To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Blizna – co to jest?
Na wstępie warto wyjaśnić sobie, jaka jest definicja blizny. Blizna powstaje w wyniku uszkodzenia skóry właściwej. Skóra właściwa to ta warstwa skóry, która znajduje się pod naskórkiem. Uszkodzenie skóry właściwej sprawia, że dochodzi do jej zastąpienia przez tkankę włóknistą, co jest istotą pojawienia się blizny. Wynika z tego, że samo uszkodzenie naskórka nie powoduje powstawania blizny.
Blizna, w porównaniu do skóry prawidłowej nie posiada mieszków włosowych, a więc jest pozbawiona włosów, nie jest zaopatrzona także w gruczoły łojowe oraz gruczoły potowe.
Dlaczego powstają blizny? Większość z nas zdaje sobie sprawę, że blizny są konsekwencją urazów mechanicznych – na przykład nacięć w przebiegu zabiegu operacyjnego czy poważniejszego skaleczenia. Jednak blizny mogą także powstawać między innymi na skutek:
● oparzenia, w tym termicznego, jak i chemicznego,
● odmrożenia,
● zabiegów laserowych,
● stanów zapalnych skóry, na przykład w przebiegu trądziku pospolitego, czy tocznia krążkowego,
● w miejscu nakłucia, na skutek podania szczepionki.
Blizny – podział umowny
W literaturze medycznej możemy znaleźć pewien podział blizn, który dzieli je na blizny prawidłowe i blizny nieprawidłowe. Blizną prawidłową nazywamy zmianę, która nie rozrasta się poza miejsce uszkodzenia, co oznacza, że w tym przypadku nie jest zajmowana zdrowa skóra, której nie dotknął uraz.
Z kolei do blizn nieprawidłowych zaliczamy:
● blizny atroficzne – są to tak zwane blizny o wyglądzie wklęsłym, które cechują się zmniejszoną ilością kolagenu w ich obrębie. Z bliznami atroficznymi mamy bardzo często do czynienia w przebiegu ciężkiego trądziku pospolitego a także ospy wietrznej. Wiele z nas widziało takie blizny w swoim życiu lub też je posiada w formie pamiątki po ospie – mają one postać małych zagłębień, czyli ubytków w skórze,
● blizny przerosłe – blizna przerosła cechuje się nadmierną syntezą kolagenu w jej obrębie, co powoduje przerośnięcie tkanki. Powstawanie blizn przerosłych jak i keloidów jest wynikiem nieprawidłowej reakcji skóry właściwej na uraz,
● keloidy (bliznowce) – o których więcej przeczytamy w kolejnym akapicie tego artykułu.
Bliznowiec – co to jest?
Czym różni się bliznowiec od wspomnianej już w tym artykule blizny przerosłej? Warto podkreślić, że nie są to pojęcia tożsame. Blizna przerosła jest podobnie jak bliznowiec “blizną wypukłą”, jednak nie przekracza ona granic rany, a więc nie zajmuje zdrowej skóry, której nie dotknął uraz. Natomiast keloid (bliznowiec) przekracza granice rany i zajmuje skórę prawidłową co sprawia, że jest blizną większą i bardziej inwazyjną, niż blizna przerosła. Ponadto, w przeciwieństwie do blizn przerosłych, keloidy nie mają tendencji do samoistnego zanikania.
Bliznowcem nazywamy przerośniętą tkankę włóknistą, która powstaje na skutek nieprawidłowych procesów gojenia po urazie. W obrębie bliznowca na skutek urazu gromadzą się duże ilości białek, w tym kolagen i fibronektyna, co jest wynikiem zaburzonej odpowiedzi tkanek na uraz. Bliznowce bardzo często lokalizują się w obrębie klatki piersiowej, ale również na szyi oraz na płatkach uszu, choć keloidy mogą zajmować niemal każde miejsce na ciele.
Bliznowce – podział dermatologiczny
Bliznowce dzielimy umownie na dwa rodzaje, do których należą:
● bliznowce samoistne – powstają samoistnie, bez wcześniejszego urazu, choć część badaczy uznaje, że tego rodzaju keloidy powstają na skutek niezauważonych, niewielkich urazów skóry (mikrourazów),
● bliznowce wtórne – są to bliznowce, które powstają na skutek zadziałania pewnego czynnika sprawczego, na przykład po oparzeniu czy po zabiegu operacyjnym, w tym również po cięciu cesarskim czy po usunięciu znamienia barwnikowego.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Bliznowiec po cięciu cesarskim
Cesarskie cięcie to najczęściej wykonywany zabieg z zakresu położnictwa i ginekologii. Jak pokazują dane statystyczne, każdego roku wzrasta odsetek wykonywanych cięć cesarskich. Dla lepszego zobrazowania sobie tego zjawiska, można w tym miejscu przytoczyć pewne dane epidemiologiczne: dla przykładu w 1994 roku metodą cięcia cesarskiego rozwiązywane było około 13,8% porodów, z kolei w 2015 roku już nawet ponad 40%. Rosnący odsetek cięć cesarskich sprawia, że częściej będziemy mieć do czynienia z bliznami po cięciu cesarskim, a tym samym z bliznami nieprawidłowymi i keloidami.
