To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Czym jest histamina i jak działa w organizmie?
Histamina należy do grupy amin naturalnie występujących w organizmie, a dokładnie w komórkach tucznych i bazofilach (białe krwinki, biorące udział w obronie organizmu). Niekiedy może znajdować się w makrofagach, limfocytach czy płytkach krwi. Po uwolnieniu z komórek łączy się ze swoimi receptorami tzw. receptorami histaminowymi (H1, H2, H3, i H4) występującymi w obrębie całego organizmu. Przyczynia się to do jej wielokierunkowego działania.
Dostające się do organizmu alergeny, wywołują reakcję układu odpornościowego, w tym wydzielenie histaminy, która oddziaływując na receptory histaminowe (głównie receptor H1) powoduje:
- rozszerzenie naczyń krwionośnych,
- zwiększenie ich przepuszczalności,
- pobudzenie wolnych zakończeń nerwów czuciowych
- oraz skurcz oskrzeli.
Pojawiają się wtedy objawy alergii tj. katar, kichanie, zaczerwienienie i świąd oczu, wysypka, obrzęk w obrębie twarzy/kończyn. Dodatkowo histamina należy do mediatorów stanu zapalnego, czyli grupy substancji wywołujących stan zapalny w organizmie.
Przeczytaj także: Co na alergię dla dziecka? Jakie leki na alergię podać maluchom i starszakom?
Leki przeciwhistaminowe – działanie
Leki przeciwhistaminowe to substancje działające antagonistycznie (przeciwnie) do histaminy. Posiadają zdolność przyłączania się do receptorów histaminowych z większą siłą niż sama histamina. Dzięki temu blokują receptor uniemożliwiając przyłączenie się histaminy w momencie jej uwolnienia z komórek. W rezultacie nie dochodzi do reakcji alergicznej i nie pojawiają się objawy alergii.
Wśród obecnie stosowanych leków przeciwhistaminowych wyróżnia się dwie generacje.
Jak działają leki przeciwhistaminowe pierwszej generacji?
Pierwsza generacja leków przeciwhistaminowych obejmuje:
- antazolinę,
- difenhydraminę,
- klemastynę,
- dimetinden,
- prometynę,
- ketotifen,
- hydroksyzynę
- i cyproheptadynę.
Substancje te oprócz wpływu na receptory histaminowe mogą przyłączać się również do innych receptorów znajdujących się w organizmie wywołując typowe dla nich reakcje np. senność, zatrzymanie wymiotów czy uspokojenie. Z tego względu w alergii wykorzystywane są jedynie dimetinden, ketotifen i klemastyna. Ich łatwość w przenikaniu do ośrodkowego układu nerwowego może powodować senność oraz zaburzenia koncentracji i uwagi.
Jak działają leki przeciwhistaminowe drugiej generacji?
Leki przeciwhistaminowe drugiej generacji nie wpływają na układ nerwowy przez co nie prowadzą do senności, a dodatkowo przyłączają się jedynie do receptorów histaminowych H1. Niektóre z nich, dostając się do organizmu, ulegają przekształceniu do aktywnych metabolitów, co powoduje skrócenie czasu ich działania. Same metabolity również wykorzystywane są w lekach przeciwhistaminowych.
Do leków przeciwhistaminowych tej generacji zaliczane są:
- loratadyna -> desloratadyna,
- cetyryzyna -> lewocetyryzyna,
- feksofenadyna,
- rupatadyna,
- bilastyna,
- olopatadyna,
- azelastyna.
Jakie leki przeciwhistaminowe stosować u dzieci podczas alergii?
Mimo szerokiej dostępności leków przeciwhistaminowych tylko niektóre z nich można bezpiecznie podawać dzieciom. W zależności od wieku i dawki są to:
- od 1. miesiąca – dimetinden,
- od 2. roku życia – desloratadyna (0,5 mg/ml), cetyryzyna (0,5 mg/ml);
- powyżej 6. roku życia – cetyryzyna i lewocetyryzyna, loratadyna, desloratadyna (w dawce 2,5 mg);
- powyżej 12. roku życia – bilastyna, feksofenadyna, desloratadyna (w dawce 5 mg).
Kiedy stosować leki przeciwhistaminowe?
