Suplement diety.
Co to jest kolagen?
Na wstępie tego artykułu musimy wyjaśnić, czym tak właściwie jest kolagen. Kolagen to białko, występujące niemal w każdej tkance naszego organizmu. Szczególnie dużo kolagenu jest w skórze, kościach i ścięgnach. Wyróżniamy różne jego typy, ale z punktu widzenia tego artykułu najważniejszy będzie dla nas kolagen typu I i III.
Kolagen występuje w postaci włókien, które znajdują się głównie w warstwie siateczkowatej skóry właściwej – stanowią one aż 80% macierzy zewnątrzkomórkowej skóry właściwej. Kolagen produkowany jest przez fibroblasty, które znajdują się właśnie w omawianej macierzy, a więc w przestrzeni pomiędzy komórkami skóry. Fibroblasty produkują również elastynę, która także jest białkiem wpływającym na strukturę i wygląd naszej skóry.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Kolagen, jakie są jego właściwości?
Po co nam tak właściwie włókna kolagenowe w skórze? Odpowiadają one przede wszystkim za:
● wypełnianie przestrzeni pomiędzy komórkami w skórze, co wpływa na napięcie skóry,
● nadawanie skórze wytrzymałości, między innymi na rozciąganie czy uszkodzenia mechaniczne,
● odbudowywanie skóry, w miejscach jej uszkodzeń,
● utrzymywanie jej prawidłowej struktury – można powiedzieć, że białko to nadaje skórze swego rodzaju rusztowanie.
Niestety, w okolicach 30 roku życia ilość produkowanego kolagenu spada, co z kolei ma niekorzystny wpływ na stan naszej skóry – pojawiają się pierwsze zmarszczki, skóra traci jędrność i sprężystość. Warto podkreślić, że na spadek ilości kolagenu ma wpływ nie tylko wiek, ale i na przykład narażenie na promieniowanie UV. Dlatego tak ważne jest pamiętanie o stosowaniu kremów z filtrem (min. SPF 50) – jest to podstawowa zasada w profilaktyce starzenia skóry!
Rodzaje suplementów z kolagenem
Na rynku możemy znaleźć różne rodzaje suplementów diety z kolagenem. Różnią się one głównie pochodzeniem kolagenu. Jak już zostało wspomniane, duże ilości kolagenu znajduje się w kościach, ścięgnach oraz skórze, dlatego pozyskiwany do suplementów kolagen ma pochodzenie zwierzęce.
Wyróżniamy:
● kolagen rybi – pozyskuje się go z tkanek rybich i owoców morza, ze względu na małą masę ten rodzaj kolagenu cechuje się dobrą przyswajalnością, a co więcej, ma mniejsze właściwości alergizujące, niż inne typy kolagenu.
● kolagen wołowy – pozyskiwany z tkanek bydła,
● kolagen wieprzowy – uzyskiwany z tkanek trzody chlewnej,
● hydrolizaty kolagenu – obrazowo można powiedzieć, że jest to kolagen, który został podzielony na mniejsze cząsteczki, taką formę bardzo często znajdujemy w popularnych suplementach diety.
Jak działają doustne suplementy kolagenu?
Przede wszystkim należy zdać sobie sprawę, że kolagen, który przyjmiemy doustnie nie zostanie bezpośrednio, w całości wbudowany do naszej skóry. Przede wszystkim, jak każde białko, kolagen zostaje rozłożony przez enzymy trawienne w przewodzie pokarmowym do aminokwasów oraz peptydów (peptydy to połączenia pewnej ilości aminokwasów). Do krwi wchłaniane są właśnie te mniejsze cząsteczki, które nasz organizm może wykorzystać – między innymi do odbudowy kolagenu w skórze, ale i w kościach oraz innych tkankach.
Czy aminokwasy i peptydy mogą wpływać na poprawę jakości skóry? Badania pokazują, że tak, jednak zależy to oczywiście od rodzaju kolagenu, czasu stosowania preparatu oraz konkretnej sytuacji klinicznej.
Co o kolagenie mówią badania kliniczne?
W 2015 roku opublikowano ciekawe badanie kliniczne, którego celem było zbadanie wpływu peptydów kolagenowych przyjmowanych w postaci doustnej na gęstość skóry oraz jej nawilżenie. W tym przypadku stosowano kolagen pochodzenia rybiego oraz wieprzowego. Przytaczane tutaj badanie było kontrolowane placebo, co oznacza, że jedna grupa (grupa badana) otrzymywała preparat kolagenu, zaś druga grupa (grupa kontrolna) nie otrzymywała kolagenu, tylko inną substancję o neutralnym działaniu. Po pewnym czasie porównano efekty uzyskane w obu grupach. Jak pokazały wyniki, doustna suplementacja peptydami kolagenowymi po 8 tygodniach stosowania znacząco zwiększyła nawilżenie skóry. Z kolei po 4 tygodniach wzrosła także gęstość kolagenu w skórze właściwej, a fragmentacja sieci kolagenu skórnego zmniejszyła się (fragmentacją kolagenu nazywamy rozpad jego włókien, co predysponuje do postępującego starzenia skóry).
Kolejne, ciekawe badanie kliniczne, opublikowane w 2018 roku, również kontrolowane placebo skupiało się na wpływie suplementacji peptydów kolagenowych (hydrolizat kolagenu rybiego) na redukcję zmarszczek, ale również elastyczność i nawilżenie skóry. Po 12 tygodniach, skóra uczestników została oceniona poprzez odpowiednie badania, co ujawniło, że doszło do poprawy w zakresie redukcji zmarszczek, nawilżenia, jak i elastyczności skóry, w grupie która otrzymywała preparat kolagenu.
Preparaty kolagenu a ciąża i laktacja
Czy preparaty zawierające kolagen i jego hydrolizaty można stosować w czasie ciąży i karmienia piersią? Niestety, nie pojawiły się jeszcze badania, które potwierdzałyby bezpieczeństwo stosowania tego rodzaju substancji u kobiet ciężarnych i karmiących. Właśnie dlatego produkty te nie są dopuszczone w tych wyjątkowych okresach życia kobiety.
W bazach medycznych można znaleźć kilkanaście artykułów potwierdzających pozytywny wpływ stosowania kolagenu lub peptydów kolagenowych (przede wszystkim pochodzenia rybiego i wieprzowego) na poprawę stanu skóry. Jednak należy mieć świadomość, że stosowanie tego rodzaju preparatów nie powinno być jedynym elementem dbania o skórę. Należy pamiętać także o zrównoważonej diecie, stosowaniu kremów z filtrem, aktywności fizycznej czy unikaniu używek. Trzeba mieć świadomość, że żaden suplement diety nie zastąpi tych elementów zdrowego stylu życia.
Suplement diety.
- Kim DU, Chung HC, Choi J, Sakai Y, Lee BY. Oral Intake of Low-Molecular-Weight Collagen Peptide Improves Hydration, Elasticity, and Wrinkling in Human Skin: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Study. Nutrients. 2018 June 26;10(7):826,
- Asserin J, Lati E, Shioya T, Prawitt J. The effect of oral collagen peptide supplementation on skin moisture and the dermal collagen network: evidence from an ex vivo model and randomized, placebo-controlled clinical trials. J Cosmet Dermatol. 2015 Dec;14(4):291-301,
- Rudnicka i inni, Współczesna dermatologia, Tom 1, PZWL, Warszawa 2022,
- S. Jabłońska, Dermatologia, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2005.