- Alergia w kwietniu – najczęstsze objawy pyłkowicy to katar sienny, napadowe kichanie, suchy kaszel, a także trudność w koncentracji, bezsenność i ogólne złe samopoczucie.
- Co pyli i uczula w kwietniu? Przede wszystkim drzewa liściaste: brzoza, a ponadto olcha, leszczyna, jesion, topola i dąb.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Jakie drzewa pylą w kwietniu?
Sezon pylenia roślin w Polsce zaczyna się z końcem stycznia, ale zimą alergie nie są jeszcze tak dokuczliwe, jak wczesną wiosną. Kwiecień w kalendarzu pylenia przedstawia się jako moment krytyczny – w tym miesiącu kwitnie wiele drzew, a ich pyłki osiągają wysokie stężenia w powietrzu.
UWAGA!
Jeśli w tym czasie rokrocznie zauważasz u siebie lub u swoich dzieci dokuczliwe objawy – cieknący katar i zatkany nos, suchy kaszel, swędzące i łzawiące oczy, zasięgnij porady alergologa. Bardzo prawdopodobne, że przyczyną złego samopoczucia są pylące w kwietniu drzewa.
Co kwitnie w kwietniu i uczula? Głównie drzewa liściaste:
- leszczyna,
- olsza,
- brzoza,
- wierzba,
- topola,
- jesion,
- dąb,
- buk,
- grab.
Co jeszcze uczula w kwietniu?
Co kwitnie w kwietniu i uczula poza wymienionymi drzewami? Jeśli jest ciepło i wilgotno, w kwietniu zaczynają pylić trawy – które są silnie alergenne. Na szczęście wczesną wiosną ich stężenie jest na tyle małe, że nie wywołuje poważniejszych objawów. Uważać muszą jednak uczuleni na pyłki brzozy, ponieważ ich alergeny wchodzą w reakcje krzyżowe z alergenami pyłków traw, co może nasilać alergie.
W kwietniu alergikom dokuczają również alergeny całoroczne. Mowa tu zwłaszcza o:
- roztoczach kurzu domowego,
- sierści zwierząt,
- zarodnikach pleśni.
Jeśli objawy alergii nasilają się w domu, zwróć uwagę na obecność tych alergenów. Może napadowe kichanie to efekt uboczny wiosennych porządków?
Alergia na grzyby pleśniowe w kwietniu
W kwietniu stężenie zarodników grzybów pleśniowych w powietrzu jest wciąż niewielkie, dlatego nie powinno wywoływać alergii.
Dopiero z początkiem maja uczuleni na Cladosporium i Alternaria mogą doświadczyć kataru siennego i zaostrzenia objawów astmy. Najgorzej jest pod koniec lata. Sierpień, wrzesień i październik to czas, gdy mikroskopijne grzyby najmocniej dają o sobie znać. Na tym jednak nie koniec!
Grzyby pleśniowe są bardzo rozpowszechnione i mogą występować także w domach. Pleśń rozwija się w budynkach, w których jest kiepska wentylacja, sporo roślin doniczkowych, dywanów, zasłon, tapicerowanych mebli.
Poza tym przedostaje się do wnętrz podczas wietrzenia i jest przenoszona na ubraniach. Nie oznacza to bynajmniej, że nie wolno otwierać okien. Wręcz przeciwnie! Wietrzenie jest wskazane, ale najlepiej w godzinach porannych lub wieczornych, gdy w powietrzu stężenie alergenów jest niższe, niż w środku dnia. Warto wietrzyć mieszkanie również po deszczu.
Co pyli na początku kwietnia? Wciąż leszczyna i olcha
Na początku kwietnia pylą wciążwczesnokwitnące drzewa – leszczyna i olcha. Zwłaszcza pyłki olchy osiągają w tym czasie wyższe stężenia. Na szczęście nie na długo. Z każdym tygodniem będzie ich coraz mniej, choć dla osób z pyłkowicą to marne pocieszenie.
Kwiecień, jak nazwa wskazuje, jest porą kwitnienia roślin – oprócz leszczyny i olchy, także wielu innych drzew liściastych. Zwłaszcza brzozy, która zaczyna pylić jeszcze w marcu.
Alergie na pyłki tych roślin często idą w parze. Uczuleni na brzozę mogą być jednocześnie wrażliwi na pyłki olchy, leszczyny, wierzby czy topoli. Kwiecień to trudny miesiąc dla alergików, dlatego jeszcze zanim nadejdzie warto zadbać o profilaktykę alergii.
Co najbardziej uczula w kwietniu? Brzoza!
