To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Dlaczego zapalenie ucha środkowego rozwija się po grypie?
Zapalenie ucha środkowego pojawia się nagle i obejmuje jego wyściółkę oraz przyległe struktury, np. błonę bębenkową. Za rozwój tej choroby najczęściej odpowiada infekcja wirusowa lub bakteryjna dróg oddechowych. To tzw. zakażenie wstępujące – wywołujące je patogeny migrują do ucha przez trąbkę Eustachiusza (słuchową), czyli kanał łączący część nosową gardła z uchem środkowym.
Jedną z infekcji wirusowych powszechnie występujących w sezonie jesienno-zimowym jest grypa. W wyniku tej choroby mogą rozwinąć się różne powikłania, w tym zapalenie ucha środkowego. Wynika to m.in. z:
- osłabienia odporności – wirus grypy upośledza naturalne mechanizmy obronne i pracę układu immunologicznego, co ułatwia rozwój infekcji w innych obszarach organizmu,
- zwiększonego wydzielania śluzu – grypa wywołuje stan zapalny w drogach oddechowych, który z czasem powoduje nadprodukcję gęstej wydzieliny. Może ona blokować ujście trąbki Eustachiusza, co zwiększa ryzyko infekcji ucha,
- większego ryzyka wtórnych zakażeń – ogólne osłabienie organizmu oraz toczący się w nim stan zapalny sprzyjają rozwojowi nadkażeń bakteryjnych, w tym przez bakterie Streptococcus pneumoniae i Haemophilus influenzae, które odpowiadają za zapalenia ucha środkowego.
Na rozwój tej choroby szczególnie narażone są dzieci. Wynika to m.in. z różnic anatomicznych w budowie ucha. Trąbka Eustachiusza jest u maluchów krótsza i szersza niż u dorosłych, przez co drobnoustroje mają łatwiejszy dostęp do ucha środkowego. Ponadto jednym z czynników ryzyka rozwoju stanu zapalnego jest przerośnięty trzeci migdałek, który może blokować ujście trąbki słuchowej.
Najczęstsze objawy zapalenia ucha środkowego
Ostre zapalenie ucha środkowego po grypie najczęściej przebiega z silnym, tętniącym bólem ucha. Zwykle ustępuje on w ciągu jednego lub maksymalnie kilku dni, a w niektórych przypadkach może w ogóle się nie pojawić. Do innych objawów choroby należą:
- uczucie pełności w uchu,
- upośledzenie słuchu,
- gorączka,
- wyciek ropnej wydzieliny z ucha,
- brak apetytu,
- złe samopoczucie.
U niemowląt dominują objawy ogólne, takie jak zaburzenia snu, płaczliwość, drażliwość, a czasami pojawiają się także dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego – wymioty i biegunka.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Jak leczyć zapalenie ucha środkowego?
Zapalenie ucha środkowego to choroba samoograniczająca się, której objawy mają tendencję do zanikania nawet bez żadnej interwencji. Jednak towarzyszące jej dolegliwości, zwłaszcza ból ucha, mogą być mocno nasilone.
U dzieci starszych niż 2 lata w takiej sytuacji zalecane jest podanie paracetamolu lub ibuprofenu – to leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe dostępne w postaci syropów lub czopków dla najmłodszych, a także tabletek przeznaczonych dla pacjentów powyżej 6. roku życia.
Jeżeli objawy zapalenia ucha środkowego występują u maluchów młodszych niż 2 lata, niezbędna jest szybka konsultacja z lekarzem. Wizyta u specjalisty jest wskazana także wtedy, gdy nie ustępują one po podaniu leków i następnego dnia są równie intensywne, a także w przypadku cięższego przebiegu choroby, np. wysokiej gorączki czy wycieku z ucha.
Zapalenie ucha środkowego a antybiotyki
Antybiotyki nie są lekami pierwszego rzutu w zapaleniu ucha środkowego, a ich włączenie rozważa się dopiero w przypadku braku poprawy w ciągu 1-2. dni od wystąpienia objawów. Wynika to z faktu, że u większości pacjentów za rozwój choroby odpowiadają wirusy, wobec których antybiotyki nie są skuteczne. Jednak w niektórych sytuacjach lekarz od razu podejmuje decyzję o ich włączeniu, np.:
- u dzieci poniżej 6. miesiąca życia,
- przy ropnym wycieku z ucha,
- u osób z grupy zwiększonego ryzyka, np. z zespołem Downa, wadami twarzoczaszki czy zaburzeniami odporności,
- jeśli objawy są bardzo nasilone, np. występuje wysoka gorączka czy wymioty.
Cięższe przypadki zapalenia ucha środkowego mogą wymagać dodatkowych metod leczenia, takich jak nacięcie błony bębenkowej, drenaż ucha czy usunięcie migdałka gardłowego.
Jak zapobiec rozwojowi zapalenia ucha środkowego po grypie?
Ryzyko pojawienia się powikłań po grypie rośnie, jeśli choroba ta nie jest odpowiednio leczona. Jednym z najczęściej popełnianych błędów jest lekceważenie swojego stanu zdrowia i brak odpoczynku. Osłabiony, pozbawiony możliwości regeneracji organizm słabiej zwalcza infekcję, a to wydłuża jej czas trwania i zwiększa ryzyko powikłań.
Jeśli chodzi o profilaktykę, to kluczowe są tu coroczne szczepienia przeciw grypie. Znacznie zmniejszają one ryzyko zachorowania, a jeśli do niego dojdzie, przebieg choroby jest łagodniejszy, a prawdopodobieństwo wystąpienia powikłań niższe.
U osób z grup ryzyka, a także w przypadku ciężkiego przebiegu grypy, lekarz może zdecydować o zastosowaniu leku przeciwwirusowego – oseltamiwiru. To preparat na receptę, który łagodzi nasilenie objawów, a także zmniejsza ryzyko rozwoju powikłań oraz konieczności hospitalizacji chorego.
Warto dbać też o siebie na co dzień. Częste mycie rąk, a także unikanie kontaktu z chorymi i przebywania w zatłoczonych miejscach znacznie zmniejszają ryzyko zachorowania na grypę. Z kolei zdrowa, zbilansowana dieta pozwala utrzymać organizm w dobrej kondycji, przez co lepiej poradzi on sobie z każdą infekcją.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Źródła:
- Ścińska, A., Kukwa, W., Jeżewska, E., & Kukwa, A. (2006). Zapalenia ucha środkowego w praktyce lekarza rodzinnego i pediatry. Przewodnik Lekarza, 9: 36-45.
- Kuczkowski, J. (2011). Aktualne problemy w rozpoznawaniu i leczeniu ostrego i wysiękowego zapalenia ucha środkowego. Forum Medycyny Rodzinnej 5(4), 287-294.
- https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/laryngologia/74798,ostre-zapalenie-ucha-srodkowego [dostęp 02.01.2024].
- Kałucka, S. (2020). Grypa – etiologia, epidemiologia, prewencja i leczenie w 2020 roku. Geriatria, (14): 107-117.