Ciąża a choroby jamy ustnej
Krwawienie dziąseł
Zmiany stężenia charakterystycznych dla ciąży hormonów – progesteronu i estrogenu – mogą przyczyniać się do rozwoju schorzeń zapalnych dziąseł i przyzębia. Wiele ciężarnych zmaga się ze wzmożoną wrażliwością dziąseł, rozpulchnieniem, a przede wszystkim krwawieniem.
Ziarniak ciężarnych
U części kobiet pojawia się przypadłość, określana jako guz ciążowy lub ziarniniak ciężarnych. To typowa, szybko wzrastająca zmiana, będąca manifestacją przewlekłego stanu zapalnego tkanek miękkich. Towarzyszy jej wzmożona tendencja do krwawień. Guz ciążowy lokalizuje się zwykle w okolicy szczęk. Najczęściej zanika samoistnie po urodzeniu dziecka.
Próchnica w ciąży
W ciąży przyszłe mamy są także szczególnie narażone na rozwój próchnicy zębów. Wzrost apetytu oraz ciążowe zachcianki powodują zwiększoną podaż cukrów w diecie, będących podstawą w rozwoju choroby próchnicowej. Aby jej zapobiec, warto zwrócić uwagę na zbilansowanie posiłków, a także zachowanie odpowiedniej higieny jamy ustnej.
Problemy ze szkliwem
Częstym kłopotem ciężarnych jest także refluks żołądkowo-przełykowy oraz uciążliwe wymioty. Charakterystyczne dla pierwszego trymestru ciąży dolegliwości przyczyniają się do obniżania panującego w jamie ustnej pH. Zwiększenie kwasowości środowiska przyczynia się do rozwoju erozji szkliwa, czyli chemicznego rozpuszczania tkanek twardych zębów.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Czy można leczyć zęby w ciąży?
Wiele kobiet zastanawia się, czy w ciąży może bezpiecznie leczyć zęby.
Leczenie stomatologiczne można jak najbardziej przeprowadzić podczas oczekiwania na dziecko. Współczesne techniki leczenia są w pełni bezpieczne nie tylko dla matki, ale też rozwijającego się płodu.
Kiedy udać się do dentysty w ciąży?
Wizyty stomatologiczne oraz sanacja jamy ustnej, polegająca na wyleczeniu wszystkich wymagających tego zębów, powinny się odbyć jeszcze w czasie starań o potomstwo. W przypadku kobiet, którym nie udało się wdrożyć profilaktyki stomatologicznej, pierwszą wizytę profilaktyczną należy zaplanować do 12 tygodnia ciąży – tak zaleca Polskie Towarzystwo Ginekologiczne.
Profesjonalne badanie jamy ustnej daje szansę na szybkie wykrycie ewentualnych nieprawidłowości, a tym samym wprowadzenie odpowiedniego leczenia. Największa ilość zabiegów stomatologicznych odbywa się właśnie w II trymestrze – nie oznacza to jednak, że istnieją przeciwwskazania do leczenia w I lub III trymestrze ciąży.
Bezwzględnym wskazaniem do natychmiastowej wizyty w gabinecie są dolegliwości bólowe występujące w jamie ustnej. Niezależnie od tego, czy dotyczą zębów, czy tkanek miękkich, należy pilnie skonsultować je z dentystą. Nie zaleca się podejmowania samodzielnych metod leczenia. Domowe sposoby na radzenie sobie z dolegliwościami mogą mieć poważne konsekwencje zarówno dla zdrowia matki, jak też rozwijającego się dziecka.
Ciąża a znieczulenie stomatologiczne – czy jest bezpieczne?
Znieczulenie w ciąży jest w pełni bezpieczne zarówno dla matki, jak i dziecka. Wiele kobiet rezygnuje z niego z obawy o szkodliwe działanie – nic bardziej mylnego.
