- Co pyli w maju? Drzewa, trawy, chwasty… to trudny czas dla alergików. Jak radzić sobie z majowym pyleniem? Warto śledzić kalendarz pylenia i prognozy dla alergików, wdrożyć wczesną profilaktykę i starać się jak najbardziej ograniczyć kontakt z uczulającymi pyłkami.
- Jak się objawia alergia w maju? Przede wszystkim powoduje alergiczny nieżyt nosa i alergiczne zapalenie spojówek, u astmatyków może prowokować napady duszności.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Jakie drzewa pylą w maju?
Maj to ostatni miesiąc, kiedy drzewa uwalniają pyłki. Stopniowo będą one zanikać i zanim nadejdzie kalendarzowe lato, nie pozostawią po sobie śladu. Niestety, zastąpią je trawy i chwasty, które powoli zaczynają kwitnienie. Kumulacja pyłków tych roślin bywa dla alergików prawdziwym utrapieniem, zwłaszcza że uczulenie często ma kilka przyczyn.
Jeśli chodzi o drzewa, największe znaczenie w alergologii mają DRZEWA LIŚCIASTE, WIATROPYLNE. Za katar sienny i łzawienie oczu odpowiadają pylące w maju:
- dęby,
- buki,
- graby.
Do tego w maju pylą brzozy, których pyłki są najbardziej uczulające ze wszystkich pyłków drzew.
Brzoza, olcha, leszczyna, dąb, grab i buk to drzewa z rzędu bukowatych. Są na tyle blisko spokrewnione, że ich pyłki zawierają białka (alergeny) o bardzo zbliżonej budowie. To sprawia, że ryzyko wystąpienia alergii krzyżowych jest wysokie i w efekcie trudno jednoznacznie ustalić, co wywołuje majową alergię.
Mówiąc o majowych alergiach, musimy wspomnieć również o DRZEWACH OWADOPYLNYCH, które sporadycznie, a jednak, potrafią wywołać uczulenie. Mowa tu zwłaszcza o wierzbie, kasztanowcu pospolitym i akacji.
Ich pyłek występuje w powietrzu w śladowych ilościach. Ale nawet taka ilość może przyczynić się do rozwoju alergii wziewnej i kontaktowej. W takich sytuacjach ryzykowne jest jedzenie miodu (wielokwiatowego, akacjowego) ze względu na ryzyko alergii krzyżowej. Alergia krzyżowa objawia się przeważnie swędzeniem warg i języka, ale może wywołać też groźny wstrząs anafilaktyczny!
Ostatnim rodzajem drzew kwitnących w maju, o których warto tu wspomnieć, są DRZEWA IGLASTE. Pyłek sosny, świerku czy jodły, mimo że wiatropylny, ma znikomy potencjał alergiczny. Ponieważ jednak ich pyłek jest duży, może podrażniać drogi oddechowe, sprawiając że objawy alergii będą nasilone i trudniej będzie je wyleczyć.
Reasumując, choć w maju kwitnie mnóstwo różnych drzew, najbardziej niebezpieczne dla alergików są gatunki liściaste, których pyłek roznosi wiatr. To:
- brzoza,
- dąb,
- buk,
- grab.
Sprawdź co teraz pyli – zobacz kalendarz pyleń
Co najbardziej uczula w maju? Brzoza
Brzoza zaczyna uwalniać pyłki już w marcu, ale to maj jest okresem najintensywniejszego jej pylenia. Jest to też drzewo najbardziej alergenne, będące głównym powodem alergicznego nieżytu nosa, alergicznego zapalenia spojówek i astmy alergicznej (zaraz po trawach i roztoczach).
Alergeny pyłków brzozy mają podobną budowę do alergenów pyłków leszczyny i olchy, a także alergenów obecnych w orzechach laskowych, jabłkach, selerze i innych pokarmach. Mogą więc powodować alergie krzyżowe.
Co uczula w maju? Dąb
Pylenie dębów zaczyna się w kwietniu. Najpierw w powietrzu unoszą się pyłki dębów szypułkowych, a następnie bezszypułkowych – w sumie pylenie trwa przez cztery tygodnie. Największe zagęszczenie pyłków dębu występuje na początku maja.
