Ciąża to wyjątkowy okres w życiu kobiety. W organizmie zachodzi wiele zmian wynikających z różnej aktywności hormonów. Część z nich jest widoczna na zewnątrz. Na przykład większość przyszłych mam zauważa, że ich skóra w tym czasie zaczyna wyglądać inaczej niż do tej pory.
Rzeczywiście, u każdej ciężarnej kobiety mogą się pojawiać zmiany fizjologiczne, które nie mają wpływu na przebieg ciąży. Są to m.in. hiperpigmentacja skóry, ostuda, powiększanie się znamion barwnikowych, rozstępy, pajączki naczyniowe, żylaki, rumień dłoni, nadmierne pocenie się czy zapalenia dziąseł. Jak sobie z nimi radzić? Co zrobić, żeby zadbać o swoje ciało? Na czym powinna się koncentrować pielęgnacja w ciąży?
Co warto pielęgnować w ciąży?
Jak ma wyglądać prawidłowa pielęgnacja w ciąży? Na to pytanie trudno jest jednoznacznie odpowiedzieć, bo potrzeby kobiet są różne, dlatego pielęgnację dobiera się indywidualnie. Należy jednak zwrócić uwagę na kilka kwestii, aby po porodzie jak najszybciej wrócić do stanu sprzed ciąży.
Przede wszystkim trzeba zadbać o to, aby skóra była odpowiednio elastyczna, nawilżona i ukrwiona. Aby to zrobić, powinno się stosować produkty nawilżające i naturalnie odbudowujące barierę hydrolipidową, a jednocześnie pamiętać o właściwym nawodnieniu i zbilansowanej zdrowej diecie. Wpływ na stan skóry ma również aktywność fizyczna, zwłaszcza ta na świeżym powietrzu, dlatego nie należy jej unikać, jeśli ciąża przebiega prawidłowo.
Pielęgnacja skóry w ciąży
Na czym dokładnie powinna polegać pielęgnacja w ciąży, jeśli chodzi o skórę? Jak wspomniano powyżej, na dbaniu o odpowiednie nawilżenie i elastyczność. Polecane jest regularne stosowanie balsamów, kremów nawilżających oraz olejków naturalnych, które poprawiają napięcie skóry i jej odżywienie. Oprócz tego kobiety w ciąży mogą korzystać z wybranych zabiegów wpływających na stan skóry, np. peelingów usuwających martwy naskórek, maseczek zawierających kwas hialuronowy, delikatnych masaży czy kąpieli z dodatkiem olejków eterycznych.
Trzeba jednak pamiętać, że te ostatnie nie są zalecane w pierwszym trymestrze, ponieważ mogą nasilać mdłości i bóle głowy. Dodatkowo w czasie ciąży nie należy używać olejków cedrowego, szałwiowego, bergamotowego, jałowcowego, jaśminowego ani rozmarynowego ze względu na ich działanie teratogenne i poronne.
Pielęgnacja w ciąży – jakich składników kosmetyków unikać?
Pielęgnacja w ciąży musi być dostosowana do zmieniających się potrzeb organizmu. Warto jednak pamiętać, że kobiety ciężarne powinny zwracać szczególną uwagę na składy kosmetyków, bo niektóre substancje nie mogą być używane w ciąży.
Jakich składników należy unikać? Na liście zakazanych substancji znajdują się m.in.: retinol (witamina A), kwasy owocowe o wysokich stężeniach, wyciągi z roślin, które pobudzają diurezę i spalanie tłuszczów, kwas salicylowy, niektóre olejki eteryczne wymienione powyżej, amoniak, tetracykliny, kwas azelainowy, triklosan oraz detergenty syntetyczne.
Część z nich może wywoływać podrażnienia, część stanowić zagrożenie dla rozwijającego się płodu, a część mieć działanie poronne, dlatego najlepiej korzystać wyłącznie z delikatnych kosmetyków.
Nawilżanie skóry w ciąży
Zgodnie z tym, co pojawiło się na początku, pielęgnacja w ciąży to przede wszystkim nawilżanie. Dlaczego to takie ważne? Ponieważ skóra w wyniku zmieniającej się aktywności hormonów takich jak estrogeny, progesteron, prolaktyna, oksytocyna, gonadotropina kosmówkowa, androgeny czy hormon luteinizujący oraz powiększania się macicy narażona jest na przesuszenie, co wywołuje swędzenie, a nawet pieczenie.