W kwietniu brzoza pyli bardzo obficie. Szczyt jej pylenia przypada na połowę miesiąca i trwa do początku maja. W sumie brzoza uwalnia pyłki nawet przez 5-6 tygodni. Do tego już niewielkie ich stężenia potrafią wywołać niemałe problemy zdrowotne tj.:
- alergiczny nieżyt nosa,
- alergiczne zapalenie spojówek,
- zaostrzenie astmy,
- zaostrzenie atopowego zapalenia skóry,
- pokrzywkę,
- także reakcję anafilaktyczną.
Uważać trzeba zwłaszcza na alergie krzyżowe. Pyłki brzozy reagują krzyżowo z pyłkami traw, a także alergenami owoców i warzyw, powodując często zespół alergii jamy ustnej.
Sezon pylenia brzozy 2025 r.
Brzoza pyli ze zmienną intensywnością. Odbywa się to zgodnie z dwuletnim rytmem, podczas którego jednej wiosny uwalnianych jest mniej pyłków, a następnej więcej.
Zgodnie z tym, pylenie brzozy w 2025 roku ma być mniej obfite, choć wiele zależy od warunków meteorologicznych. Wysokie temperatury, brak opadów i silne wiatry podnoszą intensywność pylenia.
Pyłki brzozy są silnie alergenne
Pyłki brzozy stanowią drugą, po pyłkach traw, najczęstszą przyczynę alergicznego nieżytu nosa i astmy atopowej. Szczególnie dokuczają alergikom z dużych miast.
Uważa się, że przez zanieczyszczenia powietrza pyłki brzozy stają się bardziej uczulające. Ponadto drzewa rosnące przy ruchliwych ulicach wydzielają więcej alergenów niż te spoza terenów miejskich. Z drugiej strony smog osłabia układ oddechowy i zwiększa wrażliwość na alergeny wziewne. To sprawia, że wywołują one silniejsze objawy alergii, które utrzymują się dłużej.
Brzozy osiągają wysokie rozmiary, więc ich pyłki docierają nawet do ostatnich pięter wieżowców. Do tego w kwietniu, gdy robi się ciepło, częściej otwieramy okna i nieświadomie wpuszczamy do mieszkań mnóstwo alergenów.
Jeśli więc masz alergię na pyłki brzozy, lepiej ogranicz wietrzenie mieszkania i koniecznie zaopatrz się w oczyszczacz powietrza. Pyłki roślin są obecne w kurzu domowym nawet kilka tygodni po zakończeniu sezonu pylenia!
Co jeszcze pyli w kwietniu? Jesion
Równocześnie z pyleniem brzozy, czyli na przełomie marca i kwietnia, następuje pylenie jesionu. Jego pyłki osiągają bardzo wysokie stężenia w powietrzu, a do tego są silnie alergizujące. Osoby uczulone na pyłki jesionu najgorzej czują się pod koniec kwietnia. W tym czasie mogą doświadczać uporczywego kataru, kaszlu, chrypki i innych objawów ze strony układu oddechowego.
Warto dodać, że jesion należy do tej samej rodziny, co oliwka, która pyli od kwietnia do czerwca. Planując więc wiosną urlop w krajach śródziemnomorskich, lepiej zabrać ze sobą krople na alergię.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Co uczula w kwietniu? Także wierzba i topola
Do drzew pylących w kwietniu zaliczamy także wierzbę i topolę, które zaczęły kwitnienie już w marcu. Stężenia ich pyłków z końcem miesiąca osiągają najwyższe wartości, na szczęście te alergeny mają małe znaczenie kliniczne.
Uczulenie na pyłki wierzby objawia się przede wszystkim wodnistym katarem i łzawieniem oczu. Podobnie alergia na topolę. Chociaż jej pylenie jest bardzo obfite, objawy z tym związane występują relatywnie rzadko i nie są nasilone.
Zdarza się, że osoby doświadczające wiosennej alergii mylnie obwiniają za to biały puch topoli (to nie pyłek!), a rzeczywistym sprawcą alergii mogą być nie drzewa, lecz pylące już trawy.
Co pyli pod koniec kwietnia? Dąb, grab i buk
Co pyli pod koniec kwietnia? Przełom kwietnia i maja to czas intensywnego pylenia dębu, grabu i buka, ale nie są to tak groźne alergeny, jak te pochodzące z brzozy czy olchy. Osiągają stosunkowo niskie stężenia, które nie powodują poważnych dolegliwości – mają niski potencjał alergenny.
Jeśli drzewa kwitnące pod koniec kwietnia wywołują złe samopoczucie, to raczej przez reakcje krzyżowe. Pyłki dębu, buku i grabu reagują krzyżowo z pyłkami innych drzew liściastych (w tym brzozy) oraz alergenami pokarmowymi.
Uczulenie na sam pyłek dębu, grabu czy buka występuje bardzo rzadko.
