Czym jest salmonelloza i jak można się nią zarazić?
Salmonelloza to choroba zakaźna wywoływana przez bakterie z rodzaju Salmonella. Chociaż może dotknąć osoby w każdym wieku, to szczególnie narażone są dzieci oraz osoby z osłabioną odpornością.
Bakterie wydostają się z organizmu wraz z kałem, więc do zakażenia może dojść poprzez kontakt bezpośredni z odchodami zwierząt, np. ptactwa, kotów, psów, bydła, gryzoni, a nawet gadów i płazów hodowanych w domu. Inne drogi, jakimi pałeczki Salmonella dostają się do organizmu, to:
- spożycie skażonej bakteriami żywności, np. surowego mięsa, jajek i niepasteryzowanego mleka oraz produktów pochodnych, a także nieumytych owoców i warzyw,
- kontakt z narzędziami i powierzchniami, które wcześniej dotykały surowego mięsa czy jajek, np. deską do krojenia, nożem czy blatem kuchennym,
- wypicie zanieczyszczonej wody, np. przypadkowo podczas pływania,
- bezpośrednio od osoby zakażonej pałeczką salmonelli, jeśli nie są przestrzegane zasady higieny.
Objawy salmonellozy u dzieci
U najmłodszych pacjentów przebieg choroby jest zwykle bardziej intensywny niż u osób dorosłych. Wynika to m.in. z nie w pełni dojrzałego układu odpornościowego, a także z większej podatności na odwodnienie. Objawy rozwijają się w ciągu 3. dni od zakażenia i obejmują:
- biegunkę – może trwać nawet do tygodnia, jest wodnista i obfita, czasem z domieszką krwi lub śluzu w stolcu,
- skurczowe bóle brzucha,
- nudności i wymioty,
- gorączkę, która może przekraczać 39॰C,
- osłabienie.
Ponadto biegunka i wymioty mogą spowodować odwodnienie organizmu. Do jego objawów zalicza się suchość w ustach, zwiotczenie skóry, niewielkie ilości oddawanego moczu, bóle głowy, senność i zmęczenie. Dodatkowo przy cięższym stopniu odwodnienia maluch może płakać bez łez, mieć przyspieszony rytm serca oraz zimne kończyny.
U pacjentów z obniżoną odpornością, w podeszłym wieku oraz dzieci istnieje większe ryzyko powikłań, zwłaszcza jeśli salmonelloza nie jest odpowiednio leczona. Bakterie mogą opuścić jelita i rozprzestrzenić się na inne narządy wewnętrzne, wywołując stany zapalne m.in. trzustki, płuc, mięśnia sercowego, opon mózgowo-rdzeniowych czy kości. Powikłaniem o bardzo ciężkim przebiegu jest posocznica, czyli zagrażająca życiu, nadmierna reakcja organizmu na ogólnoustrojową reakcję zapalną.
Leczenie salmonellozy zależy od stopnia nasilenia choroby
W większości przypadków salmonelloza przebiega lekko, dlatego jej leczenie polega na stosowaniu preparatów łagodzących występujące objawy. Bardzo ważnym elementem terapii jest zapobieganie odwodnieniu. Można do tego wykorzystać elektrolity dostępne w aptekach – niektóre preparaty są przeznaczone nawet dla niemowląt poniżej 6. miesiąca życia. Oprócz nich w leczeniu objawów salmonellozy wykorzystuje się:
- leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, np. paracetamol czy ibuprofen,
- preparaty rozkurczowe, np. drotawerynę – łagodzą bóle wynikające ze skurczu mięśni gładkich jelit. Mogą być stosowane u dzieci od 6. roku życia,
- probiotyki – w celu wzmocnienia i uzupełnienia flory jelitowej osłabionej infekcją i biegunką,
- środki łagodzące biegunkę – należy do nich np. działający osłonowo diosmektyt, który może być stosowany od 1. roku życia.
Cięższy przebieg choroby może wymagać hospitalizacji. W leczeniu salmonellozy nie zaleca się stosowania antybiotyków, ponieważ mogą przedłużyć okres bezobjawowego nosicielstwa bakterii Salmonella już po ustąpieniu objawów zakażenia. Jednak w trudniejszych przypadkach, np. w razie wystąpienia objawów ze strony innych narządów, lekarz może zdecydować o włączeniu antybiotyku.
Jak zapobiec zakażeniu bakteriami Salmonella?
W wielu przypadkach zakażeniu salmonellą można zapobiec, przestrzegając zasad higieny. Na co warto zwrócić szczególną uwagę?
- Zwracaj uwagę na obróbkę termiczną mięsa – musi być dobrze ugotowane czy usmażone. Pałeczki Salmonelli giną w temperaturze powyżej 70॰C.
- Oddziel w kuchni surowe mięso i jaja od pozostałych produktów – nie przechowuj ich obok siebie w lodówce oraz dokładnie myj blaty i przybory kuchenne, które miały z nimi kontakt.
- Unikaj produktów zawierających surowe jajka, np. tiramisu, kogel-mogel.
- Nie przechowuj poza lodówką żywności, która szybko się psuje.
- Przed spożyciem myj surowe owoce i warzywa.
- Nie pij wody pochodzącej z niepewnych źródeł.
- Dbaj o higienę osobistą swoją i dziecka – przestrzegaj mycia rąk przed kontaktem z jedzeniem i po korzystaniu z toalety.
Upłynnia gęstą i zalegającą wydzielinę. Udrożnia nos i zatoki.
Hipertoniczny spray do nosa z ektoiną.
Spray wspomagający leczenie stanów zapalnych gardła, spowodowanych przez infekcje bakteryjne i wirus...
3% roztwór soli przeznaczony do nebulizacji, w celu poprawienia komfortu oddychania.
Pastylki na gardło z ektoiną przeznaczone do stosowania podczas objawów przeziębienia.
Pastylki do ssania na chrypkę, pieczenie błony śluzowej jamy ustnej.
W okresie przejściowego osłabienia, do regeneracji po infekcjach.
Pierwszy oryginalny syrop z porostu islandzkiego. Skutecznie łagodzi suchy kaszel.
Źródła:
- https://kidshealth.org/en/parents/salmonellosis.html [dostęp 27.11.2024].
- Szpura, K., Myszkowska-Torz, A., Mazur-Melewska, K., Pietrow, B., Pęczak, Z., Służewski, W., & Figlerowicz, M. (2018). Zakażenie pałeczką Salmonella enterica u dzieci. Pediatria Polska, 93(2), 153-158.
- https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/choroby/zakazenia-bakteryjne/165083,biegunki-wywolane-przez-paleczki-salmonella-salmonellozy [dostęp 27.11.2024].