Kalendarz pylenia – marzec 2023
Sezon pylenia w tym roku rozpoczął się w połowie stycznia. Wówczas zaczęła pylić leszczyna. Obecnie stężenie jej pyłków jest bardzo wysokie. Oprócz nich w powietrzu unoszą się też pyłki olchy, do których w połowie miesiąca dołączą pyłki brzozy. Marzec to też czas pylenia innych drzew – topoli, wierzby, cisu. Trochę tego jest…
Marzec to trudny czas dla alergików. Jednak patrząc na prognozy pogody, trwającego miesiąca nie zaliczymy do najcieplejszych. Jak zapowiadają meteorolodzy, w marcu, tradycyjnie, będzie jak w garncu. Termometry wskażą maksymalnie 11℃, więc nie ma co wyjmować lżejszych kurtek. Okulary przeciwsłoneczne też raczej się nie przydadzą, bo zapowiada się na więcej deszczu i śniegu niż słońca. Choć nie brzmi to optymistycznie, to dobra prognoza dla alergików. W chłodne, deszczowe dni uczuleni na pyłki roślin czują się najlepiej.
Co pyli w marcu? Leszczyna
Leszczyna rozpoczyna pylenie jako pierwsza, na przełomie stycznia i lutego. Z początkiem marca stężenie jej pyłków znacząco wzrasta, co dla niektórych może być bardzo uciążliwe. Dotyczy to zwłaszcza mieszkańców terenów podmiejskich i wiejskich.
Na szczęście pylenie leszczyny nie trwa długo. Im bliżej wiosny, tym lepiej, chociaż nie do końca. Osoby wrażliwe na pyłki leszczyny często uczulają także pyłki olchy i brzozy – której okres pylenia trwa od końca marca do początku czerwca.
Alergia na pyłki leszczyny wywołuje różne dolegliwości, np.:
- łzawienie i swędzenie oczu,
- wodnisty katar,
- napady kichania,
- swędzenie okolic ust, podniebienia, nosa,
- obrzęk warg i gardła,
- pokrzywkę i inne zmiany skórne,
- a u niektórych także zaostrzenie objawów astmy.
Podobne dolegliwości mogą pojawić się nie tylko po spacerze, lecz również po zjedzeniu orzechów laskowych (nawet w śladowych ilościach). Obecne w nich alergizujące białka mają podobną budowę do białek w pyłkach leszczyny, dlatego wywołuję alergiczne reakcje krzyżowe.
Co pyli w marcu? Olcha
Okres pylenia olchy pokrywa się z okresem pylenia leszczyny. Zaczyna się jeszcze w styczniu, trwa przez cały luty i marzec, a kończy z początkiem kwietnia. Aktualne mapy pylenia pokazują, że stężenie pyłków olchy jest bardzo wysokie prawie w całej Polsce, za wyjątkiem jej północno-wschodniego skrawka.
Pylenie olchy rozpoczyna się gwałtownie i intensywnie i takie też są objawy z tym związane. Nagle pojawia się:
- uczucie zatkanego nosa,
- wodnisty katar,
- suchy kaszel,
- a możliwe, że także zaczerwienienie, łzawienie, swędzenie oczu.
Alergia na pyłki olchy jest częstą przyczyną alergicznego nieżytu nosa i zapalenia spojówek rozpoznawanych w marcu. Ci, których to dotyczy, powinni monitorować też stężenie w powietrzu pyłków leszczyny i brzozy, a także z uważać z jedzeniem jabłek i orzechów laskowych. Te alergeny wywołują reakcje krzyżowe, dlatego mogą przyczynić się do złego samopoczucia i wystąpienia zespołu alergii jamy ustnej (OAS).
Co pyli w marcu? Także brzoza
Zima była łagodna, dlatego można spodziewać się wcześniejszego pylenia brzozy. Bardzo prawdopodobne, że jej pyłki zacząć pojawiać się w powietrzu już pod koniec marca, a nie jak to zwykle bywa, na początku kwietnia. Pylenie brzozy, podobnie jak olchy, od razu osiąga wysokie stężenia i wywołuje gwałtowne dolegliwości. Poza tym wchodzi w reakcje krzyżowe z pyłkami leszczyny i olchy, a także z alergenami obecnymi w selerze.
Uwaga na cisy!
Chociaż za alergię rzadko odpowiadają rośliny iglaste, są pewne wyjątki. To cisy – iglaste krzewy ozdobne sadzone w przydomowych ogródkach i parkach. Duże skupiska cisów porastają obszar Borów Tucholskich, więc wypad na kaszuby lepiej odłożyć na inny czas.
Pylenie cisów zaczyna się pod koniec marca i trwa około 10-30 dni. Uczulenie na te pyłki mogą z początkiem wiosny zmagać się z niedrożnością nosa, katarem siennym, drapaniem w gardle.
Co jeszcze pyli w marcu? Topole i wierzby
W marcu pylenie rozpoczynają także topole – wysokie drzewa o pięknie rozpiętej koronie, które w upalne dni zapewniają cień przy ulicach, skwerach i bulwarach. Topola jest bardzo popularnym gatunkiem, występującym tak w miastach, jak i poza nimi. Sypiący się z nich biały puch świadczy o tym, że zaczęła się wiosna, a sezon alergiczny trwa w najlepsze.
