- Odpowiednio zbilansowany jadłospis może stać się naturalnym wsparciem, pomagając złagodzić reakcje alergiczne i wzmocnić odporność.
- Dowiedz się, jakie produkty warto włączyć do codziennej diety, a których lepiej unikać, by Twoje dziecko mogło cieszyć się zdrowiem i energią przez cały sezon.
Alergia na pyłki – dlaczego niektóre produkty mogą szkodzić?
U dzieci z alergią na pyłki szczególnie niebezpieczne mogą być produkty, które zawierają białka o podobnej strukturze do alergenów znajdujących się w pyłkach roślin. Zjawisko to, znane jest jako reakcja krzyżowa. W konsekwencji spożywanie pewnych produktów może nasilać objawy alergiczne, dlatego tak ważne jest poznanie alergenów krzyżowych i monitorowanie reakcji organizmu. Poniżej szczegółowo omawiamy najczęstsze reakcje krzyżowe związane z pyłkami w okresie wiosennym.
Najczęstsze wiosenne alergeny wziewne
Wiosna to trudny okres dla osób z alergią wziewną. W Polsce główną przyczyną alergii wiosną i wiosennych dolegliwości alergicznych ze strony układu oddechowego są pyłki drzew liściastych, zwłaszcza brzozy, a także spokrewnionych z nią leszczyny i olszy. Pylenie tych drzew rozpoczyna się bardzo wcześnie – leszczyna i olsza często pylą już pod koniec zimy i wczesną wiosną (luty-marzec), a szczyt pylenia brzozy przypada na kwiecień. Kontakt z tymi alergenami wziewnymi wywołuje u uczulonych dzieci typowe objawy kataru siennego:
- kichanie,
- wodnisty katar,
- swędzenie nosa i oczu,
- łzawienie oczu,
- kaszel.
W późniejszej części wiosny (maj) dołączają kolejne alergeny wziewne, głównie pyłki traw. Trawy zaczynają pylić pod koniec wiosny i kontynuują wczesnym latem – należą do nich m.in.:
- życica (rajgras),
- kupkówka pospolita,
- tymotka wonna,
- wiechlina łąkowa.
Alergeny traw również mogą powodować silny katar sienny, duszność i napady kichania u uczulonych dzieci. Choć trawy pylą nieco później niż brzoza, warto o nich wspomnieć, gdyż sezon pyłkowy traw może nachodzić na końcówkę wiosny.
Do innych wiosennych alergenów wziewnych należą też pyłki topoli, dębu i buka, które pylą wiosną, choć uczulają rzadziej niż brzoza. Zarodniki grzybów pleśniowych (np. Cladosporium, Alternaria) również mogą pojawiać się w powietrzu wiosną i wywoływać alergie wziewne, ale ich nasilenie zwykle rośnie latem. Wiosną dominują jednak przede wszystkim pyłki drzew liściastych, stąd dzieci uczulone na te alergeny mogą w tym okresie odczuwać największe nasilenie objawów.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Pokarmy wywołujące reakcje krzyżowe z pyłkami
Dziecko z alergią na dany pyłek może wykazywać objawy alergii po zjedzeniu owocu lub warzywa zawierającego podobne białko alergenowe. Poniżej zebrano najczęstsze przykłady takich zależności pyłków i pokarmów:
● Pyłek brzozy– reaguje krzyżowo z wieloma surowymi owocami i warzywami. Uczuleni na brzozę powinni w czasie pylenia unikać surowych: jabłek, gruszek, brzoskwiń, moreli, wiśni, śliwek, a także niektórych warzyw: marchwi, selera, pomidorów oraz orzechów (np. orzech laskowy). Szacuje się, że nawet 80% osób uczulonych na brzozę doświadcza takich reakcji krzyżowych. Często występujący zestaw to właśnie brzoza – jabłko (może pojawić się np. świąd ust po spożyciu jabłka przy uczuleniu na brzozę).
● Pyłek leszczyny i olszy – alergeny tych drzew są zbliżone do brzozy, więc obserwuje się podobne reakcje. U niektórych osób z alergią na pyłek leszczyny pojawiają się objawy alergii po spożyciu owoców takich jak jabłko, gruszka, brzoskwinia, a także po orzechach laskowych..
● Pyłki traw– uczuleni na pyłki traw powinni uważać m.in. na pomidory, seler i niektóre owoce tropikalne (np. melon, arbuz, pomarańcza), a także orzeszki ziemne oraz produkty ze zbóż (żyto, pszenica, jęczmień). Spożycie tych pokarmów w okresie pylenia traw może nasilać objawy alergii.
● Pyłek bylicy – uczulenie na pyłek bylicy często idzie w parze z reakcją na seler korzeniowy oraz marchew, a także na niektóre przyprawy ziołowe (np. anyż, koper, kminek, kolendra) i owoce pestkowe np. brzoskwinia. Przykładowo dziecko uczulone na bylicę może dostać objawów alergii po zjedzeniu selera lub marchwi.
● Inne alergeny krzyżowe – warto wspomnieć, że alergie krzyżowe występują nie tylko między pyłkami a żywnością. Istnieją np. reakcje krzyżowe między sierścią kota a mięsem wieprzowym, między lateksem a owocami tropikalnymi (banan, kiwi, awokado) czy między roztoczami kurzu a owocami morza.
Należy również zaznaczyć, że obróbka termiczna pokarmów często zmniejsza ich alergenność, dzięki czemu wielu alergików toleruje te pokarmy w formie gotowanej. Jednak nie jest to regułą, dlatego zawsze należy obserwować reakcje dziecka i w razie wątpliwości unikać danego pokarmu bądź skonsultować się z alergologiem
Jaka dieta dla alergika?
Rodzice dzieci zmagających się z alergią powinni szczególnie zadbać o odpowiednią dietę. Kluczowe jest usunięcie z jadłospisu składników wywołujących objawy alergiczne. W przypadku alergii wziewnych lub kontaktowych warto również eliminować produkty, które mogą powodować reakcje krzyżowe.
Dieta wspierająca organizm w walce z alergią powinna obfitować w pokarmy o właściwościach przeciwzapalnych, bogate w antyoksydanty, kwasy omega-3, witaminy i minerały. Niski poziom witaminy D oraz wapnia może zwiększać podatność na alergie, dlatego suplementacja nienasyconymi kwasami tłuszczowymi może pomóc w zmniejszeniu uczulenia na alergeny pokarmowe i złagodzeniu symptomów. Ponadto, warto unikać spożycia przetworzonej żywności, zawierającej sztuczne dodatki, które mogą nasilać reakcje alergiczne.
Bibliografia:
- Grzymisławski, M. (2019). Dietetyka kliniczna. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
- Dietetyka: Żywienie zdrowego i chorego człowieka (2020). Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
- Sybilski J.A. Alergia krzyżowa. Medycyna po Dyplomie 2017, 49-58