Wzdęcia i zaparcia w ciąży – skąd się biorą?
Już w pierwszych tygodniach ciąży w organizmie kobiety dochodzi do wielu zmian fizjologicznych i hormonalnych. I to właśnie one w głównej mierze są przyczyną nieprzyjemnych dolegliwości takich jak poranne mdłości, senność, rozdrażnienie czy zaparcia.
Zaparcia w 1. trymestrze ciąży
W pierwszym trymestrze ciąży za zaparcia i wzdęcia odpowiedzialny jest przede wszystkim wzrost poziomu progesteronu, czyli hormonu niezbędnego do prawidłowego rozwoju płodu. Jego wysokie stężenie prowadzi do rozluźnienia mięśni gładkich, czego wynikiem jest m.in. wolniejszy proces trawienia.
Już w pierwszych tygodniach ciąży przyszłe mamy mogą więc odczuwać nieprzyjemne dolegliwości ze strony układu pokarmowego i obserwować problemy z wypróżnianiem.
Zaparcia w 3. trymestrze ciąży
Wzrost stężenia progesteronu może być przyczyną zaparć również w drugim i trzecim trymestrze, jednak na późniejszych etapach ciąży dochodzą inne zmiany fizjologiczne, które dodatkowo osłabiają perystaltykę jelit. Mowa tutaj przede wszystkim o powiększaniu się macicy – wraz z upływem czasu rośnie i zaczyna naciskać na żołądek, zaburzając tym motorykę układu trawiennego.
Oprócz tego bolesne zaparcia w ciąży wynikają ze zmiany trybu życia i zaniedbania zdrowych nawyków. Nasilić mogą je takie czynniki jak:
- przyjmowanie żelaza w celu zapobiegania anemii,
- zbyt mała ilość przyjmowanych płynów,
- brak ruchu,
- cukrzyca ciążowa wynikająca z otyłości.
Ćwiczenia na zaparcia w ciąży
Co na wzdęcia i zaparcia w ciąży sprawdzi się najlepiej? Jedną z najskuteczniejszych naturalnych metod leczenia i zapobiegania dolegliwościom ze strony jelit jest regularna aktywność fizyczna!
Czy wiesz, że na trasie maratonu co kilka kilometrów stoją przenośne toalety? Organizatorzy takich eventów zdecydowanie wiedzą, jak ruch może wpłynąć na układ trawienny. Oczywiście dotyczy to nie tylko biegania, ale i każdej innej aktywności fizycznej. Regularny ruch wpływa pozytywnie na stan ukrwienia błony śluzowej i mięśniowej żołądka oraz jelit, a także przyspiesza przemianę materii.
Twoim jelitom najbardziej przysłuży się umiarkowany wysiłek fizyczny (np. w formie spacerów) podejmowany codziennie lub kilka razy w tygodniu (w przypadku intensywniejszych sportów). Wystarczy 30 minut aktywności, a szybko zauważysz różnicę.
Ćwiczenia na zaparcia – jakie sporty mogą uprawiać ciężarne?
Niestety nie każda aktywność fizyczna jest bezpieczna dla przyszłych mam. Ciężarne powinny unikać bardzo intensywnego wysiłku, gwałtownych ruchów oraz sportów urazowych. Oprócz spacerów rekomendowane jest pływanie i ćwiczenia na basenie, gimnastyka, fitness dla ciężarnych, joga, rower stacjonarny i rozciąganie.
Bardzo ważne jest to, aby ruszać się regularnie, a nie tylko w dni, gdy pojawia się problem. Liczy się systematyczność.
Poza treningiem cardio warto wykonywać specjalnie ćwiczenia, przyspieszające pracę jelit i rozluźniające powłoki brzuszne. Oto kilka przykładów bezpiecznych ćwiczeń dla ciężarnych:
- Koci grzbiet. Ustaw się w klęku podpartym – dłonie pod barkami, kolana pod biodrami. Z tej pozycji wykonaj tzw. koci grzbiet, zaokrąglij plecy, podwiń miednicę i zbliż brodę do mostka. Wytrzymaj kilka sekund i wróć do klęku podpartego z prostymi plecami. Powtórz kilka lub kilkanaście razy.
- Opuszczanie pośladków z klęku podpartego. Ustaw się w klęku podpartym z szeroko rozstawionymi kolanami. Z tej pozycji opuść pośladki do podłogi. Wytrzymaj przez kilka sekund, po czym wróć do pozycji początkowej. Powtórz kilka lub kilkanaście razy.
