Czym są certyfikaty i atesty bezpieczeństwa?
Certyfikaty i atesty bezpieczeństwa dla zabawek i ubranek dla dzieci to dokumenty, które potwierdzają zgodność produktów ze standardami bezpieczeństwa oraz z normami obowiązującymi w danym kraju.
Zanim produkt otrzyma konkretny certyfikat, przechodzi przez szereg testów przeprowadzanych przez niezależne laboratoria albo instytucje certyfikujące. To one oceniają np. obecność szkodliwych substancji, trwałość, jakość materiałów czy wytrzymałość konstrukcji. Czasami również producent deklaruje, że dana rzecz spełnia obowiązujące standardy, bo sam testuje ją przed rozpoczęciem sprzedaży.
Niestety, nie zawsze certyfikaty są wiarygodne. Niektóre z nich producenci mogą po prostu kupić, dlatego trzeba uważać i wybierać tylko rzeczy mające wiarygodne oznaczenia.
Dlaczego certyfikaty i atesty są ważne?
Większość atestów i certyfikatów przyznawana jest dopiero po restrykcyjnej kontroli produktu. Co to oznacza w praktyce? Te dokumenty świadczą o tym, że zabawka albo ubranko są rzeczywiście bezpieczne dla dzieci – dziecko nie będzie w stanie odgryźć i połknąć małego elementu, otworzyć samodzielnie klapki, pod którą znajdują się baterie czy skaleczyć się o ostrą krawędź. Gwarantują również, że produkt nie zawiera substancji szkodliwych, takich jak ftalany albo metale ciężkie.
Zakup rzeczy bez obowiązkowych atestów niesie za sobą poważne ryzyko uszczerbku na zdrowiu, a w skrajnych przypadkach nawet śmierci, dlatego ważne jest, żeby szukać tych z certyfikatami.
Które certyfikaty i atesty są obowiązkowe?
Większość krajów ma jasno określone przepisy dotyczące zabawek i innych produktów dla dzieci, które mogą zostać wprowadzone do sprzedaży. W Polsce i innych państwach Unii Europejskiej zgodnie z europejską dyrektywą wszystkie zabawki dla dzieci do lat 14, w tym sprzęt sportowy przeznaczony do użycia przez dzieci o masie ciała do 20 kg, muszą mieć oznaczenie CE, czyli Conformité Européenne. Dotyczy to zarówno zabawek wyprodukowanych w Europie, jak i sprowadzanych spoza kontynentu. Ten znak gwarantuje, że zabawka została wykonana zgodnie z normami obowiązującymi na terenie Unii.
Uwaga – bardzo podobnie wygląda znak China Export. To także litery „CE”, ale ustawione w mniejszym odstępie.
Dodatkowo, jeśli zabawka nie nadaje się do użycia przez dzieci do lat 3 powinna mieć oznaczenie w postaci czerwonego przekreślonego kółka z główką i napisem 0–3.
Certyfikat CE i znak „nieodpowiednie dla dzieci poniżej 3 lat” nie są nadawane przez jednostki zewnętrzne, tylko przyznawane na podstawie deklaracji producenta.
Co oznaczają poszczególne certyfikaty?
Jakie jeszcze certyfikaty i atesty mogą mieć zabawki albo ubranka? Np.:
– Certyfikat Instytutu Matki i Dziecka albo Certyfikat Państwowego Zakładu Higieny – oba przyznawane są przez polskie instytucje i nadawane wyłącznie produktom, które przeszły specjalistyczne testy bezpieczeństwa;
– Certyfikat TÜV Rheinland – przyznawany zabawkom testowanym w laboratorium niezależnej organizacji, która sprawdza spełnianie norm unijnych i obecność substancji szkodliwych w produktach; TUV działa również w Polsce;
– Standard 100 by OEKO-TEX – oznaczenie obecne na zabawkach tekstylnych, ubrankach, kocykach itp., które zostały przebadane przez niezależną instytucję pod kątem obecności m.in. pestycydów, szkodliwych barwników i formaldehydu;
– Certyfikat Bezpieczny dla dziecka lub Bezpieczny dla niemowląt – przyznawany przez Instytut Włókiennictwa z Łodzi produktom bezpiecznym dla dzieci do i powyżej 1. roku życia;
– Certyfikat Safe Toys – przyznawany przez Italian Institute for Toy Safety i potwierdzający, że zabawka jest bezpieczna i została przypisana do odpowiedniej kategorii wiekowej;
– UL – znak amerykańskiego Underwriters Laboratories Inc. zajmującego się certyfikowaniem różnych produktów pod kątem norm amerykańskich i europejskich;
– Lion – znak pojawiający się na zabawkach produkowanych przez firmy zrzeszone w organizacji British Toy and Hobby Association and Toy Fair gwarantujący wysoką jakość i zgodność z normami prawnymi.
Wymienione powyżej atesty i certyfikaty są wiarygodne, bo instytucje, które je przyznają, rzeczywiście sprawdzają bezpieczeństwo zabawek i ubranek.
Podsumowanie
Podsumowując, warto zwracać uwagę na obecność oznaczeń świadczących o tym, że produkt ma certyfikaty i atesty, ponieważ gwarantują one bezpieczeństwo produktów. Wszystkie zabawki sprzedawane w krajach Unii Europejskiej muszą mieć znak CE oraz, jeśli nie są przeznaczone dla najmłodszych dzieci, znak „nieodpowiednie dla dzieci poniżej 3 lat”. Część zabawek i ubranek ma dodatkowe certyfikaty, np. Standard 100 by OEKO-TEX lub Certyfikat Instytutu Matki i Dziecka przyznawane po restrykcyjnych testach wykonywanych przez instytucje zewnętrzne.
Gdy kupuje się produkty dla maluchów, zawsze powinno się sprawdzać, czy mają podstawowe oznaczenia. Jeśli na zabawce nie widać znaku CE z widocznym odstępem pomiędzy literami, lepiej zrezygnować i poszukać innej, bo ta może zawierać szkodliwe substancje albo być wykonana niezgodnie z prawem obowiązującym w naszym kraju.
Bibliografia
1. Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 20 października 2016 r. w sprawie wymagań dla zabawek, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20160001730, [dostęp na: 15.11.2024].