PCOS – czym jest ?
Zespół policystycznych jajników jest najczęstszym zaburzeniem endokrynologicznym, dotykającym od 5% do 20% kobiet w wieku rozrodczym. Najczęściej PCOS cechuje się hiperandrogenizmem, który oprócz problemów z płodnością, hirsutyzmem, trądzikiem i łysieniem androgenowym, prowadzi do rozwoju otyłości centralnej i jej negatywnych konsekwencji metabolicznych. Dodatkowo u kobiety z PCOS często współistnieje insulinooporność, co skutkuje hiperinsulinemią, zwiększając ryzyko miażdżycy, nadciśnienia tętniczego oraz cukrzycy typu 2, które z kolei są głównymi czynnikami ryzyka chorób sercowo-naczyniowych [1].
Dieta przeciwzapalna w PCOS – czy to dobry pomysł?
Zmiany stylu życia, w tym modyfikacja diety i zwiększenie aktywności fizycznej, stanowią kluczowy element terapii PCOS. Stosowanie diety przeciwzapalnej u kobiet z zespołem policystycznych jajników może być korzystnym rozwiązaniem, ponieważ przewlekły stan zapalny odgrywa istotną rolę w rozwoju i nasileniu objawów tej choroby. Włączenie do jadłospisu produktów bogatych w antyoksydanty, zdrowe tłuszcze i błonnik pokarmowy, a jednocześnie ograniczenie cukrów prostych oraz tłuszczów trans, może pomóc w regulacji gospodarki hormonalnej i w poprawie wrażliwości tkanek na działanie insuliny.
Jednak warto podkreślić, że nie jest to jedyny skuteczny model żywieniowy dla kobiet z PCOS. Diety o niskim indeksie glikemicznym, dieta w stylu śródziemnomorskim oraz diety niskokaloryczne również mogą przynieść pozytywne efekty, zwłaszcza jeśli celem jest poprawa parametrów metabolicznych, redukcja masy ciała i wsparcie płodności. Wybór odpowiedniej strategii żywieniowej powinien być dostosowany indywidualnie, uwzględniając potrzeby i stan zdrowia danej osoby.
Badania potwierdzają skuteczność diety przeciwzapalnej u kobiet z PCOS. W jednym z nich, przeprowadzonym na grupie kobiet z nadwagą i otyłością, wykazano, że 12-tygodniowa interwencja żywieniowa, obejmująca dietę o obniżonej kaloryczności o niskim ładunku glikemicznym oraz z aktywność fizyczną przyniosła istotne korzyści zdrowotne. Średnia utrata masy ciała u badanych kobiet wyniosła około 7%. Zaobserwowano redukcją tkanki tłuszczowej trzewnej i ogólną poprawę składu ciała. Uczestniczki badania doświadczyły również korzystnych zmian w profilu hormonalnym – aż 63% kobiet odzyskało regularne miesiączki, a 12% kobiet zaszło w ciążę. Ponadto u badanych kobiet odnotowano poprawę parametrów metabolicznych, w tym poprawę gospodarki glukozowo-insulinowej oraz obniżenie ciśnienia krwi i poprawę profilu lipidowego. Co ważne, dieta przeciwzapalna przyczyniła się także do zmniejszenia markerów stanu zapalnego, co wskazuje również na redukcję ryzyka sercowo-naczyniowego u badanych kobiet [2].
Zasady diety przeciwzapalnej w PCOS
Dieta przeciwzapalna może odgrywać istotną rolę w łagodzeniu objawów zespołu policystycznych jajników (PCOS). Zaleca się, aby w diecie przeciwzapalnej pod kątem PCOS znajdowało się 4-5 posiłków, rozłożonych równomiernie w ciągu dnia, najlepiej co 3-4 h. Spośród produktów węglowodanowych zaleca się sięganie po produkty o niskim i średnim indeksie glikemicznym oraz o sporej ilości błonnika pokarmowego (owoce, szczególnie owoce jagodowe, warzywa, nierozgotowane makarony razowe, makarony ze strączków, gruboziarniste kasze, pełnoziarniste płatki, razowe pieczywo, brązowy ryż). Błonnik pokarmowy nie tylko pomaga w regulacji glikemii, ale zwiększa także uczucie sytości, co jest pomocne w kontrolowaniu masy ciała.
Źródłem białka powinny być chude mięso (indyk, kurczak, królik, cielęcina, chuda wołowina i chuda wieprzowina), nabiał o obniżonej zawartości tłuszczu, jaja oraz ryby. Kluczowe znaczenie ma również spożywanie zdrowych tłuszczów, zwłaszcza kwasów tłuszczowych omega-3 (tłuste ryby: łosoś, makrela, śledzie), które wykazują działanie przeciwzapalne. Do przygotowania dań najlepiej sięgać po oliwę z oliwek, a do posiłków przyrządzonych na zimno warto także wykorzystywać olej lniany, z orzechów włoskich czy czarnuszki. Poza tym do diety warto włączyć różne (niesolone) orzechy, nasiona i pestki.
Ważne jest również ograniczenie cukrów prostych, produktów o wysokim indeksie glikemicznym, przetworzonych, produktów zbożowych z białej mąki pszennej, tłuszczów pochodzenia zwierzęcego, szczególnie przetworzonego mięsa, słodyczy, słonych przekąsek, a także przypraw z dużą zawartością soli.
Wprowadzenie tych zasad do codziennego stylu życia może wspomóc zarządzanie objawami PCOS, zmniejszać stan zapalny, regulować masę ciała, a tym samym poprawić ogólny stan zdrowia.
Dieta przeciwzapalna w PCOS – podsumowanie
Dieta przeciwzapalna może być skutecznym elementem terapii PCOS, ale nie jest jedynym słusznym rozwiązaniem. Kluczowe jest dobranie strategii żywieniowej dopasowanej do indywidualnych potrzeb, uwzględniającej zarówno stan metaboliczny, jak i preferencje żywieniowe kobiety.
Silikonowe plastry na bliznę po cesarskim cięciu
Wspomaga prawidłowe widzenie, wzrost i rozwój kości u dzieci.
Opracowany specjalne dla kobiet w ciąży.
Starannie dobrane składniki wspierają prawidłowy rozwój dziecka i dbają o zdrowie mamy
Pomaga przy problemach intymnych w ciąży.
Dla zdrowia układu moczowego.
Bibliografia:
- Dutkowska, A., Konieczna, A., Breska-Kruszewska, J., Sendrakowska, M., Kowalska, I., & Rachoń, D. (2019). Recomendations on non-pharmacological interventions in women with PCOS to reduce body weight and improve metabolic disorders. Endokrynologia Polska, 70(2).
- Salama AA. i wsp., Anti-Inflammatory Dietary Combo in Overweight and Obese Women with Polycystic Ovary Syndrome. N Am J Med Sci. 2015 Jul;7(7):310-6.
- Shahid R. i wsp., Diet and lifestyle modifications for effective management of polycystic ovarian syndrome (PCOS). J Food Biochem. 2022 Jul;46(7):e14117.