To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Objawy reakcji alergicznych po podaniu leku
Reakcje alergiczne możemy podzielić ze względu na czas, jaki upłynął od kontaktu z czynnikiem uczulającym do wystąpienia objawów. Wyróżniamy reakcję:
- natychmiastową – pojawia się w ciągu godziny od przyjęcia leku i najczęściej towarzyszy jej pokrzywka i obrzęk naczynioruchowy. Mogą też pojawić się objawy systemowe, np. skurcz oskrzeli, świszczący oddech, łzawienie czy nieżyt nosa. Po ponownej ekspozycji na alergen rośnie ryzyko wystąpienia poważniejszych symptomów, łącznie ze wstrząsem anafilaktycznym,
- opóźnioną – występuje po ponad godzinie od przyjęcia antybiotyku, ale równie dobrze do jej pojawienia się może upłynąć kilka godzin, a nawet dni. Jej głównym objawem są zmiany skórne, tzw. osutka plamisto-grudkowa.
Jak wygląda wysypka po podaniu antybiotyku u dziecka?
Wysypka po antybiotyku ma postać żywoczerwonych plam rumieniowych, którym towarzyszą drobne grudki. Najczęściej pojawia się na tułowiu, ale może zająć także kończyny i twarz. Zmiany występują zazwyczaj symetrycznie, choć nie jest to regułą. Wysypka często swędzi, więc dziecko może ją rozdrapywać, co prowadzi do wtórnych uszkodzeń skóry.
W większości przypadków reakcje nadwrażliwości po podaniu antybiotyku są łagodne i nie zagrażają życiu. Jednak czasami ich przebieg jest cięższy. Oprócz samego wstrząsu anafilaktycznego mogą rozwinąć się poważne dermatozy, np.:
- ostra uogólniona osutka krostkowa (AGEP) – na zaczerwienionej skórze nagle pojawiają się liczne krosty, które zwykle ustępują samoistnie,
- zespół Stevensa i Johnsona (SJS) – to bolesne zmiany rumieniowe, pęcherze i nadżerki na skórze oraz błonach śluzowych (jamy ustnej, oczu, narządów płciowych), którym towarzyszy gorączka,
- toksyczna nekroliza naskórka (TEN) – ta ciężka postać SJS obejmuje ponad 30% powierzchni ciała. Dochodzi do masywnego złuszczania naskórka i rozległych nadżerek. Ze względu na wysokie ryzyko powikłań choroba może zagrażać życiu i wymaga intensywnej opieki medycznej.
Co ważne, nie każda wysypka występująca po podaniu antybiotyku świadczy o alergii. Czasami wynika ona z interakcji między lekiem a trwającą u dziecka infekcją wirusową. Badania wykazały, że wirusy mogą modyfikować odpowiedź immunologiczną organizmu na antybiotyk, przez co na skórze po jego podaniu pojawia się nieswędząca wysypka.
Jak można potwierdzić alergię na antybiotyk u dziecka?
Podstawowym elementem diagnostyki uczulenia na antybiotyk u dziecka jest wywiad medyczny. Istotne dla lekarza informacje to m.in.:
- rodzaj zastosowanego leku,
- czas, jaki upłynął od podania antybiotyku do wystąpienia reakcji alergicznej,
- liczba przyjętych przez dziecko dawek leku,
- inne preparaty stosowane jednocześnie,
- wcześniejsze reakcje uczuleniowe na antybiotyki, jeśli takie występowały,
- inne alergie dziecka, np. wziewne czy pokarmowe.
Oprócz tego ważny jest dokładny opis objawów, jakie towarzyszyły dziecku podczas choroby oraz po zastosowaniu antybiotyku. Czy ustąpiły samoistnie? Czy nasilały się po kolejnych dawkach leku? Po jakim czasie od odstawienia antybiotyku zaniknęły? To ważne pytania, które pomogą specjaliście ustalić przyczynę wystąpienia dolegliwości.