Jeśli będzie ciepło, pod koniec kwietnia można spodziewać się pierwszych pyłków traw. Ich największe stężenie w powietrzu monitoruje się latem, ale słoneczna wiosna sprzyja wczesnemu kwitnieniu wiechlin, kupkówek i tymotek.
Gdy jest słonecznie i sucho, grzyby pleśniowe produkują więcej zarodników, które przenoszą się z wiatrem. Dlatego im bardziej wietrznie, tym gorzej mogą czuć się alergicy uczuleni na Cladosporium, Alternarię i inne gatunki pleśni.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Co pyli w kwietniu – opinie lekarzy
Lekarze wielu specjalności zgodnie podkreślają znaczenie profilaktyki alergii. Jak pisze alergolog i pediatra, dr n. med. Ewa Willak-Janc:
„Podstawową, najbezpieczniejszą i najefektywniejszą metodą leczenia jest systematyczne unikanie alergenów bądź zmniejszanie ich stężenia w środowisku, co jest rzeczą trudną, żmudną, wymaga szczególnego zaangażowania i cierpliwości. (…) Eliminacja pyłków traw, drzew, chwastów jest niemożliwa ze względu na ich wszechobecność w powietrzu. Można starać się ograniczyć narażenie na kontakt z opadającymi pyłkami przez proste zabiegi.”
Lekarka zaleca, aby:
- unikać otwartych zielonych przestrzeni,
- nie otwierać okien w domach ani w samochodach, zwłaszcza w suche, wietrzne dni.
- brać prysznic i zmieniać ubranie po przyjściu do domu,
- nie suszyć ubrań ani nie wietrzyć pościeli na zewnątrz,
- stosować oczyszczacz powietrza z filtrem przeciwpyłkowym.
Warto też przytoczyć opinię okulisty, dr. n. med Radosława Różyckiego:
„Zanim zastosujemy krople, należy wdrożyć profilaktykę. Takie postępowanie należy zawsze zalecać w leczeniu udowodnionej alergii na pyłki, roztocze, grzyby czy sierść zwierząt. Zalecane jest zatem trzymanie rąk z dala od oczu, gdyż tą drogą wprowadzane są alergeny, a także zakażenia bakteryjne i wirusowe, a tarcie oczu powoduje mechaniczną degranulację mastocytów i nasilenie świądu. Zimne okłady, podobnie jak przemywanie worka spojówkowego preparatami sztucznych łez, przynoszą ulgę, zmniejszając świąd oraz obkurczając powierzchowne naczynia krwionośne.”
Alergia w kwietniu – objawy pyłkowicy
Drzewa, które pylą w kwietniu, mogą wywołać różne rodzaje alergii. Brzoza, olcha i leszczyna, najbardziej uczulające, powodują przede wszystkim alergiczny nieżyt nosa i zapalenie spojówek oraz zaostrzenie astmy atopowej. Stężenie pyłków tych roślin szybko osiąga wysokie wartości, przez co objawy alergii pojawiają się natychmiast, bez żadnych symptomów zapowiadających.
Ponadto istnieje ryzyko wystąpienia alergii krzyżowej. Osoby uczulone na brzozę po spożyciu surowego jabłka, brzoskwini czy marchwi mogą odczuwać swędzenie warg, podniebienia i języka, a niekiedy też uczucie ciała obcego w gardle. To objawy tzw. zespołu alergii jamy ustnej.
Alergia w kwietniu – możliwe objawy:
- swędzenie i łzawienie oczu,
- wodnisty katar i zatkany nos,
- świąd podniebienia,
- pieczenie, mrowienie warg,
- ból i uczucie przeszkody w gardle,
- chrypka,
- suchy kaszel,
- duszności,
- rzadziej bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunka.
Co pyli w kwietniu – statystyki
Alergiczny nieżyt nosa (ANN) jest najczęściej występującym schorzeniem w grupie chorób alergicznych. Szacuje się, że może z nim borykać się nawet 50% dzieci w wieku 6-18 lat, przy czym dane epidemiologiczne wskazują na wyraźny trend wzrostowy. Warto dodać, że na rozwój choroby alergicznej u dziecka w 70% wpływają czynniki genetyczne, a w pozostałych 30% czynniki środowiskowe.
Głównym czynnikiem powodującym ANN jest – zaraz po pyłku traw – pyłek brzozy. Uczulona na niego może być ponad połowa Europejczyków. U około 5-10% z nich rozwija się alergia krzyżowa – zespół alergii jamy ustnej. Najczęściej objawy pojawiają się po zjedzeniu surowego jabłka, gruszki, brzoskwini, pomidora i marchwi.
Jak leczyć kwietniową alergię?
