To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Prawo dziadków do utrzymywania kontaktów z wnukami
Prawo dziadków do utrzymywania kontaktów z wnukami zostało zagwarantowane w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym (dalej: k.r.o.), na równi z prawem rodziców do utrzymywania kontaktów z dziećmi. Warto podkreślić, że jest to nie tylko prawo, ale i obowiązek i jest ono niezależne od władzy rodzicielskiej rodziców.
W jaki sposób prawo to może być wykonywane?
Realizacja prawa dziadków do kontaktów z wnukami może polegać w szczególności na:
1) przebywaniu z wnukami (czyli na odwiedzinach, spotkaniach, zabieraniu wnuków poza miejsce ich stałego pobytu),
2) bezpośrednim porozumieniu się z wnukami,
3) utrzymywaniu z nimi korespondencji, a także
4) korzystaniu z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej.
Przeczytaj także: Czy z teściową można się dogadać?
Co mogą zrobić dziadkowie, jeżeli ich prawo do kontaktów z wnukami jest łamane?
Jeżeli dochodzi do rozwodu rodziców – w wyroku rozwodowym, sąd rozstrzyga o kontaktach rodziców z dziećmi, o ile zgodnie, nie zawnioskują oni, o pominięcie tej kwestii. W żadnym wypadku, w wyroku rozwodowym, sąd nie rozstrzygnie jednak o kontaktach dziecka z dziadkami. Najlepiej byłoby, jeżeli w tej kwestii, rodzice (niezależnie od tego czy się rozwodzą, czy nie) i dziadkowie – zwyczajnie się dogadali, określając wspólnie sposób utrzymywania przez dziadków kontaktów wnukami. Z różnych przyczyn, niestety nie zawsze jest to jednak możliwe.
Nie oznacza to jednak, że dziadkowie są, w takiej sytuacji, skazani na porażkę. W ostateczności – w braku porozumienia z rodzicami dzieci – na podstawie art. 1136 w zw. z art. 1131 k.r.o., babcia i dziadek mogą wystąpić do sądu z wnioskiem o uregulowanie kontaktów z wnukami1. Od wniosku takiego należy uiścić opłatę sądową w wysokości 100 zł.
Na skutek wniosku dziadków, sąd rozstrzygnie sprawę w postępowaniu nieprocesowym, kierując się przede wszystkim dobrem dzieci i – o ile wiek dzieci na to pozwoli – biorąc pod uwagę ich rozsądne życzenia. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego – dobro dzieci jest podstawową wartością, która wymaga priorytetowego traktowania w stosunku do interesów innych osób, w tym również rodziców2.
Jeżeli po zapadnięciu rozstrzygnięcia w powyższej sprawie, zmienią się okoliczności, które miały wpływ na decyzję sądu i wymaga tego dobro dzieci – na stosowny wniosek dziadków – sąd może zmienić swoje rozstrzygnięcie w sprawie ich kontaktów z wnukami.
Czy prawo dziadków do kontaktów z wnukami może zostać ograniczone?
Prawo dziadków do utrzymywania kontaktów z wnukami nie jest jednak nieograniczone. Jeżeli z jakichś względów, kontakt dzieci z dziadkami nie jest wskazany (np. dlatego, że mają oni na nie zły wpływ), rodzice, w takiej sytuacji, również nie mają „związanych rąk”. Mogą oni wystąpić do sądu z wnioskiem ograniczenie kontaktów dzieci z dziadkami. Sąd może wówczas:
1) zakazać dziadkom spotykania się z wnukami,
2) zakazać dziadkom zabierania wnuków poza miejsce ich stałego pobytu,
3) zezwolić na spotykanie się dziadków z wnukami tylko w obecności jednego z rodziców albo w obecności osoby postronnej tj. opiekuna, kuratora sądowego lub innej osoby wskazanej przez sąd,
4) ograniczyć kontakty dziadków z wnukami do określonych sposobów porozumiewania się na odległość, a nawet
5) zakazać im porozumiewania się na odległość.
Czy można zakazać dziadkom kontaktów z wnukami?
W wyjątkowych sytuacjach, jeżeli utrzymywanie kontaktów dziadków z wnukami poważnie zagraża dobru dzieci lub je narusza – sąd, na wniosek rodziców, może również całkowicie zakazać ich utrzymywania.
Jak widać, w kwestii kontaktów wnuków z dziadkami, obie strony ewentualnych konfliktów (tj. zarówno rodzice, jak i dziadkowie), posiadają swoje określone prawa. Warto te prawa znać i mądrze z nich korzystać, kierując się przede wszystkim dobrem dzieci. W przypadku sporów osób dorosłych – to one bowiem zawsze najbardziej cierpią.
Może zainteresować Cię także: Jak legalnie zatrudnić nianię i dlaczego warto?
1 zob. uchwała SN z dnia 23.07.2008 r., sygn. akt III CZP 74/08
2 postanowienie SN z dnia 31.01.2018 r., sygn. akt IV CSK 442/17
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 25.02.1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1359)
Ustawa z dnia 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 1805)
Ustawa z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 1125)
Aleksandra Rybak