Warto jednak wiedzieć, że to nie on jest sprawcą alergii. Topole jako rośliny dwupienne rozwijają tylko kwiatostany męskie albo żeńskie. Te ostatnie, które śnieżą białym puchem, nie wykazują właściwości uczulających. Uciążliwe dla alergików mogą być pyłki kwiatostanów męskich topoli, które wprawdzie rzadko, ale jednak, wywołują alergiczny nieżyt nosa i zapalenia spojówek, szczególnie w marcu i kwietniu. Pod koniec kwietnia i w maju, gdy chodniki pokrywa biały puch, rozpoczyna się też pylenie traw, znacznie mniej spektakularne niż pylenie topoli. To właśnie dlatego obwinia się ją o uciążliwe objawy alergii, zapominając, że ich przyczyną mogą być pyłki tymotki, wiechliny i kostrzewy.
Siostrzanym gatunkiem topoli jest wierzba, a pyłki tych roślin wchodzą w alergiczne reakcje krzyżowe. Choć same wykazują niski potencjał alergizujący, w połączeniu mogą wywołać OAS lub inne dolegliwości. Pylenie wierzby, które trwa od połowy marca do końca kwietnia jest bardziej uciążliwe dla mieszkańców miast niż wsi. Wierzby, które są bardzo ozdobne, sadzi się w parkach i przy skwerach, dlatego ich pyłki przenoszone z wiatrem łatwo wpadają do mieszkań i szkół, zwłaszcza, że wiosną częściej otwieramy okna. Dziko rosnące wierzby przeważnie porastają tereny podmokłe, więc lokują się przeważnie z dala od domów.
Osoby uczulone na pyłki wierzby powinny zrezygnować z jedzenia miodów zbieranych wiosną. Będą to odmiany wielokwiatowe o jasnej barwie i łagodnym smaku, które mogą zawierać śladowe ilości uczulających pyłków. Lepiej też uważać z koszami wiklinowymi z wierzbowych witek, a także bukietami z wierzbowych bazi.
Alergia czy przeziębienie?
W marcu sezon pylenia drzew pokrywa się z sezonem infekcyjnym, który w tym roku jest wyjątkowo intensywny. To znacznie utrudnia rozpoznanie przyczyny dolegliwości, które przy alergii i przeziębieniu mogą być bardzo podobne. W obu przypadkach może pojawić się niedrożność nosa, wodnisty katar, suchy kaszel. Jak zatem rozpoznać, czy dopadła nas infekcja, czy to jednak alergia wziewna?
Przy przeziębieniu, w odróżnieniu od alergii, może wystąpić:
- gorączka,
- bóle mięśni i stawów.
Z kolei przy alergii, inaczej niż przy infekcji wirusowej:
- zwykle pojawia się świąd nosa i objawy zapalenia spojówek,
- samopoczucie zależy od pogody i miejsca pobytu,
- objawy utrzymują się tygodniami, a przeziębienie zwykle mija po kilku dniach.
Co pomoże złagodzić objawy alergii?
Drzewa, które pylą w marcu, odpowiadają głównie za występowanie alergicznego nieżytu nosa i alergicznego zapalenia spojówek. W obu przypadkach pomocne są leki przeciwhistaminowe, a niekiedy także zlecone przez lekarza glikokortykosteroidy.
Oprócz tego, przy alergicznym nieżycie nosa warto sięgnąć po lekko hipertoniczny spray do nosa z ektoiną, który skutecznie przywraca komfort oddychania, a przy tym nie wywołuje efektu przyzwyczajenia. Można więc stosować go przez dłuższy czas, bez obaw o podrażnienie czy wysuszenie śluzówki.
Krople do oczu z ektoiną, pomocne są również przy alergicznym zapaleniu spojówek. Preparat Alection łagodzi zaczerwienienie, swędzenie i łzawienie oczu, a przy tym chroni je przed drażniącym wpływem alergenów.
Dobrym sposobem na alergię jest również inhalacja (nebulizacja). Warto wykonać ją z preparatów do inhalacji wzbogaconych o ektoinę – Ectodose i Nebu-Dose Pulmo, przeznaczonych do inhalatorów każdego typu.
Jak przetrwać marcowe pylenie?
W marcu alergicy nie mają lekko. Aby zapobiec uciążliwym objawom uczulenia, powinni zadbać o odpowiednią profilaktykę. W tym celu należy monitorować mapy pylenia, a w okresie największego stężenia pyłku, ograniczyć wyjścia z domu. Dobrym rozwiązaniem jest zakup oczyszczacza powietrza, który eliminuje drobne uczulające cząsteczki. Alergicy powinni szczególnie dbać o porządek i higienę osobistą. Po każdym powrocie do domu dobrze zmienić ubranie, wziąć prysznic i przepłukać oczy lub nos roztworem soli fizjologicznej. Warto też profilaktycznie stosować wyżej wymienione preparaty Ectoclarin i Alectoin, które przeciwdziałają wnikaniu szkodliwych alergenów i wystąpieniu w związku z nimi dolegliwości.
Intensywne nawilżenie suchych i podrażnionych oczu.
Naturalna pomoc w alergicznym zapaleniu spojówek.
Lider wśród preparatów do nebulizacji.
Lekko hipertoniczny spray do nosa z ektoiną na alergię
Krem z ektoiną do stosowania już od 1. miesiąca życia.
Łagodzi objawy skórne alergii
IMGW-PIB: Eksperymentalna prognoza długoterminowa temperatury i opadu na marzec 2023 r. – czerwiec 2023 r. | Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy