Stosowany do krótkotrwałego, objawowego leczenia ostrego bólu o nasileniu łagodnym do umiarkowanego, np. ostrego bólu mięśni lub stawów, bolesnego miesiączkowania, bólu zębów.
Czym są silne bóle menstruacyjne i które kobiety są na nie narażone?
W zależności od przyczyny bólu wyróżnia się bóle pierwotne, które wynikają z normalnego cyklu menstruacyjnego i bóle wtórne będące wynikiem innego schorzenia toczącego się w organizmie kobiety.
Bóle menstruacyjne pierwotne
Bolesne miesiączki to najczęściej przypadłość młodych kobiet. Pojawiają się od jednego roku do trzech lat od pierwszej miesiączki. Najsilniejsze bóle menstruacyjne dotykają kobiet w wieku 20-25 lat.
Jak się objawiają bóle menstruacyjne? To przede wszystkim silny ból skurczowy zlokalizowany w podbrzuszu. Często może promieniować do śródbrzusza, wewnętrznej części ud i dolnych odcinków kręgosłupa. Mogą mu towarzyszyć także inne objawy, takie jak:
- nudności i wymioty,
- utrata apetytu,
- zmęczenie,
- biegunka,
- nerwowość,
- bezsenność,
- zawroty głowy i omdlenia.
Ból brzucha podczas okresu może mieć różną intensywność. Zazwyczaj dolegliwości pojawiają się wraz z krwawieniem i trwają przez 24-48 h. U niektórych kobiet bóle menstruacyjne mogą rozpoczynać się wcześniej i trwać znacznie dłużej. Różni się także poziom bólu i obecność innych objawów. Z tego względu wyróżnia się bóle menstruacyjne:
- lekkie – pojawiają się wraz z krwawieniem i trwają pierwszą dobę. Nie towarzyszą im żadne inne dolegliwości;
- umiarkowane – pojawiają się wraz z krwawieniem i trwają 2-3 dni. Mogą towarzyszyć im nudności, biegunka, ból głowy, zmęczenie;
- o dużym stopniu nasilenia – pojawiają się przed krwawieniem i trwają nawet 7 dni z licznymi objawami towarzyszącymi. Bóle te mocno wpływają na codzienność kobiet, uniemożliwiając im normalne funkcjonowanie w szkole, na uczelni czy w pracy.
Bóle menstruacyjne wtórne
Wśród kobiet dolegliwości bólowe w dole brzucha mogą mieć także charakter wtórny. Wówczas są wynikiem zmian anatomicznych lub chorobowych w obrębie miednicy mniejszej. Najczęściej są skutkiem takich schorzeń jak:
- endometrioza,
- stan zapalny toczący się w miednicy mniejszej,
- wrodzone anomalie rozwojowe przewodów Mullera,
- zrosty pozapalne i/lub pooperacyjne w miednicy mniejszej,
- infekcje przenoszone drogą płciową,
- zmiany w przydatkach np. torbiele,
- poronienie i ciąża pozamaciczna.
Ból brzucha wtórny pojawia się w różnych momentach cyklu, ale zazwyczaj poprzedza krwawienie i trwa do jego zakończenia. Towarzyszą mu inne objawy wynikające ze schorzeń, które są jego przyczyną. Bóle miesiączkowe wtórne pojawiają się u ok. 10% kobiet. Najczęściej dotyczą kobiet w późniejszym wieku.
Zalecany do leczenia pierwszych objawów dyskomfortu pochwy.
Żel dopochwowy z kwasem hialuronowym wskazany w celu zapobiegania i leczenia suchości pochwy.
Dla zdrowia układu moczowego.
Pomaga przy problemach intymnych w ciąży.
Do stosowania wspomagającego w leczeniu i profilaktyce infekcji pochwy.
Przyczyny bolesnych miesiączek
Dlaczego właściwie brzuch boli podczas okresu? Progesteron rozkłada endometrium do kwasu arachidonowego, który w ciągu dalszego metabolizmu zmienia się między innymi w prostaglandyny i leukotrieny. To właśnie one wywołują skurcz mięśni gładkich macicy i naczyń krwionośnych. To, co z kolei prowadzi do niedokrwienia mięśnia macicy i obniżenia progu odbierania bodźców bólowych. W ten sposób powstają bóle podbrzusza podczas miesiączki.
Według badań na wywoływanie bodźców bólowych może mieć także wpływ hormon wazopresyna, który zmniejsza przepływ krwi przez macicę i zwiększa aktywność myometrium, czyli błony mięśniowej macicy.
