Jaki czas jest najlepszy, żeby zacząć rozszerzać dietę dziecka?
Wprowadzanie produktów uzupełniających rozpoczynamy pomiędzy 17. tygodniem życia (początek 5. miesiąca życia), a 26. tygodniem życia (początek 7. miesiąca życia). Należy przy tym uwzględnić gotowość dziecka do spożycia produktów stałych. Maluch powinien siedzieć stabilnie i interesować się jedzeniem. Co ważne, nie powinno się opóźniać wprowadzania do diety dziecka potencjalnych alergenów, takich jak gluten, jaja czy orzechy. Według najnowszych wytycznych, paradoksalnie, właśnie to może spowodować nasiloną reakcję alergiczną.
BLW czy klasyczne karmienie łyżeczką?
BLW zakłada, że dziecko może i jest w stanie jeść samodzielnie od początku rozszerzania diety. Pamiętajmy też, że BLW to nie jest krojone ani rozdrobnione jedzenie. Skrótowiec BLW pochodzi od Baby Led Weaning, co zwykło się tłumaczyć jako Bobas Lubi Wybór. Oznacza to, że dziecko decyduje ile zje (samodzielnie!), a rodzic – co to będzie.
W tradycyjnym podejściu do rozszerzania diety zakłada się, że dziecko potrzebuje pomocy na jakiś etapie rozszerzania diety. Jednocześnie uważa się, że niemowlęta powinny dostawać posiłki o różnej konsystencji, w tym takie do samodzielnego jedzenia. I słusznie! Rozszerzając dietę tradycyjnie (np. karmiąc łyżeczką, butelką), powinniśmy zachęcać dziecko do samodzielnego jedzenia i podawać produkty, które to ułatwią. Również metoda BLW pozwala rodzicom na pewną elastyczność. Jeśli z jakiegoś powodu, np. braku czasu, chcemy nakarmić pociechę łyżeczką, nie ma w tym nic złego. Czasem sytuacja wymaga dopasowania.
Co, jeśli dziecko nie chce jeść?
Zapewne nie jest jeszcze po prostu na to gotowe. Wstrzymajmy się wtedy z wprowadzaniem produktów stałych i kontynuujmy karmienie piersią bądź mlekiem modyfikowanym. Pomiędzy 6. a 9. miesiącem życia dziecka ilość mleka powinna pozostać na tym samym poziomie co dotychczas. To właśnie mleko jest idealnie zbilansowanym składnikiem diety dziecka. Z uwagi na to, że zmianie ulega zapotrzebowanie dziecka na konkretne składniki odżywcze, stopniowo wprowadza się produkty stałe (zaznaczę tylko, że według obecnych wytycznych nie ma harmonogramu wprowadzania produktów do diety). Daje to możliwość wyćwiczenia umiejętności jedzenia i przyzwyczajania się do nowych smaków. Dzieci rodzą się z zapasem składników odżywczych zgromadzonych podczas ciąży i dopiero ok. 6. miesiąca (lub nawet później) potrzeby żywieniowe niemowląt zaczynają przekraczać to, co zawiera dieta oparta na samym mleku (dotyczy to dzieci urodzonych o czasie). Ważne jest również to, że dzieci na początku rozszerzania diety metodą BLW więcej się jedzeniem bawią niż je faktycznie jedzą. Dlatego tak ważne jest, aby nie odstawiać dziecka od piersi/butelki zbyt wcześnie, a stopniowo redukować ilość mleka na rzecz pokarmów stałych. Jeśli dziecko na początku 7. miesiąca życia nadal odmawia jedzenia stałego, skonsultujmy się w tej sprawie z pediatrą.
Kiedy odstawić dziecko od piersi?
Kobiecy pokarm spełnia zapotrzebowanie dziecka na wszystkie składniki odżywcze do 6. miesiąca życia.
Według zaleceń WHO (Światowej Organizacji Zdrowia), kontynuację karmienia piersią należy kontynuować do ukończenia przez dziecko 2. roku życia i dłużej, przy jednoczesnym wprowadzaniu pokarmów stałych. Zaleca się kontynuację karmienia piersią tak długo, jak to odpowiada i dziecku, i mamie.
Karmienie piersią korzystnie wpływa na zdrowie obojga. Odgrywa kluczową rolę w rozwoju układu nerwowego dziecka, zmniejsza ryzyko nadwagi i otyłości w wieku szkolnym, pobudza układ immunologiczny i zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób przewlekłych, zapobiega wadom zgryzu, zapewnia poczucie bezpieczeństwa i buduję z matką relację emocjonalną. Ponadto obserwuje się rzadsze występowanie biegunki, infekcji dróg oddechowych, infekcji dróg moczowych, alergii i zapalenia ucha środkowego u dzieci karmionych piersią. Jakie są zalety karmienia piersią dla mamy? Wspomaga ono powrót do masy ciała sprzed ciąży, zapobiega osteoporozie, chroni przed nowotworami piersi, jajników i szyjki macicy oraz zmniejsza ryzyko depresji poporodowej. Nie każda kobieta może karmić piersią, jednak gdy wybór leży po jej stronie, pediatrzy i doradcy laktacyjni zalecają zdecydować się na ten prozdrowotny krok.
O co jeszcze pytają młodzi rodzice, którzy zgłaszają się do Pani?
Bardzo często zgłaszają się do mnie rodzice małych alergików. Nie mają skąd czerpać rzetelnej wiedzy na temat diety dziecka, u którego należy wykluczyć np. alergie na białko jaja kurzego czy mleko. Wtedy pytają o jak zbilansować dietę, aby uchronić dziecko przed niedoborami. Zdarza się, że te deficyty się już pojawiły i wtedy trzeba wzbogacić dietę pociechy w produkty, które poprawią wchłanianie składników z pożywienia i wyrównają zaistniałe niedobory.
Jaki błąd rodzice popełniają najczęściej przy rozszerzaniu diety dziecka?
Zmuszają dziecko do jedzenia całych porcji. Rzecz tyczy się nie tylko etapu rozszerzania diety, lecz również odżywiania starszych dzieci. Namawianie dziecka do „wyczyszczenia” talerza jest swego rodzaju przemocą. Dziecko samo wie, ile w danym momencie chce zjeść, czy jest już najedzone, czy może potrzebuje większą porcję. Zaburzenia odczucia głodu i sytości we wczesnym okresie życia prowadzi do zaburzeń odżywiania w przyszłości, takich jak napadowe objadanie się czy otyłość.
Zawsze zwracam wtedy uwagę na najważniejszą zasadę żywienia dzieci – zasadę podziału odpowiedzialności. Mówi ona, że rodzic jest odpowiedzialny za to co, kiedy i jak poda dziecku do jedzenia. Dziecko zaś jest odpowiedzialne za to co, i ile z tego zje.
Ta zasada wspiera kształtowanie dobrych nawyków żywieniowych, zapobiega przekarmianiu dziecka oraz wpływa pozytywnie na jego odżywianie teraz i w przyszłości.