Preparaty wykorzystywane do zniesienia czucia bólu są pozbawione noradrenaliny i adrenaliny, czyli substancji mogących powodować obkurczanie naczyń krwionośnych u rozwijającego się płodu. Zapewnia to pełne ich pełne bezpieczeństwo.
Czy badanie RTG zęba jest dozwolone w ciąży?
Każda przyszła Mama stara się zapewnić swojemu dziecku całkowite bezpieczeństwo. Podejmując różnego rodzaju leczenie, skrupulatnie sprawdza ich oddziaływanie na rozwijający się w ich ciele płód. Jednym z bardziej kontrowersyjnych badań w ciąży, jest RTG zębowe.
Teza dotycząca całkowitego zakazu wykonywania zdjęć rentgenowskich w okresie ciąży jest jednym z najbardziej popularnych stomatologicznych mitów.
W przypadku, gdy mamy do czynienia z pacjentką spodziewającą się dziecka, za każdym razem warto rozważyć możliwość uzyskania niezbędnych informacji, wyłączając badanie radiologiczne. Jeśli jednak jest ono konieczne do ustalenia diagnozy oraz podjęcia dalszych działań leczniczych, powinno zostać wykonane.
Dzięki wykorzystaniu nowoczesnych technologii oraz najnowszego sprzętu diagnostycznego dawka promieniowania rentgenowskiego wytwarzana podczas prześwietlenia zębów wynosi od 0,009 μSv do 7,97 μSv. Szacuje się, że jest ona znacznie mniejsza niż dzienna dawka naturalnego promieniowania otrzymywana przez płód.
Aby dodatkowo zmniejszyć ekspozycję na działanie promieni rentgenowskich, konieczne jest użycie ołowianych fartuchów oraz tarcz osłaniających okolicę tarczycy. Personel medyczny powinien zadbać o także o odpowiednią optymalizację zdjęcia – powinno ono nieść ze sobą nie tylko bezpieczne wykonanie, ale też odpowiednią wartość diagnostyczną.
W każdym przypadku pacjentka powinna zostać dokładnie poinformana o poziomie narażenia na promieniowanie nie tylko jej, ale też dziecka. Warto zaznaczyć, że ryzyko rozwoju raka u nienarodzonego dziecka, wynikające z przyjęcia promieniowania o wartości 10 µSv, jest kilka tysięcy razy mniejsze niż podstawowe ryzyko raka u dzieci.
Ryzyko wystąpienia chorób genetycznych stanowi jeszcze mniejszą część ryzyka podstawowego, wynikającego z podstaw genetyki.
Dlatego też wykorzystywane w praktyce stomatologicznej dawki promieniowania, nie powinny budzić większego niepokoju. W przypadku, kiedy zdjęcie RTG może stanowić kluczową rolę w poprawnej diagnostyce oraz dalszym leczeniu, przyszłe Mamy nie powinny obawiać się jego wykonania.
Uwaga! Wyjątkowym okresem, podczas którego warto odroczyć – o ile istnieje taka możliwość – diagnostykę radiologiczną, jest pierwszy trymestr ciąży. To właśnie wtedy dochodzi do bardzo intensywnego rozwoju kluczowych organów wewnętrznych, a płód wykazuje szczególną wrażliwość na działanie czynników zewnętrznych.
Leczenie kanałowe w ciąży
Leczenie kanałowe stanowi dość trudną procedurę do wykonania w okresie ciąży. Odpowiednio przeprowadzony zabieg wiąże się często z długim czasem, a także konieczną rentgenodiagnostyką, odgrywającą kluczową wartość diagnostyczną.
Jeśli istnieje taka możliwość, zaleca się wstrzymanie z leczeniem endodontycznym do czasu zakończenia ciąży. Niestety – w większości przypadków konieczność leczenia kanałowego wynika z objęcia zęba stanem zapalnym. Wówczas ząb stanowi potencjalne źródło infekcji, a co za tym idzie, leczenie należy przeprowadzić jak najszybciej.
