Pasje dzieci, czyli jak dziecko odkrywa to, co kocha?
Kiedy dziecko jest malutkie, rodzic jest całym jego światem. Z czasem ten świat, dzięki rodzicielskiej uwadze i wsparciu coraz bardziej się rozszerza. Dziecko zaczyna dostrzegać nowe możliwości, atrakcyjne przedmioty, zajęcia, uczy się, co sprawia mu radość, a co nie koniecznie. Dzięki uwadze rodzica, jego wskazówkom, malec zaczyna eksplorować otoczenie. Na jedne bodźce reaguje chętniej, niż na inne. Rodzice, obserwując swoje dziecko, mogą zobaczyć, że żywo odpowiada na słyszaną muzykę, częściej woli biegać i bawić się na placu zabaw niż czytać książeczki, albo godzinami mogłoby malować w swoim pokoju.
Próbowanie, testowanie i sprawdzanie to żywioł dzieci, tak poznają świat i samych siebie. Czasami odkrycia są stopniowe, czasami bardzo gwałtowne. Dziecko angażuje się, często całym sobą, aby po chwili porzucić aktywność i zająć się czymś całkiem innym.
Paulina Gaworska-Gawryś
W pierwszych latach życia dziecka jego pasje mogą się szybko zmieniać. Warto mu pozwolić na próbowanie wielu rzeczy i rezygnowanie z nich. Powstrzymajmy się od komentarzy typu „przecież chciałeś chodzić na karate, to teraz nie mogę Cię wypisać”, „ale przecież tak dobrze Ci idzie, nie możesz zrezygnować”. Takie słowa zamykają drogę do porozumienia, powodują u dzieci poczucie winy i wywołują presję.
Na początku warto inicjować, proponować i zachęcać dziecko do próbowania sił w nowych dyscyplinach sportowych, sztuce, różnych kreatywnych działaniach. Z czasem warto się trochę wycofać, aby syn lub córka sami poszukali, co ich ciekawi i czego tak naprawdę chcą się dowiedzieć.
Po co wspierać zainteresowania dzieci?
Kiedy dziecko jest niepewne i nie bardzo chce samodzielnie spróbować swoich sił w danej aktywności, wato spróbować zrobić to z dzieckiem – wspólne bieganie lub pływanie, wyjście na zajęcia malarstwa dla rodziców i dzieci, pójście na warsztaty naukowe – to nie dość, że świetnie spędzony wspólny czas, to jeszcze poszerzenie horyzontów. Dzięki towarzystwu rodzica dziecko będzie czuło się pewniej i chętniej angażowało w daną aktywność.
Docenianie drobnych sukcesów, wkładanego wysiłku i zaangażowania jest bardzo ważne, ponieważ pokazuje dziecku, że jego wysiłki mają sens. A ono może dostrzec, jakie jego cechy pomagają mu robić postępy. Wspieranie, pomaganie w rozwiązywaniu trudności, pozwala dziecku nauczyć się jak radzić sobie z porażkami i błędami, tak, aby wyciągać z nich wnioski, a nie rezygnować.
Dopingowanie dziecka w poszukiwaniu zainteresowań jest ważne z rozwojowego punktu widzenia, ponieważ dzięki temu uczymy je szeregu ważnych umiejętności – społecznych, technicznych, poznawczych, a także większej świadomości własnych zasobów. Pozwalając na eksperymenty, pokazujemy mu otaczającą rzeczywistość, kształtujemy otwartość na doświadczenia, innych ludzi.
Paulina Gaworska-Gawryś
Dużą rolę w odkrywaniu pasji ma postawa rodziców. Pokazywanie znaczenia własnych zainteresowań w życiu, opowiadanie o nich, wskazywanie wartości robienia rzeczy dla przyjemności – modeluje zachowanie młodego człowieka.
To, czy syn lub córka zainwestują więcej czasu w daną aktywność, zależy od wielu czynników m.in. od wieku, postawy rodziców i ich przykładów pielęgnowania własnych pasji, środowiska rówieśniczego, temperamentu dziecka, możliwości eksperymentowania z różnymi działaniami oraz zgrania własnych predyspozycji z wybraną dyscypliną naukową, sportowa lub inną aktywnością.
Dlaczego hobby w życiu jest ważne?
Każdy rodzic chciałby, aby jego dziecko miało ciekawe pasje i zainteresowania. Ważne, aby one wynikały z predyspozycji i chęci dzieci, a nie przymusu mamy czy taty. Zmuszanie i surowe egzekwowanie chodzenia na zajęcia dodatkowe, może spowodować, że dziecko, zamiast zainteresować się jakąś aktywnością, znienawidzi ją.
Dlatego lepsze od zmuszania jest zachęcanie, wspieranie i kibicowanie w sposób otwarty i z gotowością do pogodzenia się, że dziecko może w każdej chwili zrezygnować z tego, co jeszcze tydzień temu było dla niego najważniejszą pasją.
Brak presji i nastawienia na wyniki pozwala dziecku na odkrywanie własnych umiejętności w swoim tempie. Sprawdza ono, co jest dla niego naturalne i przyjemne, jak to jest grać w piłkę z kolegami z drużyny, działać na rzecz wspólnego naukowego projektu z koleżankami, robić coraz lepsze zdjęcia lub sklejać modele samolotów.
Każde zainteresowanie dziecka może przynieść coś dobrego. Warto rozmawiać o tym, co jest dla dziecka ważne, doceniać zaangażowanie, pytać o jego wrażenia i to, czego się nauczyło, co mu sprawa trudność. Takie rozmowy sprzyjają refleksji i bardziej świadomemu działaniu, szczególnie w starszym i nastoletnim wieku, kiedy zainteresowania stają się coraz trwalsze.
Hobby w życiu dziecka jest bardzo ważne, ponieważ:
- pomaga odkryć własne predyspozycje,
- pomaga radzić sobie z niepowodzeniami i wyciągać wnioski z błędów,
- pozwala ćwiczyć umiejętności społeczne, emocjonalne, techniczne, motoryczne, poznawcze,
- pozytywnie wpływa na wszystkie sfery rozwoju,
- pozwala lepiej poznać siebie samego, dostrzec swoje mocne strony, zobaczyć obszary największego potencjału,
- daje okazję do przeżywania radości, dumy, entuzjazmu,
- kształtuje m.in. odpowiedzialność, sumienność,
dlatego warto wspierać dziecko w poszukiwaniu hobby poprzez zachęcanie, proponowanie. Im więcej uwagi i czasu poświęcimy opowieściom dziecka o danym zainteresowaniu, a mniej będziemy, na nie wywierać presji, tym bardziej prawdopodobne, że znajdzie to, co go interesuje i co sprawia mu autentyczną przyjemność.