Dieta w ciąży bliźniaczej – na co zwrócić szczególną uwagę?
Ciąża mnoga zwiększa ryzyko cukrzycy ciążowej, nadciśnienia, stanu przedrzucawkowego, cholestazy ciążowej, a także porodu przedwczesnego. Dlatego bardzo ważne jest, aby kobieta spodziewająca się bliźniąt miała odpowiednio ułożoną dietę, która zapobiega niedoborom żywieniowym.
Ciąża bliźniacza wiąże się zwiększonym zapotrzebowaniem na:
- energię,
- wapń,
- witaminę D3,
- wielonienasycone kwasy tłuszczowe [1,2].
Zgodnie z wytycznymi Amerykańskiego Kolegium Położników i Ginekologów (ACOG) kaloryczność diety powinna być większa o około 300 kcal na każdy płód, w stosunku do zapotrzebowania dla ciąży pojedynczej.
Zapotrzebowanie energetyczne w ciąży pojedynczej wygląda następująco:
- I trymestr: + 85 kcal
- II trymestr: +285 kcal
- III trymestr: +475 kcal
Zgodnie z powyższym, zapotrzebowanie energetyczne w ciąży bliźniaczej powinno wyglądać następująco:
- I trymestr: + 385 kcal
- II trymestr: +585 kcal
- III trymestr: +775 kcal
Niedobory kaloryczne w czasie ciąży zarówno pojedynczej, jak i bliźniaczej wiążą się ze zwiększonym ryzykiem chorób dietozależnych u dziecka (tzw. programowanie żywieniowe).
Większość dostępnych zaleceń sugeruje, aby zwiększyć kaloryczność diety zaczynając od II trymestru. Natomiast w I trymestrze przyrost masy ciała w ciąży mnogiej może wynosić około 2 -3 kg.
Utrzymanie przyrostów masy ciała w czasie trwania całej ciąży, w zakresie 16 do 20,5 kg wiąże się z optymalnym rozwojem ciąży i porodem w terminie [1,3]. CDC (Centers for Disease Control and Prevention) wskazuje, iż optymalny przyrost masy ciała w ciąży bliźniaczej, powinien wynosić od 16,8 do 24,5 kg (dla prawidłowego BMI przed ciążą). Z kolei dla kobiet z nadwagą przed ciążą: 14–23 kg w terminie porodu, a dla kobiet z otyłością przed ciążą 11–19 kg w terminie porodu. Niestety brakuje badań dotyczących prawidłowego przyrostu masy ciała dla kobiet w ciąży bliźniaczej, które przed ciążą bliźniaczą miały zbyt niską masę ciała [4].
Aby śledzić przyrosty masy ciała, można skorzystać z tabeli dostępnej na stronie internetowej CDC przedstawiającej wykres wzrostu wagi w ciąży mnogiej, dla kobiet zaczynających ciąże z prawidłową masą ciała [5]. Przyrost masy ciała najlepiej kontrolować co najmniej raz w miesiącu oraz podczas każdej wizyty u ginekologa.
Przeczytaj także: 6 pytań do rodzica – ciąża bliźniacza
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Zalecenia żywieniowe w ciąży bliźniaczej
Zalecenia żywieniowe w ciąży bliźniaczej obejmują przede wszystkim regularność spożywania posiłków. Posiłki mogą być jednak częstsze niż zwykle (np. co 2 godziny), ponieważ większa niż w ciąży pojedynczej przestrzeń w jamie brzusznej zajmowana jest przez macicę, co znacznie utrudnia spożywanie większych objętościowo posiłków, szczególnie w drugiej połowie ciąży.
Ważne, aby posiłki były gęste odżywczo, tak aby w każdym posiłku znalazło się źródło białka, węglowodanów oraz tłuszczu. Dieta w ciąży bliźniaczej powinna być różnorodna. Codziennie należy dostarczać produkty zbożowe pełnoziarniste, produkty mleczne, wysokobiałkowe (dozwolone ryby, drób, chude mięso lub nasiona roślin strączkowych, warzywa i owoce), a także niewielką ilość tłuszczów pochodzenia roślinnego. Dzięki różnorodnej diecie łatwiej uniknąć niedoborów pokarmowych, które w ciąży zarówno pojedynczej, jak i bliźniaczej zdarzają się często.