Ważne jest zatem, aby nawilżać ją zarówno z zewnątrz, jak i od środka. Z zewnątrz przez stosowanie różnego rodzaju preparatów nawilżających zawierających naturalne składniki i mających proste składy, a od środka przez wypijanie odpowiedniej ilości wody dziennie.
Pielęgnacja skóry twarzy w ciąży
Dla wielu kobiet szczególnie istotne jest dbanie o skórę twarzy, która narażona jest na powstanie przebarwień nazywanych ostudą lub melazmą. Zmiany tego typu pojawiają się po ekspozycji na światło słoneczne. Żeby ich uniknąć, należy pamiętać o stosowaniu kremów z wysokimi filtrami i ochronie przed promieniowaniem ultrafioletowym. Pielęgnacja w ciąży powinna się zatem skupiać na zabezpieczaniu twarzy przed kontaktem ze słońcem – zwłaszcza w okresie letnim, ale nie tylko.
Dodatkowo można korzystać z peelingów, maseczek lub ampułek nawilżających i masaży relaksacyjnych, które poprawiają ukrwienie, zapobiegają powstawaniu opuchlizny, pozytywnie wpływają na elastyczność skóry i wspomagają usuwanie martwego naskórka. Pielęgnacja w ciąży nie powinna być agresywna – należy unikać silnego złuszczania.
Pielęgnacja w ciąży – rozstępy
A co z rozstępami? To jeden z problemów, z którym mierzy się większość ciężarnych. Szacuje się, że ponad połowa przyszłych mam rasy białej ma rozstępy po ciąży. Czy istnieje zatem skuteczna pielęgnacja w ciąży pozwalająca zapobiec rozstępom?
Wiele pacjentek wierzy, że może przeciwdziałać powstawaniu rozstępów dzięki zastosowaniu specjalnych kremów, balsamów lub olejków dostępnych na rynku. Jednak jak pokazują badania, tendencja do rozstępów jest w dużej mierze uwarunkowana genetycznie. Szansę na wystąpienie rozstępów dodatkowo zwiększają takie czynniki jak młody wiek matki – poniżej 25 lat, otyłość przed ciążą oraz nadmierny przyrost masy ciała w ciąży – powyżej 15 kg. Nie znaczy to, że rozstępy nie pojawią się u kobiety w wieku 28 lat z prawidłową wagą przed ciążą, która do momentu porodu przytyła 10 kg. Jeśli ma uwarunkowania, rozstępy mogą u niej wystąpić.
Co zatem można zrobić, żeby zminimalizować ich ilość? Tak naprawdę wyłącznie nawilżać skórę, dbać o nawodnienie, zdrowe odżywianie i aktywność fizyczną. Nie należy jednak wierzyć w magiczne preparaty na rozstępy. Niestety nie istnieje pielęgnacja w ciąży, która może skutecznie przeciwdziałać tego typu zmianom skórnym.
Pielęgnacja w ciąży – zęby
Co jeszcze powinna obejmować pielęgnacja w ciąży? Dbanie o stan zębów i dziąseł. Zmiany hormonalne i zmiany flory bakteryjnej mogą wpływać na mechanizmy odpornościowe organizmu i powodować rozpulchnienie silnie ukrwionych tkanek, w tym dziąseł, a także obniżać jakość szkliwa. To z kolei przekłada się na wzrost ryzyka zapalenia dziąseł i przyzębia oraz zwiększonej ruchomości zębów.
Dodatkowo, w ciąży często obserwuje się nasilenie próchnicy, dlatego już w ramach przygotowania do ciąży należy zadbać o stan jamy ustnej. Jeśli jednak nie zrobiło się tego wcześniej, zęby można wyleczyć w II trymestrze.
Zgodnie z zaleceniami pielęgnacja w ciąży ma uwzględniać kontrole u dentysty co najmniej raz na trymestr.
Pielęgnacja w ciąży – jakich zabiegów nie należy wykonywać?
A jakich zabiegów nie należy wykonywać wtedy, gdy kobieta spodziewa się dziecka? Jaka pielęgnacja w ciąży jest przeciwwskazana?
Kobiety w ciąży nie powinny wykonywać zabiegów z użyciem prądów lub fal ultradźwiękowych, depilacyjnych z użyciem ciepłego wosku, rozgrzewających, wykorzystujących promieniowanie ultradźwiękowe albo ultrafioletowe, depigmentujących, przeciwtrądzikowych, z użyciem alg oraz podwyższających ciśnienie. Nie mogą również poddawać się zabiegom polegającym na przekłuwaniu ciała, np. tatuażom, makijażowi permanentnemu lub piercingowi.
