Ospa wietrzna to nie błahostka
Ospa wietrzna nazywana potocznie wiatrówką jest jedna z chorób wieku dziecięcego, na którą co roku w Polsce choruje około 150-200 tysięcy osób, z czego zdecydowana większość to dzieci do 10 roku życia. Wywoływana jest przez wirusa ospy wietrznej i półpaśca, a do zarażenia się wystarczy kichnięcie, kaszlnięcie lub kontakt z przedmiotem używanym przez osobę zarażoną. Oznacza to, że jego zaraźliwość jest bardzo wysoka, a to z kolei nadaje sens organizowaniu ospa-party. Rodzice bardzo często nie zdają sobie sprawy, jak bardzo nieprzewidywalna może być ospa, a co za tym idzie jak duże ryzyko utraty zdrowia fundują swoim dzieciom.
Niezdrowa moda, która wraz z czasem ewoluowała
Z pokolenia na pokolenie przekazywany jest pogląd, że wiatrówkę lepiej przechorować, będąc dzieckiem, bo im człowiek młodszy, tym choroba ma łagodniejszy przebieg. I tak, kiedyś mamy czy babcie niby przypadkiem, niby niechcący, pozwalały bawić się pociechom z innymi, chorymi na ospę dziećmi. Obecnie przekształciło się to w spotkania nowocześnie nazywane: ospa-party. Do chorego dziecka zaprasza się zdrowe dzieci, aby wspólnie spędziły czas przy zabawie. Cel jest jeden – świadomie zarazić dziecko wirusem, aby przechorowało i miało ospę z głowy.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Wpisując w wyszukiwarkę czy social media frazę ospa-party, nigdzie nie ma dostępnych ogłoszeń o organizowaniu takich „imprez”. Informacje przekazywane są między rodzicami w żłobku, przedszkolu, szkole, placu zabaw lub udostępnianie na prywatnych grupach, gdzie wszystkie przyjęte osoby są zweryfikowane.
Trochę będzie swędzieć i przejdzie
Tak, to prawda, wiele dzieci w taki właśnie sposób przechodzi ospę wietrzną, jednak nigdy nie ma pewności, czy choroba nie okaże się znacznie silniejsza i dojdzie do wystąpienia groźnych powikłań.
Pierwszym mało specyficznym zwiastunem choroby jest gorączka dochodząca do 39-40°C z towarzyszącym złym samopoczuciem, brakiem apetytu, osłabieniem oraz bólem mięśni i stawów. Po około dwóch dniach na skórze zaczynają pojawiać się pierwsze wykwity występujące rzutami – w trakcie choroby jest ich około 2 lub 3. To właśnie po tym objawie można mieć pewność, że maluch przechodzi wiatrówkę i co istotne jest zaraźliwy dla otoczenia już na dwa dni przed wystąpieniem wysypki oraz do mniej więcej tygodnia, liczone od momentu przyschnięcia wszystkich pęcherzyków.
Marta Budzyńska
Największa ilość wykwitów pojawia się na tułowiu, twarzy oraz owłosionej skórze głowy. Towarzyszy im uporczywy świąd, nad którym ciężko zapanować zwłaszcza u malucha. W miejscu zdrapanego pęcherzyka powstaje rana, która może ulec nadkażeniu i pozostawić po sobie bliznę.
Dla wykwitów charakterystyczna jest również ich zmienność: od plamek przez pęcherzyki (wypełnione przezroczystym płynem, który z czasem mętnieje) do strupków i co warto wiedzieć, jednocześnie na ciele mogą one występować w różnych stadiach rozwoju. Cały proces przekształcania trwa około 6 dni, a przez wzgląd na ich różny czas występowania w trakcie choroby, całkowite ustąpienie zmian skórnych może potrwać nawet 14-21 dni.
Nie każdy zdaje sobie sprawę, że pomimo ustąpienia objawów i wyzdrowienia wirus nie jest całkowicie eliminowany z organizmu, nawet pomimo ustąpienia objawów i wyzdrowienia. Pozostaje on w formie utajonej (uśpionej) i w przyszłości może dojść do jego reaktywacji w postaci choroby nazywanej półpaścem.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Niechciana pamiątka z dzieciństwa
Gdy dziecku dokucza uporczywy świąd, to naturalne, że chce sobie ulżyć i podrapać się tam gdzie akurat swędzi. Niestety drapanie pomimo przyniesienia chwilowej ulgi, niesie ze sobą ryzyko pozostawienia blizny, co jest efektem bakteryjnego nadkażenia skóry. Przyczynia się do tego odsłonięcie ranki, przykrytej wcześniej strupkiem (może być zdrapany niechcący chociażby w trakcie snu), stanowiącej otwarte wrota dla gronkowców i paciorkowców. Do zakażenia może przyczynić się również używanie pudrów lub płynów wysuszających, dlatego wbrew powszechnie panującej opinii o skuteczności ich stosowania, raczej należy ich unikać.
