Używanie smoczka budzi kontrowersje. Ci, którzy są zwolennikami smoczków podkreślają, że dzięki nim dziecko szybciej się uspokaja i łatwiej zasypia. Zaś ci, którzy są przeciwni, przytaczają argumenty dotyczące szkodliwego wpływu smoczków na karmienie piersią i zgryz. Czy to znaczy, że nie powinno się ich wykorzystywać?
Kiedy podać dziecku smoczek?
Każdy rodzic ma prawo samodzielnie zdecydować, czy chce podawać dziecku smoczek, czy nie. Jeśli planujesz karmić butelką, możesz wprowadzić smoczek w zasadzie od razu. Jeśli zaś chcesz karmić piersią, poczekaj do czasu ustabilizowania się karmienia.
W przypadku dzieci karmionych piersią, które nie mają problemów z przystawieniem się, zaleca się odczekanie 3 do 4 tygodni po porodzie, zaś w przypadku tych, u których pojawiają się problemy – do czasu, aż maluch będzie potrafił efektywnie ssać pierś.
Uwaga: te zalecenia dotyczą zdrowych dzieci urodzonych w terminie. W przypadku wcześniaków lub maluchów z chorobami przewlekłymi wprowadzenie smoczka należy skonsultować z lekarzem.
Spanie ze smoczkiem a karmienie piersią
Jeśli używa się smoczka wyłącznie do spania – na czas drzemek i odpoczynku nocnego – obowiązują takie same zalecenia, jak powyżej. Dzieciom karmionym piersią najlepiej po raz pierwszy podać smoczek wtedy, gdy karmienie jest ustabilizowane. Maluchom jedzącym z butelki można zacząć go podawać w dowolnym momencie.
Jak dobrać smoczek do spania?
Równie ważne jak odpowiedni czas podania są kształt i wielkość smoczka. Smoczek powinien być dopasowany rozmiarem do buzi dziecka. Najlepiej, gdy przypomina spłaszczoną wisienkę, ponieważ takie smoczki pozwalają utrzymać naturalny rytm ssania i umożliwiają prawidłowy rozwój aparatu mowy.
Spanie ze smoczkiem – zasady bezpieczeństwa
Jeśli dziecko zasypia ze smoczkiem, nie musisz go wyciągać tuż po tym, gdy maluch zapadnie w mocniejszy sen. Trzeba jednak pamiętać o kilku ważnych zasadach. Przede wszystkim nie powinno się przyczepiać smoczka do ubrania, barierki łóżeczka, pieluszki ani innych rzeczy. Najlepiej w ogóle zrezygnować z zawieszek, tasiemek czy sznurków na czas spania, żeby zmniejszyć ryzyko uduszenia.
Poza tym trzeba dbać o higienę smoczka – to znaczy regularnie myć go i wyparzać w gorącej wodzie. W szczelinach gromadzą się bowiem bakterie, które mogą wpływać niekorzystnie na zdrowie dziecka. Dodatkowo co 6 do 8 tygodni albo wtedy, gdy zauważy się jakiekolwiek uszkodzenia, powinno się wymienić smoczek na nowy.
Uwaga – niektórzy rodzice czyszczą smoczek, wkładając go sobie do ust. Nie należy tego robić. Takie zachowanie może prowadzić do przeniesienia bakterii powodujących rozwój próchnicy z jamy ustnej mamy lub taty do buzi dziecka.
Warto również regularnie kontrolować, czy rozmiar smoczka jest odpowiedni – czy tarcza nie uciska okolic ust malucha – ponieważ to powoduje dyskomfort i wpływa na jakość snu.
Nawilża śluzówkę nosową.
Wspomaga prawidłowe widzenie, wzrost i rozwój kości u dzieci.
Udrażnia i oczyszcza nos z gęstego kataru, łagodzi objawy przeziębienia przebiegającego z mokrym kas...
Krople enzymatyczne z laktazą kwaśną i neutralną.
Krem z ektoiną do stosowania już od 1. miesiąca życia.
Czy spanie ze smoczkiem zmniejsza ryzyko śmierci łóżeczkowej?
