Wartość odżywcza winogron
Winogrona w około 81% składają się z wody, jednak dzięki sporej zawartości węglowodanów dostarczają również energii – 69 kcal na 100 g produktu. W porcji odpowiadającej 1 garści (ok. 70 g) znajduje się 48,3 kcal, 0,5 g białka, 0,11 g tłuszczu, 12,67 g węglowodanów, w tym 10,85 g cukrów prostych, oraz 0,63 g błonnika pokarmowego.
Mimo znacznej zawartości cukrów, winogrona mają niski indeks glikemiczny (IG), wynoszący 49 dla najczęściej spotykanych w Europie odmian, takich jak Thompson Seedless. Podobnie jest z ładunkiem glikemicznym winogron, który dla porcji ważącej około 70 g wynosi 6,2, co pozwala zaklasyfikować je do grupy produktów o niskim ŁG. Mimo to, ze względu na wysoką zawartość cukrów prostych, osoby borykające się z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej, takimi jak cukrzyca ciążowa czy insulinooporność, powinny spożywać winogrona w ograniczonych ilościach, najlepiej jako element zbilansowanego posiłku.
Winogrona – skarbnica witamin i minerałów
Winogrona dostarczają organizmowi wielu cennych witamin i składników mineralnych. Szczególnie bogate są w witaminę K. Witamina ta wspiera procesy krzepnięcia krwi, wzmacnia kości i chroni przed chorobami zwyrodnieniowymi stawów. Owoce te dostarczają również witamin z grupy B, w tym B1, B2, B3, B5, B6 i kwasu foliowego, choć w mniejszych ilościach. Znajdziemy w nich również witaminę C, E oraz śladowe ilości witaminy A.
Winogrona są także dobrym źródłem miedzi oraz potasu. Miedź wspiera procesy antyoksydacyjne, metabolizm żelaza oraz zdrowie skóry i włosów, natomiast potas pomaga w utrzymaniu równowagi wodno-elektrolitowej, prawidłowego ciśnienia krwi oraz prawidłowej pracy mięśni, w tym serca. Oprócz tego winogrona dostarczają niewielkie ilości fosforu, manganu, magnezu, żelaza, wapnia i cynku, które wspomagają liczne procesy metaboliczne organizmu. Dzięki temu regularne, ale umiarkowane spożycie winogron może pozytywnie wpływać na zdrowie i ogólne samopoczucie.
Winogrona w ciąży – kiedy należy ograniczyć ich spożycie?
Winogrona w ciąży, mimo swoich prozdrowotnych właściwości, nie zawsze są zalecane i w pewnych sytuacjach ich spożycie należy ograniczyć lub unikać ich jedzenia.
Winogrona w ciąży a alergia
W szczególności ostrożność powinny zachować kobiety mające stwierdzoną alergię na winogrona, ponieważ kontakt z alergenem może prowadzić do gwałtownej reakcji organizmu, w tym poważnych objawów, takich jak wysypka, obrzęki czy nawet wstrząs anafilaktyczny.
Winogrona w ciąży a cukrzyca ciążowa
Winogrona nie są również wskazane dla kobiet borykających się z cukrzycą ciążową lub zaburzeniami gospodarki węglowodanowej, ponieważ zawierają dużą ilość cukrów prostych, które mogą powodować gwałtowne wahania poziomu glukozy we krwi i utrudniać jej kontrolę.
Winogrona w ciąży a problemy trawienne
Dodatkowo kobiety cierpiące na częste zgagi powinny zachować ostrożność, gdyż winogrona, ze względu na swoją kwasowość i dużą zawartość cukrów, mogą nasilać ten uciążliwy objaw. Z kolei osoby z tendencją do biegunek mogą odczuwać pogorszenie stanu po ich spożyciu, gdyż winogrona, bogate w wodę i błonnik, mogą działać przeczyszczająco i pogłębiać problemy trawienne. W tych sytuacjach kluczowe jest zasięgnięcie porady lekarza i kontrolowanie ilości spożywanych owoców, aby zminimalizować ryzyko niepożądanych skutków.
Winogrona w III trymestrze ciąży a nadmiar polifenoli
Wiele pokarmów i napojów, takich jak herbaty ziołowe, winogrona, pomarańcze czy czekolada stanowią bogactwo polifenoli. Podejrzewa się, że spożywanie przez matki pokarmów bogatych w polifenole w późnym okresie ciąży, szczególnie w trzecim trymestrze ciąży, może być szkodliwe dla zdrowia płodu, w wyniku przeciwzapalnego i przeciwutleniającego działania tych substancji na przewód tętniczy (hamowanie syntezy prostaglandyn), co może zwiększać ryzyko wad serca u dziecka. Kluczowe jest zatem unikanie nadmiaru, umiarkowana konsumpcja w większości przypadków nie stanowi zagrożenia i będzie korzystna dla zdrowia matki i dziecka.
Czego tak naprawdę nie można jeść w ciąży?
W ciąży tak naprawdę należy unikać spożywania surowych ryb (np. w sushi – zaleca się wybieranie wersji z rybą pieczoną) oraz surowych jaj obecnych w takich potrawach jak tatar, kogel mogel czy krem tiramisu. Należy również wykluczyć niepasteryzowane mleko i jego produkty, ponieważ mogą one zwiększać ryzyko listeriozy, która jest groźna dla płodu. Owoce i warzywa powinny być dokładnie myte, aby zapobiec zakażeniom toksoplazmozą. Unika się spożywania ryb kumulujących metale ciężkie, takich jak rekin, miecznik czy merlin, a także produktów wędzonych na zimno. Wędliny półsurowe (np. chorizo, szynka parmeńska) można spożywać dopiero po odpowiedniej obróbce termicznej. Zaleca się ograniczenie wątróbki i podrobów ze względu na nadmiar witaminy A, która w dużych ilościach może być szkodliwa dla płodu. Unika się także kiełków, niepasteryzowanych soków, domowych przetworów oraz naparów z lukrecji. W diecie w ciąży ważna jest ostrożność i wybieranie produktów wysokiej jakości.
Bibliografia:
- https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app#/food-details/174683/nutrients
- Zielinsky P, Busato S. Prenatal effects of maternal consumption of polyphenol-rich foods in late pregnancy upon fetal ductus arteriosus. Birth Defects Res C Embryo Today. 2013 Dec;99(4):256-74.