Warto przede wszystkim rozpoznać, co uczula w kwietniu. Bardzo prawdopodobne, że jest to brzoza, ale przyczyn może być wiele. Diagnostyka alergologiczna to pierwszy krok w walce z alergenami. Trzeba po prostu eliminować je z otoczenia na ile się da. Drugi krok to leczenie farmakologiczne.
Odczulanie
W przypadku alergii na pyłki drzew, warto pomyśleć o odczulaniu. Immunoterapia pozwala wykształcić tolerancję organizmu na dany alergen, a więc zwalczyć przyczynę choroby. Niestety, nie można jej zastosować w każdym przypadku, a leczenie jest wymagające i czasochłonne (trwa około 3-5 lat).
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Profilaktyka alergii
Na co dzień pozostaje alergikom profilaktyka i leczenie doraźne. Przed i już w trakcie sezonu pylenia, warto w ramach prewencji:
- po każdym powrocie do domu płukać nos i oczy roztworem soli fizjologicznej (0,9% NaCl),
- suplementować witaminę D – jej niedobór zwiększa ryzyko alergii,
- przyjmować probiotyki, które wspierają zdrowie jelit i mogą łagodzić objawy alergii wziewnych oraz skórnych.
Łagodzenie objawów alergii
Profilaktycznie i łagodząco warto stosować preparaty z ektoiną. To naturalna substancja o właściwościach nawilżających, regenerujących i wzmacniających śluzówkę przed wnikaniem alergenów.
Preparaty z ektoiną na alergię są dostępne w postaci:
- kropli do oczu,
- sprayu do nosa,
- ampułek do inhalacji.
Są to preparaty bezpieczne, łatwe w stosowaniu i skuteczne. Przynoszą ulgę w alergii i można je stosować przez dłuższy czas. Jeśli objawy alergii są nasilone, dochodzi do zaostrzenia przebiegu astmy, najlepiej skonsultować się z lekarzem, który przepisze odpowiednie leki przeciwhistaminowe i/lub glikokortykosteroidy.
Jak radzić sobie z alergią w kwietniu?
W kwietniu najbardziej dokuczliwe są pyłki brzozy, choć alergię mogą wywołać też inne aeroalergeny. Osoby na nie uczulone powinny monitorować mapy i prognozy pogody dla alergików, aby jak najskuteczniej ograniczyć kontakt z drażniącymi alergenami. Warto też używać oczyszczaczy powietrza, aby pozbyć się pyłków z mieszkań.
Równie ważne jest dbanie o higienę – po powrocie do domu dobrze jest wziąć prysznic i założyć świeże ubranie. Można też przepłukać nos roztworem soli fizjologicznej lub wodą morską w sprayu oraz zastosować przeciwalergiczne krople do nosa czy oczu.
Przed użyciem wspomnianych lub innych wyrobów medycznych trzeba zawsze zapoznać się z treścią dołączoną do ich opakowania, zwracając uwagę na wskazania i przeciwwskazania, działanie i możliwe skutki uboczne oraz inne istotne informacje.
Jeśli samopoczucie jest bardzo złe, najlepiej zasięgnąć porady lekarza. Co ważne, objawy alergicznego nieżytu nosa mogą powodować spadek koncentracji i uwagi i przyczynić się do gorszych wyników w nauce i pracy. Dlatego w okresie pylenia zaleca się nie tylko wdrożenie profilaktyki antyalergicznej, ale również przyłożenie większej wagi do snu, diety i odpoczynku. Stres i zmęczenie mogą nasilać objawy alergii, lepiej więc minimalizować je tak, jak same alergeny.
Polecane do inhalacji
Bibliografia:
M. Arcimowicz, Alergiczny nieżyt nosa u dzieci, Forum Pediatrii, 2024
R. Różycki, R. Sterczyński, Alergie oczne – sezonowość coraz bardziej całoroczna, Medical Tribune, 2017
J. Czech-Kowalska, Suplementacja witaminy D u dzieci – wskazówki praktyczne, Forum Pediatrii, 2024
K. Boczyłło, Nie tylko alergeny: pyłek brzozy, Alergia, 1/2017
J.D. Piotrowska-Jastrzębska, Zapobieganie alergii pokarmowej i innym chorobom atopowym u dzieci, Nowa Pediatria, 2/202
E. Willak-Janc, Alergiczny nieżyt nosa u dzieci, Forum Pediatrii, 2024
M. Jutel, Zespół alergii jamy ustnej, mp.pl, https://www.mp.pl/pacjent/alergie/lista/62554,zespol-alergii-jamy-ustnej
A. Rapiejko i wsp., Very high birch pollen concentration in the air in selected Polish cities in 2022 – clinical implications, https://otolaryngologypl.com/article/160832/en
P. Rapiejko i wsp., The hazel alder and birch pollination in 2006 year, https://www.researchgate.net/publication/281936766_The_hazel_alder_and_birch_pollination_in_2006_year