U dzieci leki przeciwhistaminowe podaje się głównie w stanach alergicznych. W zależności od rodzaju występujących objawów, stosuje się określone substancje.
W alergicznym nieżycie nosa (katar występujący podczas alergii),, czyli przy zaczerwienieniu i świądzie oczu, alergicznym zapaleniu spojówek oraz kichaniu, zaleca się stosowanie leków drugiej generacji, czyli desloratadyny, loratadyny, cetyryzyny, lewocetyryzyny, rupatadyny lub bilastyny.
W reakcjach skórnych typu pokrzywka czy wypryskialergiczne z towarzyszącym świądem również zaleca się stosowanie leków drugiej generacji, szczególnie feksofenadyny, cetyryzyny i loratadyny. Dodatkowo można stosować dimetinden, należący do pierwszej grupy leków przeciwhistaminowych, który łagodzi uczucie świądu, działa przeciwobrzękowo i znieczulająco. Jako jeden z nielicznych występuje w postaci żelu do miejscowego stosowania na skórę. W przypadku silnej reakcji lekarz może przepisać silniejsze leki tj. klemastyna czy hydrokortyzon.
Czy leki przeciwhistaminowe są bezpieczne?
Leki przeciwhistaminowe są bezpieczne zarówno dla dorosłych jak i dzieci. Przyjmowane w odpowiedniej dawce oraz zgodnie ze wskazaniami nie stanowią zagrożenia dla życia ani zdrowia. Szczególnie wysokim profilem bezpieczeństwa odznaczają się leki z drugiej generacji. Nie przenikają do układu nerwowego, dzięki czemu nie wpływają na inne receptory i nie wyzwalają działań niepożądanych np. senności.
Jakie są działania niepożądane leków histaminowych?
Do działań niepożądanych leków przeciwhistaminowych zalicza się:
- bóle i zawroty głowy,
- nudności i wymioty,
- spadek ciśnienia krwi (I generacja)
- senność i otępienie (I generacja)
- zaburzenia widzenia (I generacja).
Może zainteresować Cię również: Odczulanie dzieci – czy to ma sens? Jak sobie radzić z alergią u dziecka?
Jakie leki przeciwhistaminowe stosować u dzieci podczas alergii?
Mimo szerokiej dostępności leków przeciwhistaminowych tylko niektóre z nich można bezpiecznie podawać dzieciom. Należą do nich:
Powyższe przedziały wiekowe zostały określone na podstawie danych umieszczonych przez producentów w ulotkach leków bez recepty zawierających substancje przeciwhistaminowe.
Niektóre substancje jednak mogą być stosowane już od wcześniejszych lat. Są to np.:
- desloratadyna – w zależności od dawki może być podawana już od 1. roku życia;
- loratadyna – od 2. roku życia;
- cetyryzyna – od 2. roku życia;
- bilastyna – od 6. roku życia.
Dla tych kategorii wiekowych leki przeciwhistaminowe dostępne są na receptę, a o ich przepisaniu decyduje lekarz.
Naturalna pomoc w alergicznym zapaleniu spojówek.
Łagodzi objawy skórne alergii
Redukuje stany zapalne dróg oddechowych, chroni i nawilża błonę śluzową dróg oddechowych.
Intensywne nawilżenie suchych i podrażnionych oczu.
Lekko hipertoniczny spray do nosa z ektoiną na alergię
Krem z ektoiną do stosowania już od 1. miesiąca życia.
Bibliografia:
1) Agata Maciejczyk, Aleksandra Niedźwiecka – Profil bezpieczeństwa leków przeciwhistaminowych stosowanych w pediatrii, Almanach 2018, 13, 4
2) Inga Adamska, Mieczysława Czerwionka-Szaflarska, Agnieszka Sala-Sacharczuk – Czy jest miejsce w pediatrii dla leków antyhistaminowych I generacji?, Pediatria polska 2012, 87, str. 516-520
3) Marta Woźniak-Wakuluk, Roman Nowicki – Leki przeciwhistaminowe w alergicznych chorobach skóry, Forum Medycyny Rodzinnej 2008, tom 2, nr 4, 298–301
4) Andrzej Emeryk – Leki przeciwhistaminowe u dzieci, Alergia 2010, 2: 11-14
5) Paweł Górski – Histamina – mediator najdłużej znany, do dziś niepoznany, Alergia 2007, 4: 33-35