Dęby w Polsce rosną i w parkach, i w lasach. W miastach stężenie ich pyłków jest niższe niż na terenach podmiejskich i wiejskich. Osoby uczulone powinny przebywać z dala od ogrodów, zagajników, lasów i innych miejsc porastanych przez dębowe drzewostany. Unikanie ich jest prostsze niż na przykład unikanie brzóz, które pylą bardzo obficie.
Sama alergia na dąb zdarza się rzadko. Częściej współwystępuje z uczuleniami na inne aeroalergeny. Pyłek dębu ma relatywnie niski potencjał alergizujący. Jeśli wywołuje objawy alergii, są one łagodne lub umiarkowane. Najczęściej to katar sienny, łzawienie oczu, suchy kaszel, chrypka itp.
Polecane do inhalacji
Zmniejsza suchy, drażniący kaszel, intensywnie nawilża drogi oddechowe.
3% roztwór soli przeznaczony do nebulizacji, w celu poprawienia komfortu oddychania.
Udrażnia i oczyszcza nos z gęstego kataru, łagodzi objawy przeziębienia przebiegającego z mokrym kas...
Redukuje stany zapalne dróg oddechowych, chroni i nawilża błonę śluzową dróg oddechowych.
Ampułki do inhalacji rozrzedzające zalegającą wydzielinę.
Roztwór do inhalacji szczególnie polecany osobom wrażliwym na wyższe stężenie chlorku sodu.
Co uczula w maju? Buk
Na przełomie kwietnia i maja intensywnie pylą buki. Stężenie ich pyłku w powietrzu waha się od kilkunastu do około stu ziaren w 1 m² powietrza. Pierwsze objawy alergii pojawiają się przy stosunkowo wysokim zagęszczeniu – przekraczającym 80 ziaren na 1 m² powietrza. Dla porównania wystarczy 20 ziaren pyłku brzozy na 1 m² powietrza, aby uczuleni na nie zaczęli kaszleć i kichać.
Alergia na buk objawia się dość łagodnie, ale bardzo często towarzyszy alergiom na inne pylące w maju rośliny. Ponadto wchodzi w reakcje krzyżowe z alergenami niektórych owoców, warzyw i orzechów.
Buki porastają tereny południowo-zachodniej Polski. W części północno-wschodniej naturalnie nie występują.
Co uczula w maju? Grab
W maju pylą graby – drzewa rosnące na skwerach i w parkach, w ogródkach działkowych i tych przydomowych. Wiele osób decyduje się na nasadzenie z grabu żywopłotu, ze względów estetycznych i praktycznych – grab jest najszlachetniejszym z żywopłotów liściastych, łatwo daje się formować i nie jest wymagający w utrzymaniu.
Niestety grab uwalnia pyłki, które mogą uczulać. Wywołują one umiarkowane objawy, ale ze względu na krzyżowe podobieństwo do innych majowych pyłków, mogą stać się przyczyną bardzo uciążliwej alergii.
Grab rośnie na terenie całej Polski. Jego stężenie w miastach osiąga średnie wartości.
Co pyli w kwietniu i w maju?
Wiosna to czas pylenia wielu roślin. Dla alergików najważniejsze są informacje o tym, co pyli i uczula w kwietniu i maju. A są to drzewa liściaste:
- leszczyna,
- olcha,
- brzoza,
- topola,
- dąb,
- buk,
- grab.
Leszczyna i olcha oraz topola kończą pylenie w kwietniu, ale ich pyłki mogą się jeszcze utrzymywać w majowym powietrzu.
Szczyt pylenia brzozy wypada w kwietniu. Na początku maja jej pyłki osiągają średnie stężenia. Brzoza pyli do pierwszego tygodnia czerwca, a niekiedy nawet dłużej. Uczuleni na nią mogą się źle czuć aż do wakacji.
Dąb, buk i grab kończą okres pylenia drzew. Ich pyłki mogą występować w powietrzu jeszcze w czerwcu.
Wiele pyłków tych drzew składa się z białek o podobnej budowie, więc często objawy wiosennych alergii mają więcej niż jedną przyczynę. Najczęściej za alergiczny nieżyt nosa odpowiadają pyłki brzozy, ale nie tylko one są sprawcami kataru siennego.
Również trawy i chwasty uprzykrzają życie alergików. W kwietniu i maju pyli szczaw, babka, pokrzywa. Uczuleni na nie powinni wdrożyć odpowiednią profilaktykę.