Dla bezpieczeństwa lepiej zatem unikać jonoforezy, sauny, solarium, peelingów kawitacyjnych, drenaży czy okładów z alg. Te zabiegi można bezpiecznie przeprowadzić po porodzie.
Pielęgnacja w ciąży – opinie lekarzy
A jak na hasło „pielęgnacja w ciąży” reagują lekarze? Co doradzają, a co odradzają? Jak mówią dr hab. n. med. Dorota Jenerowicz i dr n. med. Adriana Polańska, „(…) skóra w okresie ciąży reaguje inaczej i nawet długo stosowane kosmetyki mogą wywołać podrażnienie skóry lub jej odczyn alergiczny. Dużo łatwiej w tym okresie również o przebarwienia skóry. Zatem rozsądne jest wybieranie preparatów hipoalergicznych, przeznaczonych do skóry atopowej. Z drugiej strony, ryzyko ogólnoustrojowego działania kosmetyku i jego oddziaływania na płód jest raczej minimalne. Ostrożnie należy podchodzić do kosmetyków zawierających witaminę A, kofeinę, nikotynę, kwas salicylowy oraz różnego rodzaju olejki roślinne.”. [1]
Warto również uważać na preparaty zawierające parabeny. Dr med. Jolanta Maciejewska podkreśla, że „parabeny są jedną z najbardziej przebadanych pod kątem bezpieczeństwa substancji konserwujących, stosowanych od kilkudziesięciu lat w recepturze leków i kosmetyków. (…) Badania potwierdziły, że parabeny bardzo słabo przenikają przez barierę naskórkową. Po przeniknięciu do krwioobiegu są bardzo szybko metabolizowane do kwasu benzoesowego, który nie ma właściwości estrogennych i jest bardzo łatwo wydalany z organizmu. Niestety, nie znalazłam prac naukowych związanych z wpływem parabenów używanych w lekach lub kosmetykach stosowanych u kobiet w ciąży.”[2] . Lepiej zatem ich unikać.
Podsumowując, pielęgnacja w ciąży powinna się opierać przede wszystkim na nawilżaniu i odżywianiu skóry oraz na dbaniu o stan jamy ustnej. Zmiany, które zachodzą w tym wyjątkowym okresie w ciele kobiety mogą bowiem powodować powstawanie przebarwień, rozstępów, swędzenie i pieczenie skóry, a także nasilać próchnicę i stany zapalne dziąseł. Żeby uniknąć tych problemów warto stosować kosmetyki odbudowujące barierę hydrolipidową skóry, ale również dbać o właściwe nawodnienie, zbilansowaną dietę, regularną aktywność fizyczną i zgłaszać się na kontrole stomatologiczne. Pielęgnacja w ciąży dotyczy bowiem nie tylko skóry brzucha, lecz także skóry twarzy, piersi czy nóg oraz zębów i dziąseł.
Bibliografia
- Skorupińska A., Sekuła N., Zmiany zachodzące w organizmie kobiet w ciąży, http://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2019/01/ke2017.3-7.pdf [dostęp na: 17.12.2024].
- Bień A., Turkosz A., Stadnicka S., Kasprzak J., Jamróg M., Zabiegi pielęgnacyjne i pielęgnacja skóry kobiety ciężarnej, http://www.medical-technologies.eu/upload/10_zabiegi_pielegnacyjne_i_pielegnacja_skory_kobiety_ciezarnej_-_bien.pdf [dostęp na: 17.12.2024].
- Waleśkiewicz-Ogórek K., Pielęgnacja skóry w ciąży, https://www.forumginekologii.pl/artykul/pielegnacja-skory-w-ciazy [dostęp na: 19.12.2024].
- Rogulska M., Dziewięć miesięcy próby: jak dbać o ciało w okresie ciąży, „Medycyna Estetyczna i Anti-Aging”, 1, 2009, s. 15–19.
- https://www.mp.pl/pacjent/ciaza/lista/112661,stosowanie-kosmetykow-u-kobiet-w-ciazy
- https://www.mp.pl/pacjent/ciaza/lista/82050,bezpieczenstwo-stosowania-kosmetykow-na-bazie-parabenow-u-kobiet-w-ciazy