Czy problemy w nauce mogą wynikać z niewłaściwej diety?
Odżywianie się dziecka jest kluczowe dla rozwoju jego mózgu. Niedobór pewnych składników odżywczych może sprzyjać spadkowi koncentracji, opóźnionym reakcjom oraz trudnościom w zapamiętywaniu nowych informacji. Najważniejsze są witaminy B1, PP, E i D oraz składniki mineralne takie jak cynk, potas, wapń, fosfor, żelazo oraz magnez, a także wielonienasycone kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3. Nie można zapominać o glukozie, która jest paliwem dla mózgu. Starajmy się ją jednak dostarczać z węglowodanów złożonych, czyli pełnoziarnistych produktów zbożowych, a nie ze słodyczy, cukru, miodu i soków.
Jak żywność wpływa na mózg?
Gdy nasz organizm nie otrzymuje wszystkich niezbędnych mu składników odżywczych, nie ma mowy o sprawnym zapamiętywaniu. Aby utrzymać nienaganną sprawność umysłową do późnej starości, konieczna jest odpowiednia dieta już we wczesnych okresach życia, która będzie wspomagać codzienne procesy zachodzące w naszym mózgu. Niezmiernie ważne jest wprowadzenie diety bogatej w nienasycone tłuszcze oraz witaminy i składniki mineralne, które stymulują produkcję enzymów, hormonów i chemicznych substancji zwanych neuroprzekaźnikami.
Jakich produktów nie powinno zabraknąć w jadłospisie naszego dziecka, jeśli chcemy zadbać o jego koncentrację?
Na pewno zielonych warzyw liściastych, tj. sałata, szpinak, brokuły, jarmuż – osoby jedzące co najmniej 1 porcję zielonych warzyw liściastych dziennie mają lepszą pamięć i dłużej cieszą się sprawnym funkcjonowaniem umysłu. Zielonolistne warzywa są bogate w kwas foliowy, który jest niezbędny do wzrostu i podziału wszystkich komórek organizmu. Orzechy (włoskie, laskowe, migdały) oraz pestki dyni, nasiona sezamu i ziarna słonecznika sprzyjają zwiększeniu częstotliwości fal mózgowych związanych z kluczowymi funkcjami organizmu, w tym funkcjami poznawczymi. Są także bogate w kwasy omega-3 i witaminę E, wpływające na funkcje poznawcze. Jeśli nie lubisz orzechów w całości, możesz wybrać masła orzechowe, ale zwracaj uwagę czy na pewno zawierają wyłącznie orzechy. Ryby morskie, takie jak łosoś norweski hodowlany, dorsz, śledź, makrela atlantycka, szprot i halibut zawierają duże ilości kwasów DHA, które sprzyjają osiąganiu wyższych wyników na skali inteligencji przez dzieci w wieku szkolnym. Wspomagać pracę mózgu będą także ALA, a dostarczymy ich sobie wraz z oliwą z oliwek oraz olejami tłoczonymi na zimno nierafinowanymi – rzepakowym, z wiesiołka i lnianym. Zostało udowodnione, że kakao, gorzka czekolada i surowe ziarna kakao poprzez zawarte w nich flawonole hamują proces pogarszania się pamięci.
A jakie produkty mogą działać niekorzystnie?
Na pewno żywność wysoko przetworzona, zawierająca nadmiar soli, cukrów prostych i tłuszczów nasyconych. Zbyt duże ilości soli dostarczane do organizmu (>5 gramów soli dziennie) to główna przyczyna nadciśnienia, co może prowadzić do zaburzenia pracy układu nerwowego i problemów z koncentracją. Sam brak regularności w spożywaniu posiłków może prowadzić do spadków energii, a co za tym idzie, niższej skuteczności z realizowaniu zadań wykorzystujących myślenie. Napoje energetyzujące nie są dla dzieci wskazane. Zawierają kofeinę, która pobudza i może u najmłodszych doprowadzić do zaburzeń rytmu serca. Niestety, ale spotyka się coraz to młodsze osoby spożywające „energetyki”.
Czy poza zbilansowaną dietą przydatne mogą okazać się jakieś suplementy wspierające pamięć i koncentrację?
Podstawą dbania o zdrowie jest ruch i bogata, urozmaicona dieta oparta na dobrej jakości produktach. Jeśli dziecko nie lubi ryb, można pokusić się o wprowadzenie suplementacji kwasami DHA. Jednak zawsze na pierwszym miejscu jest żywność – dopiero kiedy nie można dostarczyć sobie z diety niezbędnych składników odżywczych – sięga się suplementy.
Co jeszcze możemy zrobić, żeby poprawić zdolności poznawcze naszego dziecka?
Zioła mogą pozytywnie wpływać na pamięć i koncentrację! Badania pokazały, że dzieci wykonujące zadania w pomieszczeniu pachnącym rozmarynem osiągały w testach lepsze rezultaty, niż dzieci przebywające w klasie bez rozpylonego zapachu.
Mózg człowieka do prawidłowej pracy potrzebuje odpowiedniego natlenienia. Dlatego tak ważna jest regularna aktywność ruchowa, np. bieganie, jazda na rowerze, spacery czy taniec. Sport rozładowuje stres, dotlenia mózg i dodaje energii. Warto uwzględnić go w codziennym planie dnia.
Kolejny czynnik to woda – niezbędna do życia, a także prawidłowej pracy mózgu. Dla dzieci powyżej 3. roku życia można podawać wodę średniozmineralizowaną, która dodatkowo zawiera dobrze przyswajalne minerały. Regeneracja mózgu zachodzi w nocy, więc odpowiednie przygotowanie sypialni przed snem (wywietrzenie pokoju, zachowanie odpowiedniej temperatury) oraz unikanie ostrego, niebieskiego światła pochodzącego z ekranów urządzeń elektronicznych, pomoże dziecku wypocząć i przygotować się na kolejny dzień nauki.