Tym, co pyli w kwietniu i maju są też drzewa owadopylne – czarny bez, wierzba, kasztanowiec, akacja. Ich znaczenie w alergologii jest niewielkie, ale warto pamiętać, że mogą nasilać złe samopoczucie alergików.
Na przełomie kwietnia i maja wzrasta stężenie zarodników grzybów pleśniowych. Cladosporium i Alternariapylą przez cały rok, ale im bliżej lata, tym bardziej stają się dokuczliwe dla alergików.
Co pyli pod koniec maja?
Pod koniec maja, kiedy roślinność rozkwita w pełni, stężenie uczulających pyłków osiąga najwyższe wartości. Chociaż wraz z wiosną kończy się pylenie drzew, zaczynają pylić trawy, które mają najwyższy potencjał uczulający. To w głównej mierze one doprowadzają alergików do łez.
Objawy alergii dają o sobie znać, gdy tylko zaczynają kwitnąć tymotki, wiechliny i kostrzewy. Maj, czerwiec i lipiec to miesiące ich najwyższego zagęszczenia w powietrzu. Bardzo trudnym czasem dla osób uczulonych na pyłki traw jest ostatnia dekada maja. Dzień Matki (26 V) wyznacza moment wzrostu ich stężenia do 20 ziaren na 1 m², co powoduje pierwsze objawy alergii wziewnej u 25% uczulonych na trawy.
Co pyli w maju na żółto? Zależy kiedy
Na początku maja na żółto pyli brzoza, rozsypując ostatnie długie kotki. W drugiej połowie miesiąca rozpoczyna się pylenie sosny i świerku, które również sypią żółtym pyłkiem. To on tak chętnie przykleja się wiosną do okien. Choć trudno usunąć go z szyb, nie powoduje alergii. Może jednak podrażniać drogi oddechowe, powodując katar i kaszel.
Nie można zapominać o rzepaku, którego żółte dywany rozkładają się właśnie w maju. On także doprowadza niektórych do łez i napadów kichania. Pyłek rzepaku jest dość duży, ciężki i lepki, dlatego przenoszą go głównie owady. Pyłki te ulatują w powietrze tylko przy silnym wietrze – wtedy uczuleni powinni na niego uważać. Oczywiście ważne też, by alergicy nie jedli miodu rzepakowego ani wielokwiatowego. Alergie krzyżowe potrafią wywołać bardzo groźne objawy.
Co pyli w maju na zielono? Trawy i chwasty
No może nie do końca na zielono, ale z pewnością tak obficie, że można od tego zzielenieć. Koniec maja może być bardzo uciążliwy dla alergików. To wtedy zaczyna się pylenie traw i chwastów, powodujące problemy tj.:
- alergiczny nieżyt nosa,
- alergiczne zapalenie spojówek,
- astmę oskrzelową,
- zmiany skórne (np. zaostrzenie AZS).
Co ciekawe, poszczególne gatunki traw, a jest ich kilkanaście tysięcy, pylą w różnym czasie relatywnie krótko, ale wszystkie są źródłem bardzo podobnych alergenów. To dlatego wrażliwi na nie alergicy mogą czuć się źle przez cały okres pylenia traw, bez względu na to, który gatunek aktualnie jest „aktywny”.
Niełatwo mają też uczuleni na szczaw (to chwast), którego pyłki utrzymują się od maja przez całe lato. Pociesza fakt, że alergia na pyłek szczawiu mają nieliczni. Częściej zdarza się alergia na babkę lancetowatą – ta również rozpoczyna pylenie w maju. Przeważnie za uczulenie odpowiada kilka gatunków chwastów, podobnie jak jest to w przypadku drzew i traw.
Co pyli w maju? Babka
Babka zaczyna kwitnąć już w maju. Szczyt pylenia zaczyna się z końcem czerwca i trwa przez cały lipiec. Alergia na babkę najczęściej współwystępuje z alergiami na inne rośliny pylące w maju. Sam alergen tego chwastu nie jest niebezpieczny – jeśli powoduje alergię, to niezbyt uciążliwą.
Ci, którzy są na nią wrażliwi, powinni uważać podczas pobytu na łące i w pobliżu dziko rosnącej zieleni – tam babki rosną bardzo obficie, a stężenia ich pyłków mogą osiągać wysokie stężenia, powodujące objawy alergii. W mieście, stężenie pyłku babki jest raczej niewielkie.
