Bogata historia kolęd i pastorałek
Spokojnie, nie będę Cię tu zanudzać. Włączę jedynie Twoją ciekawość, bo w zasadzie to całkiem interesujące, że tradycja kolędowania rozpoczęła się w okolicach XVI wieku w krajach praktycznie całego świata, a my, jakieś 500 lat później słuchamy w kółko może z 20 kolęd i pastorałek. Wiadomo, istnienie hitów w każdym typie muzyki jest wszechobecne. Jednak intrygujące jest to, w jak niewielkim stopniu interesujemy się kolędami i pastorałkami, które powstawały na przestrzeni tych setek lat. Przyznaj się, znasz kogoś, kto hobbystycznie zgłębia ten temat? To może właśnie Ty zapoczątkujesz słuchanie nieznanych kolęd wśród rodziny i znajomych!
Spis świątecznych kolęd i pastorałek polskich
Dla zobrazowania skali istniejących kolęd i pastorałek, zachęcam Cię do sprawdzenia spisu polskich pieśni okołoświątecznych. Na tej stronie znajduje się pokaźna lista ułożona w kolejności alfabetycznej. Po kliknięciu interesującego tytułu pastorałki czy kolędy ukaże Ci się jej pełny tekst, krótka historia, a czasem również nagrania, (jak np. „A to komu Aniołkowie”). Rarytasem są tytuły, gdzie udostępnione są muzyczne podkłady do śpiewania karaoke. Z nieznanych kolęd i pastorałek będą to np.:
- Bosy pastuszek;
- Leć kolędo w świat;
- Witaj gwiazdo złota;
- Dzieciątko się narodziło;
- Kiedy słyszę na obłokach;
- Kaczka pstra dziatki ma.
Na stronie jest także wyszczególniona osobna lista z kolędami dla dzieci, a nawet pastorałkami śpiewanymi przez maluchy. Te ostatnie mogą być szczególnie wspaniałą zachętą do wspólnego kolędowania u najmłodszych. „Skoro inne dzieci śpiewają, to może i ja spróbuję?”. Szczególnie polecam spróbować śpiewania z takimi nagraniami, gdy Twoja pociecha ma po 4-6 lat i dopiero odkrywa śpiew; z dziećmi nieśmiałymi oraz jedynakami. „W towarzystwie” rówieśników kolędowanie będzie dla nich ciekawsze i po prostu łatwiejsze.
Polskie pastorałki i kolędy dla dzieci
Poniżej przygotowałam także własny wybór ciekawych pastorałek i kolęd dla dzieci, które swobodnie znajdziesz w popularnych serwisach streamingowych lub platformach z filmami:
- Naśród dworu – szczególnie w wersji, którą prezentują Kaja i Janusz Prusinowscy (polecam sprawdzić cały album „Cztery domy słońca. Zima i Wiosna”);
- W Betlejem przy drodze – kolęda dla dzieci o wielu różnych wariantach melodii i tekstu, można więc poeksperymentować i wybrać swoją ulubioną wersję;
- Bóg w stajni – spokojna, niemal kołysankowa kolęda o narodzinach;
- Jakieś światło – nieco sentymentalna kolęda dla dzieci;
- Gore Gwiazda Jezusowi – być może znasz ją w wykonaniu Golec uOrkiestra – żywa, wesoła, często przy góralskich stołach wigilijnych;
- Anioł pasterzom mówił – fantastyczna pastorałka dla dzieci, które stawiają pierwsze kroki w śpiewaniu;
- Szara pastorałka – współczesna pastorałka, która może przemówić dzieci. Polecam sprawdzić także całą płytę Agaty Rymarowicz „Hej lelija – kolędy i pastorałki”;
- Mario, czy już wiesz – 30-letnia pastorałka, która zdobywa popularność w wersji polskiej i angielskiej.
Zagraniczne kolędy i pastorałki
Wciąż tylko “White Christmas”, “Let it snow” lub “Stille Nacht”? Koniec z zagranicznym świątecznym kanonem! Poszerz muzyczne horyzonty rodziny i znajomych. Sprawdź, co przy świątecznym stole śpiewa się w mroźnej Skandynawii, odległej Nigerii czy gorącej Wenezueli. Eksperymentujcie do woli i dajcie się ponieść temu, co najpewniej podpowiedzą Wam algorytmy w serwisach streamingowych. Może być z tego wspaniała… i bardzo zabawna przygoda. 😊
- Norwegia: O jul med din glede; Mitt hjerte alltid vanker; Romjulsdrøm;
- Szwecja: Räven raskar över isen; Santa Lucia, Jul jul strålande jul;
- Finlandia: Joulu on taas, Me käymme joulun viettohon, Sydämeeni joulun teen,
- Nowa Zelandia: A Pukeko in a Ponga Tree;
- Hiszpania: Canta, Rie, Bebe; Los Peces en el Río; Hacia Belén va una burra, rin, rin;
- Włochy: Tu scendi dalla stelle; Quanno nascette ninno; Natu natu nazzare; Lusive la lune;
- Wenezuela: El Burrito de Belén;
- Brazylia: Boas Festas, Papai Noel Dos Baixinhos, Natal das Crianças, Ave Maria (Toninho Horta/Oscar Castro-Neves);
- Nigeria: Betelehemu;
- Niemcy: O du fröhliche; O Tannenbaum; Es Ist Ein Ros’ Entsprungen; Süsser Die Glocken Nie Klingen;
- Francja: Petit papa Noël; C’est Noël; Entre le boeuf et l’âne gris; La Noël de la Rue;
- Węgry: Mennyböl az Angyal, Ha elmúlik karácsony;
- Ukraina: Kolyada, Shchedryk (mało kto wie, że ta pastorałka to inspiracja słynnego ‘Carol of the bells’);
- Czechy: Jan Jirásek, Padla rosa studena, Den preslavny jest k nam prisel, Stedrej vecer nastal.