Kiedy ciąża jest uznawana za przenoszoną?
Fizjologiczny czas trwania ciąży to 38-42 tygodnie. Termin porodu wylicza się, biorąc pod uwagę pierwszy dzień ostatniej miesiączki. Większość kobiet rodzi dzieci blisko terminu, jednak co w sytuacji, gdy rozpoczął się 42. tydzień, a oznak porodu nie ma?
Współcześnie bardzo trudno kobietom dotrwać do 42. tygodnia ciąży. Jeśli poród nie rozpoczyna się samoistnie do 40. tygodnia, część lekarzy kieruje swoje pacjentki do szpitala, aby przeprowadzić u nich indukcję porodu, nie czekając, aż ciąża zostanie uznana za przenoszoną.
Jolanta Rusin
Z czego wynika takie postępowanie?
Są dwie możliwości działania: pierwsza to czekanie na poród, ale z bardzo dokładnym badaniem dobrostanu płodu i stanu ogólnego kobiety, druga metoda to zalecenie wywołania porodu. Większość ginekologów wybiera drugą opcję, gdyż pojęcie dobrostanu płodu w 42. tygodniu jest bardzo ulotne, na dodatek nie ma możliwości przewidzenia w 100% wielkości dziecka czy dokładnego zbadania jego stanu zdrowia, nawet korzystając z kilku metod. Badania KTG czy USG to ważne badania diagnostyczne, ale mogą być obarczone błędem, dlatego postawa wyczekująca może być dla kobiety, dziecka i lekarza ryzykowna.
Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników zaleca indukcję porodu po ukończonym 41. tygodniu ciąży bez względu na stan szyjki macicy, co znacząco obniża ryzyko wystąpienia powikłań okołoporodowych.
Powikłania w ciąży przenoszonej
Ciąża po terminie to ciąża podwyższonego ryzyka. Notuje się zwiększenie umieralności okołoporodowej wśród noworodków i wzrost powikłań w czasie rozwiązania.
Noworodki w ciąży przenoszone mają pomarszczoną, suchą skórę, często łuszczącą się, długie paznokcie. Ilość tkanki podskórnej jest znikoma.
Powikłania wynikające ze zbyt długiego czasu ciąży:
- niewydolność łożyska,
- niedotlenienie płodu,
- obumarcie wewnątrzmaciczne płodu,
- możliwość wystąpienia mózgowego porażenia dziecięcego,
- małowodzie,
- makrosomia lub hipotrofia płodu (zbyt duża lub zbyt mała waga dziecka w stosunku do wieku ciążowego),
- zespół aspiracji smółki,
- poród zabiegowy,
- krwotok poporodowy,
- uszkodzenie dróg rodnych kobiety.
Powikłania dotyczą zarówno matki, jak i dziecka, dlatego rozwaga lekarza i właściwa ocena stanu klinicznego jest kluczowa, aby ciąża zakończyła się z powodzeniem.
Jak naturalnie przyspieszyć poród?
Jeśli termin porodu minął, a nie ma przeciwwskazań do porodu drogami natury, warto rozważyć naturalne metody przyspieszenia porodu, zanim lekarz wdroży postępowanie medyczne.
Jedną ze znanych metod wywoływania porodu jest stosunek seksualny. Męskie nasienie zawiera naturalne prostaglandyny, które pozytywnie wpływają na szyjkę macicy. Dodatkowo wysiłek fizyczny i skurcze macicy w trakcie orgazmu, mogą spowodować naturalne rozpoczęcie akcji porodowej.
Drażnienie brodawek sutkowych, nie tylko w czasie stosunku, ale również poza nim sprawia, że uwalnia się naturalna oksytocyna. Jeśli skurcze przepowiadające wciąż się nasilają, wtedy mogą znacząco przybrać na sile.
Woda rozluźnia ciało i odpręża, dlatego ciepła kąpiel lub prysznic są znanymi sposobami na łagodny poród. Jeśli maluch nie spieszy się na świat, to woda może spowodować, że kobiece ciało ułatwi mu decyzję o narodzinach.
Wysiłek fizyczny, jak chodzenie po schodach, spacer czy taniec, sprawia, że dziecko mocniej napiera na szyjkę macicy, co znacząco wpływa na jej konsystencję (szyjka musi być miękka) i rozwarcie.
Jak w szpitalu wywołuje się poród?
Najbardziej znaną metodą przyspieszenia akcji porodowej jest podanie oksytocyny. Lek powoduje rozpoczęcie regularnej akcji skurczowej, ale żeby indukcja była prawidłowo przeprowadzona, stężenie oksytocyny musi być ściśle określone. Zbyt duża dawka hormonu powoduje, że macica jest w stałym skurczu, co z kolei może spowodować niedotlenienie płodu.
Oksytocynę podaje się wtedy, gdy szyjka macicy jest gotowa do porodu. Lekarz ocenia stopień jej przygotowania w trakcie badania wewnętrznego. A jakie jest postępowanie w sytuacji, kiedy szyjka macicy nie wykazuje gotowości do porodu?
Preindukcja określa metody, które stosuje się, aby przyspieszyć dojrzewanie szyjki macicy. Jedna z nich jest zakładanie cewnika Foleya, czyli wprowadzanie cewnika przez szyjkę do jamy macicy i napełnianie balonika w cewniku w taki sposób, że znajduje się on pomiędzy workiem owodniowym, w którym jest dziecko, a ujściem szyjki macicy. Napór na szyjkę macicy sprawia, że może się szybciej rozwierać.
Kolejna metoda preindukcji to oddzielenie palcem w trakcie badania dolnego bieguna jaja płodowego od ściany macicy. Wytwarzają się wtedy naturalne prostaglandyny. Można również podać prostaglandyny w formie żelu, taki zabieg to preindukcja farmakologiczna.
Ciąża po terminie to ciąża wysokiego ryzyka. Dzięki osiągnięciom współczesnej medycyny nie dopuszcza się do przenoszenia ciąży, gdyż jest to obarczone bardzo dużym ryzykiem powikłań i związane ze wzrostem śmiertelności płodów i noworodków. Indukcja porodu to często jedyna słuszna droga rozwiązania ciąży po terminie, jednak przed zastosowaniem metod szpitalnych, warto wypróbować naturalne metody na wywołanie porodu.