Najlepszym czasem dla wykonania procedur z zakresu endodoncji jest II trymestr ciąży. Uznaje się go za idealny czas zarówno dla mamy, jak także rozwijającego się dziecka. Podobnie jak w przypadku innych pacjentów – przyszła Mama nie musi obawiać się bólu. Procedura może być przeprowadzona w osłonie bezpiecznego znieczulenia miejscowego, znoszącego przykre odczucia.
Warto pamiętać, że odpowiednio przeprowadzone leczenie kanałowe wymaga diagnostyki radiologicznej. Stanowi ona niezbędny element oceny poprawności wykonanego zabiegu. Jeśli przyszła Mama wyrazi zgodę na wykonanie kontroli RTG, leczenie może być w pełni zakończone. W sytuacji, kiedy zgodnie z jej wolą zdjęcie RTG nie będzie mogło być wykonane, lekarz dentysta może zaproponować inne rozwiązanie lecznicze, np. tymczasowe wypełnienie kanałów korzeniowych.
Czy próchnica zębów jest niebezpieczna dla dziecka?
Niestety, nieleczona próchnica zębów może stanowić zagrożenie dla rozwijającego się płodu. Próchnica jest chorobą bakteryjną, za rozwój której odpowiadają m.in. paciorkowce. W skrajnych przypadkach inwazja bakteryjna może rozszerzać się do oddalonych narządów, powodując tym samym rozwój ich stanów zapalnych. Jeśli zakażenie bakteryjne przeniknie do narządów rodnych kobiety, może stanowić zagrożenie dla dziecka.
Jakich zabiegów stomatologicznych nie wolno wykonywać w ciąży?
W trakcie ciąży odradza się wykonywania wszelkich zabiegów z zakresu stomatologii estetycznej, a także protetyki. Obejmuje to między innymi wybielanie zębów, fluoryzację, a także wykonywanie wszelkich prac protetycznych.
Podczas oczekiwania na dziecko kondycja dziąseł jest znacznie gorsza. Wykazują one zwiększoną tendencję do krwawienia, są rozpulchnione i obolałe. Narażenie ich na dodatkowe bodźce mechaniczne lub chemiczne może wiązać się z ogromnym dyskomfortem, a także mieć poważne konsekwencje dla ich przyszłej kondycji. Dlatego też zaleca się odroczenie w czasie zabiegów, których wykonanie nie jest konieczne.
Jak zadbać o zęby przed planowaną ciążą?
O zdrowie jamy ustnej warto zadbać jeszcze przed planowaną ciążą. Przyszłym mamom poleca się odbycie kontrolnej wizyty stomatologicznej, stanowiącej podstawę do oceny stanu naszego uzębienia. Daje to szansę na wykrycie potencjalnych ubytków próchnicowych oraz wdrożenie odpowiedniego leczenia.
Podobna sytuacja dotyczy zębów wymagających leczenia endodontycznego. Stosowane do jego przeprowadzenia preparaty mogą być wykorzystywane w okresie ciąży, jednak wiele przyszłych mam w obawie przed ich wpływem na zdrowie swoje i dziecka, decyduje się na odroczenie leczenia.
Przed zajściem w ciążę warto wykonać także konieczne ekstrakcje. Najczęściej trzeba usunąć któryś z zębów mądrości oraz zęby rozlegle zniszczone przez próchnicę.
Pozostawienie w jamie ustnej potencjalnych ognisk stanu zapalnego może wywołać w przyszłości wiele komplikacji. Kobiety ciężarne mają ograniczone możliwości leczenia, przez co doraźne radzenie sobie z dolegliwościami bólowymi również jest znacznie utrudnione.
Źródła:
- Chirurgia stomatologiczna. Matteo Chiapasco. Wrocław: Edra Urban & Partner, © copyright 2020.
- 1. Współczesna stomatologia wieku rozwojowego. Pod redakcją Doroty Olczak-Kowalczyk, Joanny Szczepańskiej i Urszuli Kaczmarek. Otwock: Wydawnictwo Med Tour Press International, 2017.