Jest to dość istotne, ponieważ nie należy bagatelizować faktu, że dzieci sam COVID-19 przechodzą często łagodnie lub całkiem bezobjawowo. Nie chodzi więc o sam COVID-19, ale o powikłania, które mogą wystąpić wtórnie od zakażenia SARS-CoV-2 w postaci wieloukładowego zespołu zapalnego.

PIMS-TS jako jednostkę chorobową opisano pierwszy raz w maju 2020 roku.

Choć sam PIMS-TS występuje dość rzadko (szacuje się, że w PIMS-TS zapada 0,8-2,8% dzieci z potwierdzonym laboratoryjnie przechorowaniem COVID -19), to jest ostrą chorobą i może stanowić stanowić zagrożenie dla życia dziecka.

Jakie są objawy PIMS-TS?

U 90% dzieci PIMS manifestuje się wystąpieniem gorączki, zwykle uporczywej (powyżej 38,5*C).

Ponadto u chorego dziecka możemy obserwować objawy z różnych układów, takie jak m.in.:

  • z przewodu pokarmowego: biegunka, wymioty, silny ból brzucha,
  • z układu krążenia: obniżone ciśnienie krwi, wstrząs, arytmie,  zapalenia mięśnia sercowego (potwierdzone laboratoryjnie lub w badaniu obrazowym),
  • z układu nerwowego: rozdrażnienie, apatia, splątanie, silny ból głowy, niedowłady, omdlenia, obecne objawy oponowe,
  • z układu oddechowego: duszność, kaszel, cechy zapalenia płuc, ból w klatce piersiowej
  • zmiany skórno-śluzówkowe: wysypka pod różną postacią, zapalenie spojówek, „truskawkowy język”, suche, czerwone wargi, obrzęki dłoni i stóp,
  • objawy ze strony nerek: bezmocz, cechy ostrego uszkodzenia nerek,
  • zaburzenia krzepnięcia krwi.
Solbetan
SOLBETAN
Szukaj stacjonarnie
Szukaj online
wspomaga prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego u dzieci
niweluje niedobór witaminy D i wzmacnia odporność
bezpieczny dla zębów, zawiera ksylitol
podwójne działanie immunostymulujące
Dowiedz się więcej
Suplement diety
Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
reklama

Jakie są kryteria rozpoznania PIMS-TS u dziecka?

  1. Uporczywa gorączka (utrzymująca się więcej niż 3 dni) – z temperaturą powyżej 38,5*C.
  2. Do kryteriów diagnostycznych PIMS zaliczamy także charakterystyczne wyniki badań laboratoryjnych w tym podwyższone markery stanu zapalnego takie jak CRP, OB, ferrytyna, D-dimery, prokalcytonina.
  3. Innymi częstymi cechami PIMS widocznymi w badaniach są: nieznaczna niedokrwistość,  limfopenia, neutrofilia czy  małopłytkowość.
  4. Kolejną cechą, która może wskazywać na PIMS jest niewodolność jedno- lub wielonarządowa (występująca m.in. pod postacią wstrząsu, powikłań głównie ze strony serca ale także układu nerwowego, oddechowego, pokarmowego czy nerek – objawy niewydolności zostały wymienione powyżej).
  5. Według m.in. Światowej Organizacji Zdrowia należy wykazać związek PIMS-TS z zakażeniem SARS-CoV-2 (obecnie lub w przeszłości) poprzez:
  • udokumentowaną ekspozycję na koronawirusa w postaci dodatniego wyniku testu RT-PCR lub antygenowego w przeszłości (minione 4-8 tyg),
  • obecność przeciwciał p/SARS-CoV-2 w momencie stawiania rozpoznania,
  • dodatni wynik testu RT-PCR lub antygenowego w kierunku zakażenia SARS-CoV-2 w momencie stawiania rozpoznania. W największym opublikowanym badaniu dotyczącym dzieci z PIMS-TS związek z SARS-CoV-2 (za pomocą PCR lub serologii) potwierdzono u wszystkich badanych dzieci.
  1.  Należy wykluczyć inne przyczyny choroby (m.in. przyczyny infekcyjne i toksyczne, takie jak zespół wstrząsu toksycznego, posocznica, ostre choroby wirusowe oraz ostre zapalenie wyrostka robaczkowego i otrzewnej,  nowotwory, choroby tkanki łącznej i nieswoiste zapalenie jelit). 