Kolejnym etapem diagnostyki są testy alergiczne – najczęściej wykonuje się punktowe testy skórne lub próby prowokacyjne. Sprawdzają się one zwłaszcza u dzieci z łagodnymi objawami i raczej nie są wykonywane u pacjentów po ciężkich reakcjach skórnych czy wstrząsie anafilaktycznym. W tym przypadku można przeprowadzić bardziej zaawansowane badania krwi, które pozwolą ocenić aktywność układu odpornościowego na kontakt z podejrzewanym o alergię antybiotykiem. Należą do nich np.:
- test sIgE,
- test aktywacji bazofilów (BAT),
- esty sekrecyjne ELISA/ELISPOT.
Niestety wspomniane testy są dość kosztowne, a ich dostępność ograniczona. Dodatkowo dają one obraz sytuacji jedynie w chwili wykonania, ponieważ reakcje nadwrażliwości dalej mogą rozwinąć się w późniejszym czasie. Dlatego są one zlecane głównie u pacjentów, którzy w przyszłości mogą wymagać częstego leczenia antybiotykami, np. z niedoborami odporności czy nawracającymi zakażeniami bakteryjnymi.
Co robić, gdy u dziecka wystąpiło uczulenie na antybiotyk?
Przede wszystkim warto pamiętać, że zaobserwowane objawy niekoniecznie muszą oznaczać uczulenie na antybiotyk.Wysypka często towarzyszy infekcjom wirusowym u dzieci, może też pojawić się w wyniku zastosowania innych leków czy preparatów wspomagających terapię.
Mimo to nie należy lekceważyć żadnych niepokojących objawów. Po ich zaobserwowaniu trzeba natychmiast skontaktować się z lekarzem, który podejmie decyzję o kontynuacji leczenia. Do tego czasu należy wstrzymać się z podaniem dziecku kolejnej dawki podejrzanego o wywołanie alergii leku.
Lekarz może zalecić dalsze stosowanie tego samego antybiotyku lub jego zmianę na inny. To wbrew pozorom nie jest proste, ponieważ niektóre antybiotyki mogą wywoływać alergie krzyżowe.
Reakcję krzyżową może wywołać lek, który ma podobną strukturę chemiczną do uczulającego dziecko antybiotyku. Układ odpornościowy rozpoznaje znajome elementy cząsteczki i traktuje kolejną substancję w taki sam sposób jak wcześniejszy alergen. Rozwija się odpowiedź alergiczna, mimo że organizm nie jest uczulony bezpośrednio na nowo podany antybiotyk. Przykładowo reakcję krzyżową mogą wywołać podane po penicylinach cefalosporyny.
Jeśli lekarz zdecyduje o kontynuacji leczenia tym samym antybiotykiem, może włączyć do terapii dodatkowe leki łagodzące objawy nadwrażliwości. Najczęściej to środki antyhistaminowe oraz glikokortykosteroidy.
Z kolei w przypadku objawów groźnych dla życia, takich jak duszności czy obrzęk szyi, konieczne jest natychmiastowe wezwanie pogotowia, a także podanie adrenaliny, jeśli ją posiadamy.
Naturalna pomoc w alergicznym zapaleniu spojówek.
Redukuje stany zapalne dróg oddechowych, chroni i nawilża błonę śluzową dróg oddechowych.
Intensywne nawilżenie suchych i podrażnionych oczu.
Lekko hipertoniczny spray do nosa z ektoiną na alergię
Krem z ektoiną do stosowania już od 1. miesiąca życia.
Źródła:
- https://www.mp.pl/alergologia/streszczenia-badan/diagnostyka-badania/76569,postepowanie-w-przypadku-podejrzenia-alergii-na-antybiotyk-u-dzieci [dostęp 30.12.2024].
- https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.39.11.1 [dostęp 30.12.2024].
- https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/choroby-alergiczne/138605,alergia-na-leki-u-dzieci [dostęp 30.12.2024].