Co pyli w maju? Szczaw
Okres pylenia szczawiu trwa od końca kwietnia do końca lipca, ale pyłki tego chwastu mogą utrzymywać się w środowisku nawet przez całe wakacje.
Uczulenie na szczaw, jako monoalergia, występuje bardzo rzadko. Osoby, które reagują na jego pyłki, przeważnie reagują też na pyłki innych roślin. W efekcie każdego lata mierzą się z katarem siennym i łzawieniem oczu, zwłaszcza przebywając w pobliżu łąk i pól oraz dzikiej zieleni.
Co pyli w maju? Pokrzywa
Maj, czerwiec, lipiec to miesiące pylenia pokrzywy. Ten chwast jest bardzo powszechny w Polsce, przez co stężenia jego pyłku w letnim powietrzu potrafią być wysokie. Nie wywołuje to jednak poważniejszych dolegliwości.
Alergia na pokrzywę objawia się w sposób łagodny lub umiarkowany. Pyłki pokrzywy mogą jednak nasilać działanie innych aeroalergenów, powodując gorsze samopoczucie alergika.
Co pyli w maju – statystyki
Z danych dostępnych na stronach Polskiego Towarzystwa Alergologicznego wynika, że około 20% Polaków zmaga się z alergią sezonową, którą wywołują pyłki roślin. Podczas majowego pylenia nawet połowa alergików może zgłaszać złe samopoczucie.
Pyłki traw i pyłek brzozy to najpowszechniejsze alergeny roślinne. Późną wiosną ich stężenie osiąga wysoki poziom, a nasilenie ich pylenia trwa do przynajmniej końca czerwca.
Biorąc pod uwagę zmiany klimatyczne oraz prognozy meteorologiczne, które wskazują, że temperatura w maju 2025 roku będzie powyżej normy, można się spodziewać długiego i intensywnego sezonu pylenia.
Warto zatem wdrożyć odpowiednie działania prewencyjne, aby zmniejszyć niekorzystny wpływ aeroalergenów. Zdaniem lekarzy profilaktyka jest podstawową metodą leczenia alergii.
Co pyli w maju – opinie lekarzy
W maju pylą rośliny o wysokim potencjale alergennym, przez co wiele osób zmaga się z alergicznym nieżytem nosa, alergicznym zapaleniem spojówek i innymi chorobami. Sposobem na zmniejszenie ich objawów jest wczesna prewencja.
Rozpoczęcie leczenia alergii, jeszcze przed sezonem pylenia, ma kluczowe znaczenie, zwłaszcza u dzieci. Leki przeciwhistaminowe, a także środki łagodzące alergię, jak preparaty z ektoiną, pomagają kontrolować alergię i nie dopuścić, by stała się uciążliwa.
Profesor Maciej Kupczyk, specjalista chorób wewnętrznych, chorób płuc i alergologii, wykazuje, że:
wziąwszy pod uwagę patomechanizmy rozwoju objawów i przewlekłego zapalenia błony śluzowej nosa w obrazie ANN, celowe jest wdrożenie leczenia przed spodziewaną ekspozycją na alergeny. W badaniach klinicznych Kurowski i wsp. w grupie 60 pacjentów z rozpoznaniem ANN wykazali, że wczesne, przedsezonowe włączenie LP [leków przeciwhistaminowych – red.] do terapii w istotny sposób zmniejsza nasilenie kichania, świądu, nosa, wodnistej wydzieliny i blokady nosa w okresie narażenia na alergeny w sezonie.
Również profesor Adam J. Sybilski, pediatra i alergolog podkreśla, jak ważna jest wczesna prewencja:
Jeśli dziecko cierpi na sezonowy ANN i wiemy, kiedy możemy się spodziewać objawów (przewidywane okresy pylenia roślin), możemy zastosować leczenie przeciwalergiczne 1-2 tygodnie przed spodziewanym wzrostem stężenia alergenów. Takie postępowanie wydaje się najbardziej efektywne.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Jak przetrwać majowe pylenie?
Sposobów jest kilka. Najważniejsze to ograniczyć kontakt z alergenami, a więc:
- nie spacerować po parkach,
- nie urządzać pikników na łące,
- nie otwierać okien, zwłaszcza w upalne, wietrzne dni,
- stosować oczyszczacz powietrza z filtrami przeciwalergicznymi.