Choć ból miesiączkowy wynika z prawidłowo przebiegającej menstruacji, to jednak istnieją czynniki, które mogą zwiększyć nasilenie objawów. Należą do nich m.in. nadwaga, palenie papierosów – nikotyna obkurcza naczynia krwionośne i może prowadzić do niedokrwienia macicy, picie alkoholu, ale także mała aktywność fizyczna, długie krwawienia, wczesna pierwsza miesiączka, brak ciąż.
Silne bóle menstruacyjne – kiedy zgłosić się do lekarza?
Bolesna miesiączka nie jest jeszcze powodem do niepokoju. Do lekarza powinny się jednak zgłosić kobiety, u których ból podbrzusza przez kilka dni ogranicza codzienne funkcjonowanie i znacznie pogarsza jakość życia. Niepokojącymi objawami jest także ból pojawiający się podczas oddawania moczu czy w różnych momentach cyklu miesiączkowego.
Co pomaga na ból brzucha podczas okresu?
Ból brzucha podczas okresu niezależnie od stopnia jego nasilenia sprawia dyskomfort i wpływa na codzienne funkcjonowanie choćby przez zmniejszenie koncentracji i obniżenie samopoczucia. Na szczęście istnieją sposoby, aby sobie z nim poradzić.
Niesteroidowe leki przeciwzapalne
W leczeniu bólu miesiączkowego dużą skuteczność wykazują niesteroidowe leki przeciwzapalne, które w większości są dostępne bez recepty w aptekach. Hamują one cyklooksygenazę, redukując produkcję prostaglandyn wywołujących bodźce bólowe.
Do leków tych należą nie tylko preparaty zawierające popularny ibuprofen. Dużą skuteczność w leczeniu bólów menstruacyjnych wykazują preparaty zawierające deksketoprofen. Dostępne są w aptece w postaci tabletek.
Stosując niesteroidowe leki przeciwzapalne na bolesne miesiączki, należy pierwszą dawkę leku przyjąć wraz z pojawieniem się krwawienia i kontynuować terapię przez 1-2 dni. Ważne jest, aby przyjmować pełne dawki leku, nie przekraczając maksymalnych dawek dobowych.
Dwuskładnikowe preparaty antykoncepcyjne
W przypadku bardzo silnych bólów menstruacyjnych lub małej skuteczności niesteroidowych leków przeciwzapalnych lekarz ginekolog może zlecić przyjmowanie dwuskładnikowych preparatów antykoncepcyjnych przez przynajmniej 3-6 cykli lub dłużej. Leki te bezpośrednio hamują wzrost endometrium i redukują ilość tkanki endometrialnej odpowiedzialnej za produkcję substancji wywołujących bodźce bólowe. Ponadto działają pośrednio na niwelowanie bólu miesiączkowego przez hamowanie owulacji i produkcji progesteronu.
Domowe sposoby na bolesne miesiączki
Na ból miesiączkowy o małym stopniu nasilenia można stosować także domowe sposoby, które pomogą złagodzić objawy. Można delikatnie rozmasować podbrzusze lub wykonać ćwiczenia relaksacyjne bądź aktywność fizyczną o umiarkowanym nasileniu np. jogę. Zaleca się także ciepłe okłady o temperaturze 39 stopni Celsjusza przez przynajmniej 12 godzin.
Niektóre badania naukowe wskazują na skuteczność diety wegetariańskiej i niskotłuszczowej z suplementacją wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3, co pomaga zmniejszyć produkcję prostaglandyn i leukotrienów.
Z pierwotnym bólem brzucha podczas okresu zmaga się wiele kobiet. U niektórych dolegliwości są na tyle silne, że uniemożliwiają normalne funkcjonowanie w pracy czy szkole. Na szczęście istnieją sposoby, które łagodzą ból. Najskuteczniejsze są niesteroidowe leki przeciwzapalne, a także tabletki antykoncepcyjne. Wspomagająco można stosować metody alternatywne, takie jak aktywność fizyczna, ciepłe okłady czy odpowiednio dobrana dieta.
Stosowany do krótkotrwałego, objawowego leczenia ostrego bólu o nasileniu łagodnym do umiarkowanego, np. ostrego bólu mięśni lub stawów, bolesnego miesiączkowania, bólu zębów.
Bibliografia:
- Drosdzol A., Skrzypulec V., Bolesne miesiączkowanie w ginekologii dziecięcej i dziewczęcej, Ginekol Pol. 2008, 79, 499-503.
- Teul I., Kliś K., Jarzębak K., Wronka I., Częstość występowania oraz czynniki skorelowane z bólem miesiączkowym u zdrowych studentek, Annales Academiae Medicae Stetinesis Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie, 2014, 60, 2, 89–94.