle są nieregularne należy ustalić moment jajeczkowania oraz dni płodne.
Jak rozpoznać dni płodne przy nieregularnych cyklach?
U kobiet, które mają rozregulowany cykl miesiączkowy zdecydowanie trudniej określić dni płodne i niepłodne. Ważne, aby bacznie obserwować swój cykl, zmiany zachodzące w ciele oraz prowadzić kalendarzyk miesiączkowy. Oprócz zapisywania daty rozpoczęcia miesiączki, warto uwzględnić także inne objawy sugerujące owulację. Są to m.in.: zmiana gęstości i koloru śluzu szyjkowego, podwyższona temperatura ciała, bóle okołoowulacyjne, ból i tkliwość piersi, wzrost libido, zmiany szyjki macicy. Szyjka macicy w czasie dni płodnych odchyla się do przodu, jest miękka i otwarta. To pomaga ustalić, czy występują dni płodne oraz rozpoznać ewentualne przyczyny nieregularnych miesiączek. Można również skorzystać z naturalnych metod rozpoznawania płodności jak np. metoda termiczna, Billingsów czy metoda objawowo-termiczna. Należy podkreślić, że występowanie objawów owulacji, jak i ich intensywność to kwestia indywidualna.
Określić dni płodne można także za pomocą testów owulacyjnych. Jednak przy nieregularnych miesiączkach skuteczność ich bywa zawodna. Monitorowanie cyklu może odbywać się również na ściśle wyznaczonych wizytach w gabinecie ginekologicznym.
Dowiedz się więcej: Niedoczynność tarczycy a planowanie ciąży
Mam nieregularne cykle a chcę zajść w ciążę, kiedy powinnam zgłosić się do lekarza?
Kobiety nieregularnie miesiączkujące i starające się o dziecko ponad rok powinny udać się do lekarza w celu diagnostyki przyczyny takiej sytuacji. Nie należy zwlekać z wizytą u ginekologa w przypadku, gdy nieregularne miesiączki występują nagle oraz gdy cykle są częstsze niż 21 dni lub rzadsze niż 35 dni. Sygnałem alarmowym są również miesiączki bardzo obfite i bardzo skąpe, tak bolesne, że utrudniają normalne funkcjonowanie oraz współwystępujące z dyspareunią, czyli bólem odczuwanym w trakcie stosunku.
Na wizycie ginekolog przeprowadzi z pacjentką szczegółowy wywiad, zbada ginekologicznie oraz przeprowadzi badanie USG transvaginalne, oceniające m.in.: budowę macicy, jajników, grubość endometrium, obecność pęcherzyków w jajniku. Najpewniej zlecone zostaną badania dodatkowe z krwi. Należy pamiętać, że część chorób wywołujących zaburzenia miesiączkowania może prowadzić do niepłodności. Dlatego nie należy ignorować niepokojących objawów.
Co jest ważne dla kobiet starających się o dziecko, które nieregularnie miesiączkują?
Po pierwsze diagnoza, czyli ustalenie przyczyny nieregularnych miesiączek. Następnie leczenie celowane. W przypadku pary starającej się o dziecko kluczowe jest rozpoznanie, czy u kobiety występuje owulacja. Monitorowanie cyklu miesiączkowego, obserwacja swojego ciała oraz ścisła współpraca z lekarzem to podstawa leczenia. Bywa, że konieczne jest wyregulowanie cyklu za pomocą terapii hormonalnej. Hormony oddziałują na pęcherzyki jajowe – pobudzają ich wzrost i wywołują owulację. Dzięki temu oznaczenie dni płodnych będzie możliwe, a co za tym idzie starania o dziecko. W przypadku stosowania leków, np. psychotropowych mających wpływ na cykl menstruacyjny konieczna będzie konsultacja z psychiatrą. Przy nieprawidłowych wynikach tarczycy pacjentka dostanie skierowanie do endokrynologa. Natomiast przy wadach macicy, zrostach, czy endometriozie możliwe będzie włączenie leczenia operacyjnego.
Istotna jest też profilaktyka. Nieprawidłowa dieta, stres – to wpływa na układ rozrodczy kobiety. Aby zminimalizować możliwość wystąpienia problemów z regularnością miesiączki, warto zmodyfikować swój styl życia. Profilaktycznie zaleca się dbanie o odpowiednią ilość i jakość snu, umiarkowaną, ale regularną aktywność fizyczną oraz zdrową, zbilansowaną dietę. Ważne też są badania profilaktyczne, kontrola masy ciała i wspieranie odporności.
Nie należy ignorować żadnych zaburzeń miesiączkowania. W momencie pojawienia się niepokojących odstępstw od cyklu menstruacyjnego konieczna jest wizyta u ginekologa.
Przeczytaj także: Pierwsze objawy ciąży zaraz po zapłodnieniu