Oczywiście łatwo nie będzie, bo to, co pyli w maju, z łatwością wpada do naszych mieszkań i wnika do dróg oddechowych. Pyłki traw i chwastów są lekkie, więc przenoszą się z wiatrem na duże odległości. Dlatego duże znaczenie ma dbanie o higienę:
- branie prysznica i zmiana ubrań po powrocie do domu,
- noszenie maseczki antypyłkowej,
- płukanie nosa i oczu solą fizjologiczną
Do łagodzenia objawów majowych alergii z pomocą przychodzą preparaty z ektoiną, która chroni i nawilża błonę śluzową dróg oddechowych. Wyroby medyczne takie jak izotoniczny roztwór do inhalacji z ektoiną (ampułki do inhalacji) i spray do nosa z ektoiną, a także krople do oczu z ektoiną zalecane są do profilaktyki alergii i wspomagają leczenie jej objawów. Działają skutecznie i bezpiecznie, nawet przy dłuższym stosowaniu. Nadają się dla dorosłych i dla dzieci.
Pamiętaj, aby przed użyciem danego wyrobu medycznego zapoznać się z treścią ulotki załączoną do opakowania. Dzięki temu upewnisz się co do ewentualnych przeciwwskazań, możliwych skutków ubocznych i prawidłowego stosowania. W razie wątpliwości porozmawiaj z lekarzem lub farmaceutą.
Co pyli w maju? Podsumowanie
Wiosenna alergia to problem wielu osób. Pojawia się zwłaszcza w maju, gdy stężenie pyłków roślin osiąga najwyższe wartości. Wśród nich są pyłki brzozy, traw i chwastów, odznaczające się wysokim profilem alergizującym. To one w głównej mierze odpowiadają za alergiczny nieżyt nosa, alergiczne zapalenie spojówek i nasilenie objawów astmy.
Zgodnie z opiniami lekarzy i specjalistów, kluczowym elementem leczenia alergii jest wczesna diagnoza, stosowanie właściwych leków i profilaktyka.
Sięganie po środki łagodzące objawy, przy umiarkowanie nasilonej alergii jest wystarczające, aby sobie z nią poradzić. Jednak, gdy organizm reaguje silniej, potrzebne są już leki przepisane przez specjalistę. W takich sytuacjach warto rozważyć immunoterapię, tzw. odczulanie, które jest jedynym sposobem przyczynowego leczenia alergii. Warto porozmawiać o tym ze swoim lekarzem.
Naturalna pomoc w alergicznym zapaleniu spojówek.
Redukuje stany zapalne dróg oddechowych, chroni i nawilża błonę śluzową dróg oddechowych.
Intensywne nawilżenie suchych i podrażnionych oczu.
Lekko hipertoniczny spray do nosa z ektoiną na alergię
Krem z ektoiną do stosowania już od 1. miesiąca życia.
Bibliografia:
Alergologia. Kompendium pod red. R. Pawliczaka, Poznań, 2013
Interna Szczeklika, Mały podręcznik 2019/2020, Kraków, 2020
M. Kupczyk, 5 powodów, dla których warto włączyć leczenie przed sezonem pylenia, Alergoprofil, 20/2, 2024
Z. Doniec, A.J. Sybilski, Alergiczny nieżyt nosa – nowe wyzwania przed nowym sezonem pylenia, Alergoprofil 16/4, 2021
P. Rapiejko, Alergeny pyłku buku, Alergoprofil, 3/4, 2007
Alergia na dąb, Portal Alergologiczny, https://dlapacjentow.pta.med.pl/o-alergii/
P. Rapiejko, Pyłek dębu, https://www.odetchnijspokojnie.pl/pylek-debu/
P. Rapiejko, Pyłek buka, https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/alergeny/wziewne/61635,pylek-buka
Brzoza brodawkowata, https://www.lasy.gov.pl/pl/edukacja/lesnoteka-1/drzewa/brzoza-brodawkowata
Pyłkowica – nie tylko alergiczne, sezonowe zapalenie błony śluzowej nosa • Nowa Pediatria 3/2001 • Czytelnia Medyczna BORGIS
Pyłek brzozy | Alergie – mp.pl
http://paero.home.amu.edu.pl/kalendarz-pylkowy/
Alergia na pyłki drzew i żywność – reakcje krzyżowe – Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej (pzh.gov.pl)