Bliznowiec po cięciu cesarskim jest nie tylko defektem natury estetycznej, ale również może wiązać się z występowaniem pewnych nieprzyjemnych objawów, takich jak uczucie napięcia w obrębie blizny, uczucie ograniczenia ruchomości powłok brzusznych ale i świąd, a czasami nawet ból. Z tego względu warto, o ile jest to możliwe stosować odpowiednią profilaktykę tworzenia się nieprawidłowych blizn, a jeżeli takie już powstaną – rozpocząć dobrze dobraną terapię bliznowca.
Pielęgnacja blizny po cięciu cesarskim
Na wszystkie blizny, także na blizny po cięciu cesarskim można stosować preparaty wspierające prawidłowe formowanie się blizny. Należą do nich między innymi kremy, żele i plastry silikonowe na blizny, które tworzą na powierzchni blizny swojego rodzaju płaszcz ochronny, chroniący przed utratą wody i szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. Takie plastry i żele zwiększają temperaturę na powierzchni blizny, co z kolei zwiększa aktywność specjalnych enzymów, odpowiedzialnych za rozkładanie białka – kolagenu. Jak już zostało wspomniane nadmierna produkcja kolagenu w obrębie blizny sprzyja pojawianiu się blizn przerosłych i bliznowców (keloidów), więc stymulowanie jego rozkładu zmniejsza ryzyko nieprawidłowego formowania się blizn.
Każda blizna pozabiegowa wymaga odpowiedniej pielęgnacji, która będzie obejmować między innymi unikanie narażenia na promieniowanie ultrafioletowe, wczesne uruchamianie pacjentki po zabiegu (zgodnie z zaleceniami lekarza), a także zgłaszanie się na kontrole ginekologiczne według otrzymanych wytycznych, co pozwoli na stałą kontrolę blizny.
Preparatem prewencyjnym jest także maść zawierająca wyciąg z cebuli oraz heparynę. Maści z takim wyciągiem mają działanie przeciwzapalne oraz sprzyjają rozkładowi kolagenu i tym samym zapobiegają przerostowi blizny. Doniesienia naukowe sugerują jednak, że żele silikonowe na blizny mają większą skuteczność w poprawie estetyki blizn, w porównaniu z preparatami na bazie cebuli. Jednak warto wiedzieć, że preparaty te można stosować łącznie, aby wzmocnić efekty działania zawartych w nich substancji.
Bliznowce – terapia keloidów
Jeżeli już dojdzie do powstania na skórze bliznowca po cięciu cesarskim, to istnieje wiele metod, które mają na celu poprawę estetyki blizny, jak i niwelowanie nieprzyjemnych odczuć związanych z keloidem. W tym zakresie mamy do dyspozycji zabiegi medycyny estetycznej, w tym między innymi:
● laseroterapię,
● doogniskowe podawanie glikokortykosteroidów,
● krioterapię,
● podawanie osocza bogatopłytkowego (PRP – platelet rich plasma),
● zabiegi z wykorzystaniem toksyny botulinowej,
● leczenie chirurgiczne – jako terapię drugiego rzutu,
● dermabrazję,
● radiofrekwencję mikroigłową.
Choć keloidu po cięciu cesarskim nie da się całkowicie zlikwidować, to współczesna medycyna estetyczna daje nam bardzo wiele możliwości poprawy wyglądu i mobilności blizny. Warto jednak na początku zadbać o prawidłową pielęgnację blizny po cięciu cesarskim i zastosować się do zasad prewencji powstawania bliznowców. Takie postępowanie daje szansę na uniknięcie wystąpienia tej nieprzyjemnej przypadłości.
Bibliografia:
1. L. Rudnicka i inni, Współczesna dermatologia, Tom 1, PZWL, Warszawa 2022,
2. S. Jabłońska, Dermatologia, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2005,
3. M. Jałowska, Blizny – wybrane metody profilaktyki i leczenia (cz. 1), Dermatologia po Dyplomie, 2019, 06,
4. M. Jałowska, Blizny – wybrane metody profilaktyki i leczenia (cz. 2), Dermatologia po Dyplomie, 2020, 01,
5. M. Bagłaj i inni, Blizny jako problem kliniczny w praktyce dermatologa estetycznego, Dermatologia Estetyczna /vol. 16/nr 2/2014,1.
6. S. Bojarska-Hurnik, A. Skorupińska, Terapia blizny po operacji cesarskiego cięcia, Kosmetologia i Medycyna Estetyczna, 2/7/2018,
7. K. Mosoń, Rana po cięciu cesarskim – jak zmniejszyć ryzyko nieprawidłowego gojenia? Post N Med. 2016, vol. XXIX(7): 448-451.