Za to, kluczowa w trakcie przechodzenia ospy wietrznej jest odpowiednia dbałość o higienę wykwitów. Zalecane jest codzienne branie szybkiego prysznica zakończone dokładnym osuszeniem skóry, przy czym należy być bardzo ostrożnym i nie pocierać skóry ręcznikiem, aby nie zedrzeć strupków lub naruszyć pęcherzyków.
Blizna to pikuś
Blizny powstałe po zdrapanych pęcherzykach to jedna z „najlżejszych pamiątek” jakie może pozostawić po sobie ospa wietrzna. Zazwyczaj jest to problem związany tylko i wyłącznie z estetyką, zwłaszcza jeśli blizny widoczne są na twarzy. O wiele gorzej wygląda sytuacja w przypadku ciężkiego przebiegu ospy wietrznej, kiedy to mogą pojawić się o wiele groźniejsze dla zdrowia i życia powikłania. Mowa tu o:
- zapaleniu płuc,
- małopłytkowości,
- zapaleniu wątroby,
- zapaleniu stawów,
- zapaleniu mięśnia sercowego lub osierdzia,
- sepsie,
- powikłaniach neurologicznych: ataksja móżdżkowa, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie mózgu,
- zmianach patologicznych w obrębie naczyń krwionośnych, które są częstą przyczyną udaru mózgu wśród dzieci.
Jak widać lista powikłań jest dosyć długa i „bogata” w poważne schorzenia, których konsekwencje zdrowotne mogą towarzyszyć Twojemu dziecku przez całe życie.
Profilaktyka zawsze jest „w modzie”
Lepiej zapobiegać niż leczyć. Niby każdy o tym wie, ale nie wszyscy wiedzą z czym to się wiąże. Z racji wysokiej zaraźliwości wirusa, łatwości rozprzestrzeniania oraz ryzyka wystąpienia wielu groźnych powikłań po przebytej chorobie, zaleca się stosować działania profilaktyczne. Obejmują one izolację osoby chorej, szczepienia ochronne oraz profilaktykę bierną, czyli podawanie preparatów z immunoglobulinami.
Dziecko z rozpoznaną ospą wietrzną powinno być odizolowane od rówieśników, aby nie dochodziło do dalszego rozprzestrzeniania się choroby. Na czas choroby należy zrezygnować z posyłania pociechy do żłobka, przedszkola czy szkoły oraz uczestniczenia w spotkaniach z innymi dziećmi w pomieszczeniach, jak i na zewnątrz. Po prostu na czas choroby, dziecko powinno być w domu.
Zamiast celowo zarażać malucha wirusem ospy wietrznej, lepiej jest mu zapewnić ochronę wybierając zaszczepienie. Szczepionka podawana w schemacie dwudawkowym pozwala w zdecydowanej większości przypadków ochronić przed zachorowaniem, a jeśli już dojdzie do zakażenia – chronić przed ciężkim przebiegiem i rozwojem powikłań.
Marta Budzyńska
Podanie immunoglobulin zalecane jest osobom, które nie mogą zostać zaszczepione, a należą do grupy ryzyka ciężkiego przebiegu choroby oraz dużego prawdopodobieństwa rozwoju powikłań. Zaliczamy do nich:
- noworodki, których mamy zachorowały na ospę wietrzna w okresie okołoporodowym,
- wcześniaki urodzone co najmniej w 28. tygodniu ciąży, których mamy nie mają udokumentowanego przebiegu ospy wietrznej lub przechorowania,
- wcześniaki urodzone przed 28. tygodniem ciąży lub z masą urodzeniową poniżej 1000 g bez względu na uodpornienie mamy przeciwko ospie wietrznej,
- kobiety w ciąży narażone na zachorowanie,
- osobom z nabytym lub wrodzonym niedoborem odporności komórkowej lub humoralnej z nieudokumentowaną odpornością na ospę wietrzną.