Kto może skorzystać z pomocy dietetyka na NFZ?
Opieka koordynowana przeznaczona jest dla pacjentów dorosłych i dzieci ze schorzeniami z zakresu:
- Kardiologii (nadciśnienie tętnicze, niewydolność serca, choroba niedokrwienna serca, migotanie przedsionków),
- Diabetologii (cukrzyca),
- Chorób płuc (przewlekła obturacyjna choroba płuc, astma),
- Endokrynologii (niedoczynność tarczycy, guzki pojedyncze/mnogie),
- Nefrologii (przewlekła choroba nerek).
To lekarz POZ kieruje pacjenta do dietetyka. Nie ma możliwości umówienia się do dietetyka na NFZ samodzielnie. Przewiduje się trzy darmowe porady dietetyczne w danym roku kalendarzowym.
Jak przebiega pierwsza porada u dietetyka na NFZ?
Przed pierwszą wizytą u dietetyka w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia powinno się wypełnić stosowny dzienniczek żywieniowy, który podczas wizyty dietetyk przeanalizuje. Przeprowadzi również wywiad żywieniowy i zdrowotny podczas którego zbierze od pacjenta istotne informacje.
Wywiad zdrowotny obejmuje informacje o chorobach współistniejących, dolegliwościach bólowych, alergiach i nietolerancjach pokarmowych oraz ostatnich wynikach badań laboratoryjnych.
Wywiad żywieniowy dotyczy liczby i wielkości posiłków, najczęściej stosowanych typów obróbki kulinarnej, słodzenia, solenia, jakości spożywanych tłuszczów, ilości i rodzaju spożywanych płynów, ryb, warzyw strączkowych, produktów zbożowych pełnoziarnistych, spożycia żywności wysoko przetworzonej oraz spożycia przekąsek.
Podczas pierwszej wizyty niezbędne jest także zebranie pomiarów antropometrycznych (masa ciała, wzrost, obwody talii i bioder), dzięki którym oblicza się wskaźnik masy ciała (BMI) oraz stosunek obwodów (określający typ sylwetki). Dietetyk podczas rozmowy z pacjentem ustala jego potrzeby w zakresie modyfikacji żywieniowych, wymagań edukacyjnych oraz motywacji do zmiany. Wskazuje dobre zachowania żywieniowe, ale również popełniane błędy. Na koniec wizyty pacjent otrzymuje wskazówki, zalecenia żywieniowe i materiały edukacyjne w formie pisemnej. Jeśli dzienniczek żywieniowy zawierał błędy, zaleca się kontynuację jego prowadzenia. Pierwsza konsultacja u dietetyka trwa około 30-40 minut i zazwyczaj odbywa się stacjonarnie, ale dopuszcza się również tryb teleporady.
Jak przebiega druga porada u dietetyka na NFZ?
Druga wizyta dietetyczna odbywa się nie później niż 30 dni od pierwszej wizyty. Trwa od 15 do 30 minut i również może odbywać się stacjonarnie lub w ramach teleporady. Tak jak podczas pierwszej wizyty, dietetyk zbiera pomiary antropometryczne i ocenia uzyskane na przestrzeni miesiąca wyniki. Jeśli konsultacja jest udzielana na odległość, pacjent jest zobowiązany do dokonania pomiarów samodzielnie i przekazania wyników dietetykowi.
Podczas wywiadu pacjent powinien przekazać dietetykowi jakie zmiany w sposobie żywienia zastosował, jakie napotkał trudności oraz czy wystąpiły jakieś dolegliwości bólowe. Dietetyk ocenia dzienniczek żywieniowy, który pacjent prowadził w ostatnim czasie i wspólnie z pacjentem dokonuje ewentualnej modyfikacji diety ustalonej na pierwszej wizycie.
Jak przebiega trzecia porada u dietetyka na NFZ?
Trzecia wizyta odbywa się po około 2 miesiącach od pierwszej wizyty. Trwa od 15 do 30 minut i również może odbywać się stacjonarnie lub w ramach teleporady. Pomiary antropometryczne są dokonywane tak jak podczas pierwszej i drugiej wizyty dietetycznej. Ponownie oceniany jest dzienniczek żywieniowy. Trzecia wizyta ma na celu ocenę uzyskanych efektów poprzez wprowadzone przez dietetyka zmiany w sposobie żywienia w zależności od ustalonego na pierwszej wizycie celu.
Zalecenia związane z dalszym stosowaniem diety mogą być przekazane ustnie lub pisemnie. Dietetyk na zakończenie podsumowuje skuteczność przeprowadzonych trzech konsultacji. Mogą mieć one charakter mierzalny ilościowy, tzn. redukcja masy ciała, poprawa parametrów antropometrycznych i/lub wyników badań laboratoryjnych, a także mierzalny jakościowy, tzn. poprawa samopoczucia, ustąpienie dolegliwości bólowych, eliminacja błędów żywieniowych, zwiększenie świadomości żywieniowej.
Dietetyk na NFZ – podsumowanie
Dietetyk odgrywa istotną rolę w profilaktyce i terapii przewlekłych chorób niezakaźnych. Z drugiej strony zauważa się duża potrzebę społeczeństwa dotyczącą dostępu do bezpłatnego poradnictwa dietetycznego. Osoby zmagające się z wybranymi chorobami z zakresu kardiologii, diabetologii, endokrynologii, nefrologii i chorób płuc mogą bezpłatnie skorzystać z trzech porad dietetycznych w roku, zredukować nadmierną masę ciała, poprawić swoje wyniki i zmienić żywienie na lepsze.
Źródła:
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 15 września 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej. https://dziennikustaw.gov.pl/D2022000196501.pdf
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 października 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20230002226/O/D20232226.pdf
Wytyczne Polskiego Towarzystwa Dietetyki i krajowego konsultanta w dziedzinie medycyny rodzinnej dotyczące udzielania konsultacji dietetycznych w ramach opieki koordynowanej w podstawowej opiece zdrowotnej z dnia 31.01.2023. https://www.gov.pl/web/zdrowie/wytyczne-dotyczace-udzielania-konsultacji-dietetycznych