Po pierwsze: zacznijmy jak najwcześniej
Aby jak najefektywniej oswoić dziecko z językiem obcym, warto zacząć tak wcześnie, jak tylko to możliwe. Wiele badań sugeruje, że rodzic powinien mówić do malucha w danym języku już od urodzenia, na pewno jeszcze przed ukończeniem przez niego pierwszego roku życia. Im szybciej dziecko będzie miało kontakt z językiem, nawet jeśli samo jeszcze nie mówi, tym szybciej się z nim oswoi i łatwiej będzie mu przyswoić go w przyszłości.
Dowiedz się więcej: Rozwój mowy dziecka w zarysie
Ważne: rodzic mówi do dziecka tylko w jednym, konkretnym języku
Jest to niezwykle ważne dla rozwoju malucha i jego umiejętności komunikacyjnych. Załóżmy, że mama jest Polką, a tata pochodzi ze Stanów Zjednoczonych. Niezależnie od tego, w jakim języku rodzice rozmawiają między sobą, mama powinna zawsze mówić do dziecka po polsku, a tata po angielsku. Nie należy ustępować i mieszać języków – muszą być rozdzielone. Wszystko po to, aby dziecko nie pogubiło się w tym, który język jest który. Maluch musi umieć dobrze rozróżniać słowa, konstrukcje gramatyczne, sposoby tworzenia zdań w każdym z tych języków osobno. Nie możemy dopuścić do sytuacji, gdy dziecko zacznie mówić hybrydą – łącząc w tym przypadku języki polski i angielski, jednocześnie nie mówiąc dobrze tak naprawdę w żadnym z nich.
Każdemu z języków należy poświęcić tyle samo czasu
Jeżeli jeden rodzic spędza w domu większość dnia, wychowuje dziecko, mówi do niego więcej w swoim języku, naturalnie dziecko szybciej i lepiej przyswoi ten właśnie język. Należy więc wygospodarować dla malucha po równo czasu spędzanego z mamą i tatą, a przynajmniej starać się równoważyć częstotliwość mówienia do niego w każdym z języków. Warto także zorganizować czas poza domem, tak, aby dziecko miało możliwość rozmowy także z obcymi osobami – nie tylko z rodzicami.
Jeśli mieszkamy poza granicami naszego kraju, a językiem ojczystym jednego z rodziców jest język polski, może warto wziąć udział w spotkaniach Polaków za granicą, bądź często dzwonić do dziadków w Polsce, aby dziecko miało więcej kontaktu z żywym językiem, nie tylko dzięki rozmowom w domu. Zwróćmy uwagę na to, że każdy człowiek ma swój charakterystyczny sposób mówienia, częściej używa jakichś konkretnych wyrażeń czy ma swoje ulubione powiedzonka. Dlatego właśnie dziecko powinno mieć kontakt także z innymi osobami mówiącymi w tym języku – żeby zobaczyć, że każdy człowiek mówi trochę inaczej.
Jakość
Jako nauczyciel języka każdy rodzic powinien zapewnić dziecku dobrą jakość nauczania. Oznacza to, że powinien używać różnorodnego słownictwa, starać się przedstawiać dziecku różne synonimy danego wyrazu czy inne sposoby na powiedzenie tego samego zdania. Warto korzystać z książek czy czasopism, aby dziecko ćwiczyło umiejętności czytania, a także słuchać z nim piosenek czy oglądać filmy, by zapewnić mu trening umiejętności ze słuchu.
Bez przymusu
Do każdego dziecka należy podejść indywidualnie. Nauka dwóch języków jednocześnie nie może być przymusem czy czynnością, która będzie dziecko męczyła i stresowała. Maluch powinien przyswajać język naturalnie, poprzez komunikację z rodzicem albo, w przypadku, gdy rodzice mówią w jednym języku, ale mieszkają za granicą – poprzez komunikację poza domem, na przykład w szkole. Oczywiście, należy poprawiać dziecko i uczyć je mówić poprawnie – ale pamiętajmy, samo to, że dziecko uczy się jednocześnie dwóch języków sprawia, że na pewno zdarzy mu się kilka potknięć. Pewnie pomyli jakieś słówka, źle odmieni wyrazy czy czasem odezwie się do kogoś w innym języku niż powinno. Powinniśmy więc uzbroić się w cierpliwość i uważnie przyglądać rozwojowi umiejętności komunikacyjnych naszego malucha. W razie pytań czy problemów warto zasięgnąć porady specjalisty – psychologa dziecięcego bądź nauczyciela języka obcego – wszystko dla dobra naszej pociechy!
Przeczytaj także: Niania z zagranicy – czy to dobry pomysł?
Raising Bilingual Children, Marsha Rosenberg, The American School in Japan Alumni & Community Magazine, 1996
Language processing in bilingual children, Ellen Bialystok, Cambridge University Press, 1991