Dlaczego niektórzy rodzice decydują się na podawanie smoczka do spania nawet wtedy, gdy dziecko nie korzysta z niego w ciągu dnia? Ze względu na badania, które pokazują, że używanie smoczków w trakcie snu zmniejsza ryzyko zespołu nagłej śmierci łóżeczkowej (SIDS). Mechanizm nadal nie jest jasny, ale wykazano ochronny wpływ smoczków na częstość występowania SIDS u niemowląt.
Zaleca się zatem wykorzystywanie smoczków profilaktycznie przy usypianiu. Jeśli jednak dziecko nie akceptuje smoczka, nie należy go do niego zmuszać.
Wypadający smoczek w nocy – podawać ponownie czy nie?
Co ważne, wpływ ochronny działa również wtedy, gdy smoczek w trakcie snu wypadnie z ust malucha. Jeśli do tego dojdzie, a dziecko śpi spokojnie, nie powinno się ponownie podawać smoczka. Dopiero kiedy maluch go szuka albo ma problem z zaśnięciem np. po karmieniu, można go podać.
Kiedy należy odstawić smoczek?
Warto pamiętać, że powinno się całkowicie zrezygnować ze smoczka – także do spania – najlepiej w okresie od 12. do 18. miesiąca życia. Fizjologiczny odruch ssania zanika między 1. a 2. rokiem życia, dlatego smoczek z czasem staje się niepotrzebny. Długotrwałe korzystanie z pustego smoczka może prowadzić do zahamowania wzrastania wyrostków zębodołowych i rozwoju zaburzeń zgryzu.
Dzieci, które używają smoczka po 2. roku życia, robią to głównie z przyzwyczajenia. Smoczek może im również dawać poczucie bezpieczeństwa, dlatego należy go odstawiać po odpowiednim przygotowaniu malucha do tego procesu. Nie powinno się zabierać dziecku smoczka wtedy, gdy jest chore, ząbkuje, przeżywa duży stres albo rozpoczyna adaptację do żłobka, tylko ze względu na to, że takie są zalecenia.
Podsumowując i odpowiadając na tytułowe pytanie, wyjaśniamy – dzieci mogą, a jak twierdzą niektórzy wręcz powinny spać ze smoczkiem. Badania pokazują bowiem, że podawanie smoczka zmniejsza ryzyko zespołu nagłej śmierci łóżeczkowej (SIDS).
U maluchów, które są karmione piersią, smoczek do zasypiania należy wprowadzić dopiero wtedy, gdy potrafią już efektywnie ssać, zaś u dzieci jedzących z butelki – w dowolnym momencie. Trzeba jednak pamiętać, że smoczek nie powinien być przyczepiony do ubrania, barierki łóżeczka albo zabawek zawieszkami, tasiemkami czy sznurkami.
Należy również zadbać o to, żeby był dostosowany rozmiarem do buzi dziecka, regularnie myty i wymieniany. Jeśli w trakcie snu smoczek wypadnie z ust malucha, nie powinno się podawać go ponownie, o ile dziecko się go nie domaga. Po 12. miesiącu życia należy dążyć do całkowitego odstawienia smoczka, żeby zmniejszyć ryzyko rozwoju zaburzeń zgryzu.
Bibliografia
1. Moon R. Y., Carlin R. F., Hand I., Sleep-Related Infant Deaths: Updated 2022 Recommendations for Reducing Infant Deaths in the Sleep Environment, „Pediatrics”, 2022, 150 (1).
2. Warren J., Bishara S.E., Steinbock K.L. i wsp., Effects of oral habits duration on dental characteristics in the primary dentition, „J. Am. Dent. Assoc.”, 2001, 132, s. 1685–1693.
3. Paszyńska E., Dyszkiewicz-Konwińska M., Woźniak K., Wpływ czynników środowiskowych na powstawanie wad narządu żucia oraz na przebieg ich leczenia, „Pediatr. Med. Rodz.”, 2011, 7 (2), s. 115–120.
4. AAP TASK FORCE ON SUDDEN INFANT DEATH SYNDROME. SIDS and Other Sleep-Related Infant Deaths: Updated 2016 Recommendations for a Safe Infant Sleeping Environment, „Pediatrics”, 2016, 138(5).