- Głęboki przysiad. Rozstaw szeroko stopy i wykonaj głęboki przysiad. Pozostań w tej pozycji przez kilkadziesiąt sekund. W tym czasie staraj się głęboko i równomiernie oddychać.
Opisane ćwiczenia nie podnoszą tętna i nie obciążają układu nerwowego. Dlatego możesz wykonywać je codziennie rano lub codziennie po treningu cardio.
Dieta dla ciężarnych – co jest dobre na zaparcia w ciąży?
Przyczyną zaparć często jest nieodpowiednia dieta. Warto więc przyjrzeć się temu, co ląduje i co nie ląduje (a powinno) na talerzu.
Zasady zdrowej diety na zaparcia:
- Spożywaj więcej błonnika. Błonnik wpływa korzystnie na mikroflorę jelitową i wspomaga pracę układu trawiennego poprzez skrócenie czasu pasażu jelitowego. W diecie ciężarnych nie może go więc zabraknąć. Produkty bogate w błonnik to m.in.: pieczywo żytnie, siemię lniane, jabłka, suszone śliwki.
- Unikaj ciężkostrawnych potraw. Smażone mięso, żywność wysoko przetworzona i inne ciężkostrawne produkty nie wpływają dobrze na jelita. Regularne spożywanie takiej żywności może być przyczyną bolesnych zaparć, wzdęć, zgagi i innych problemów z układem trawienia. Warto ograniczać tego typu pokarm, zwłaszcza w ciąży.
- Pij więcej wody. W ciąży wzrasta zapotrzebowanie na płyny. Zbyt mała podaż wody spowoduje nasilone wchłanianie jej z jelit, a to z kolei wpłynie negatywnie na konsystencję stolca i spowoduje zaparcia.
- Ogranicz słodycze. Nadmiar cukru w organizmie sprzyja rozwojowi problemów z układem trawienia. W ciąży warto zastąpić słodycze suszonymi i świeżymi owocami, które są bogate w błonnik.
Co na zaparcia w ciąży? Domowe sposoby
W profilaktyce i leczeniu zaparć w ciąży znaczenie mają też takie kwestie jak nawyk spokojnego wypróżniania bez pośpiechu oraz pozycja w trakcie wypróżniania – warto podłożyć pod nogi stołek. Bardzo ważne jest to, aby nie ignorować potrzeby skorzystania z toalety. Dzięki temu organizm wyrobi sobie rytm wypróżniania.
Pomocne może okazać się też spożywanie ziół, choć nie wszystkie są bezpieczne dla ciężarnych. W tej kwestii lepiej skonsultować się z lekarzem i poprosić, aby polecił coś na zaparcia w ciąży.
W większości przypadków naturalne metody leczenia zaparć pozwalają pozbyć się problemu. A co, jeśli regularny ruch, dieta bogata w błonnik, prawidłowe nawodnienie i inne domowe sposoby nie przynoszą efektów? Wówczas warto sięgnąć po leki lub wyroby medyczne.
Co na zaparcia w ciąży z apteki sprawdzi się najlepiej? Na tę dolegliwość szczególnie polecana jest laktuloza – może być bezpiecznie stosowana przez kobiety w ciąży. Jednak warto pamiętać, że jakakolwiek terapia farmakologiczna powinna zostać uzgodniona z lekarzem prowadzącym ciąże. Przyjmowanie leków na własną rękę może okazać się niebezpieczne nie tylko dla Ciebie, ale i dla dziecka.
Może zainteresować Cię również: Zaparcia w ciąży. Jak zmienić dietę, żeby sobie pomóc?
Daniluk J., Przewlekłe zaparcia — niedoceniany problem kliniczny
Marlicz W. Wysiłek fizyczny a mikroflora przewodu pokarmowego – znaczenie probiotyków w diecie sportowców. For Zab Metab 2014, 5(3), 129-140
Muchacka, R., & Kukla, M. (2017). Odżywianie kobiet w czasie ciąży. Prace Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości z siedzibą w Wałbrzychu, 42, 61-73.
Tylec-Osóbka, E., Wojtuń, S., & Gil, J. (2012). Podstawowe zasady postępowania w przebiegu chorób układu pokarmowego u kobiet w ciąży. Pediatria i Medycyna Rodzinna, 4(8), 315-323.