Energetyczność diety należy ustalić indywidualnie w zależności od przyrostów masy ciała w kolejnych tygodniach ciąży. Produkty przeciwwskazane i wskazane są takie same jak w przypadku ciąży pojedynczej. Zaleca się ograniczenie spożycia kawy oraz mocnej herbaty, ze względu na negatywny wpływ dużej ilości kofeiny na rozwój płodu. Należy całkowicie wykluczyć alkohol, ze względu na duże ryzyko patologii płodowych. Ważna jest także rezygnacja ze spożywania wątróbki, ze względu na dużą zawartość retinolu, który sprzyja wadom rozwojowym. Kluczowa jest także dbałość o unikanie zakażeń pokarmowych, które mogą przyczyniać się do poronień, przedwczesnego porodu, urodzenia martwego dziecka czy zaburzeń rozwojowych płodu.
Suplementacja w ciąży bliźniaczej
Brakuje szczegółowych zaleceń dotyczących dodatkowej suplementacji podaży makroskładników i mikroelementów w czasie ciąży mnogiej. Może być potrzebna dodatkowa suplementacja wapniem, witaminą D3 czy DHA, ale należy to skonsultować z lekarzem prowadzącym ciążę.
Obserwuje się jednak częstsze niż w ciąży pojedynczej występowanie anemii oraz niedoborów żelaza (do 50%). Kluczowe jest utrzymanie przyrostów masy ciała na określonym poziomie BMI, ponieważ wiąże się to z poprawą rezultatów neonatologicznych.
Dieta w ciąży bliźniaczej – podsumowanie
Odpowiednia zbilansowana dieta w ciąży bliźniaczej warunkuje prawidłowy rozwój płodu, przebieg ciąży, a także zdrowie matki. Ciąża bliźniacza wiąże się ze zwiększonym zapotrzebowaniem zarówno kalorycznym jak i na wybrane składniki odżywcze: wapń, witaminę D3 oraz WNKT. Zalecenia żywieniowe odnośnie do produktów zalecanych i przeciwwskazanych są takie same jak w przypadku ciąży pojedynczej. Brak jest jednoznacznych i szczegółowych opracowań dotyczących dodatkowej (w porównaniu do ciąży pojedynczej) suplementacji, dlatego zawsze należy skonsultować dodatkową suplementację z lekarzem.
Może zainteresować Cię również: Dieta niskosodowa w ciąży
Silikonowe plastry na bliznę po cesarskim cięciu
Wspomaga prawidłowe widzenie, wzrost i rozwój kości u dzieci.
Opracowany specjalne dla kobiet w ciąży.
Starannie dobrane składniki wspierają prawidłowy rozwój dziecka i dbają o zdrowie mamy
Pomaga przy problemach intymnych w ciąży.
Roztwór doustny do wspomagania leczenia refluksu żołądkowo-przełykowego
Dla zdrowia układu moczowego.
Bibliografia:
1. Optimal Nutrition for Improved Twin Pregnancy Outcome, William Goodnight, MD, MSCR, and Roger Newman, MD November 2009 – Volume 114 – Issue 5, 1121–34.
2. Ru Y. i wsp. Iron deficiency and anemia are prevalent in women with multiple gestations. Am J Clin Nutr doi: 10.3945.
3. https://www.acog.org/Patients/FAQs/Multiple-Pregnancy?IsMobileSet=false#gain
4. Instytut Matki i Dziecka/ Żywienie kobiet w okresie ciąży – teoria i praktyka. PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2021.
5.https://www.cdc.gov/reproductivehealth/pdfs/maternal-infant-health/pregnancy-weight-gain/tracker/twins/Normal_Twin_Weight_Tracker__508Tagged.pdf
6. Jarosz M, Rychlik E, Stoś K, Charzewska J. Normy Żywienia Dla Populacji Polski i Ich Zastosowanie. Warszawa: Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny; 2020.