Głównym objawem PIMS-TS jest gorączka, ale jej przebieg może być podobny do innych chorób autozapalnych, takich jak Choroba Kawasaki, zespół hemofagocytarny lub początki młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów. Niemniej jednak żadna z tych wyżej wymienionych chorób – w przeciwieństwie do PIMS-TS nie jest powiązana ze specyficznym patogenem.

  1. Oczywistym kryterium PIMS-TS jest wiek 0-18 (19) lat.

Jakie jest postępowanie i leczenie PIMS -TS?

Każdy przypadek podejrzenia PIMS u dziecka z uwagi na możliwy ostry przebieg choroby i powikłania powinien stanowić podstawę do hospitalizacji.

Przed wykluczeniem aktywnego zakażenia SARS-CoV-2 należy izolować chore dziecko, traktowane ono być powinno jako potencjalnie chore na COVID-19, jeśli chodzi o podejmowane środki ostrożności, w tym kontakt z innymi osobami.

Diagnostyka dziecka zależy od obrazu klinicznego, ale każdy maluch powinien mieć wykonane EKG i ECHO serca ze względu na duże prawdopodobieństwo wystąpienia objawów ze strony serca (Występują one u około 86,5% pacjentów).

Standardem jest również wykonanie badań laboratoryjnych krwi i badanie moczu.

Jak leczy się PIMS-TS?

Terapia PIMS-TS opiera się na leczeniu przeciwzapalnym:

  • immunoglobuliny dożylne (leczenie pierwszego rzutu), glikokortykoidy dożylne (leczenie drugiego rzutu) lub leki biologiczne (leczenie trzeciego rzutu).
  • antybiotykoterapia i leczenie przeciwwirusowe (większość dzieci w chwili rozpoznania nie ma aktywnego zakażenia koronawirusem) nie są zalecane.
  • początkowe stadium PIMS-TS może przypominać inwazyjne zakażenie bakteryjne, wtedy antybiotykoterapia empiryczna może być zastosowana do czasu ujemnego wyniku badań mikrobiologicznych (na obecność bakterii).
Omeganerv
OMEGANERV
Szukaj stacjonarnie
Szukaj online
wspiera pamięć i koncentrację u dzieci, usprawnia procesy uczenia się
unikalne proporcje kwasów tłuszczowych omega-3
nie zawiera cukru, barwników ani sztucznych aromatów
bogaty w kwasy tłuszczowe EPA, DHA i GLA, które mają kluczowe znaczenie dla mózgu, pamięci i koncentracji
Dowiedz się więcej
Suplement diety
Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
reklama

Jakie mogą być powikłania PIMS-TS ?

Najczęstszym trwałym powikłaniem opisywanej choroby są tętniaki tętnic wieńcowych, które mogą  pojawić się niezależnie od ciężkości przebiegu PIMS-TS.

Nad dzieckiem, które przeszło PIMS powinien sprawowany być nadzór lekarski przez minimum 6 tygodni, w tym czasie wskazane jest zwolnienie w tym czasie dziecka z zajęć sportowych i W-F.

Po wypisie dziecka ze szpitala w przypadku nawrotu dolegliwości lub pojawieniu się nowych niepokojących objawów koniecznie jest ponowne zgłoszenie się do szpitala w trybie pilnym.

Śmiertelność PIMS-TS mimo podjętego leczenia według źródeł wynosi od 1,5 do 2%.

Czy da się zapobiec PIMS-TS?

Profilaktyką COVID-19 jest szczepienie, na które obecnie w Polsce rodzice mogą zapisać swoje dzieci od 5 roku życia. Niezmiennie zapobieganiu zakażenia koronawirusem służy także przestrzeganie zasad sanitarno-epidemiologicznych.

Profilaktyka zakażenia SARS-CoV2 to równocześnie profilaktyka PIMS-TS.

Pamiętajmy więc, że mimo że nasze dziecko lekko lub bezobjawowo przejdzie COVID-19 narażone jest na wystąpienie powikłania w postaci PIMS-TS.

Ważna jest wnikliwa obserwacja dziecka przez kilka tygodni po przechorowaniu COVID-19 w celu wykluczenia rozwijającego się po pewnym czasie PIMS-TS.

Piśmiennictwo:

1. Okarska-Napierała  M. – Nowa wieloukładowa choroba zapalna u dzieci o możliwym związku z zakażeniem SARS-CoV-2, mp.pl, 2020

2. Okarska-Napierała  M. –  Postępowanie z dzieckiem z wieloukładowym zespołem zapalnym powiązanym z COVID–19. , Przegląd Pediatryczny, 2020

3. Opoka-Winiarska V.- PIMS-TS, the New Paediatric Systemic Inflammatory Disease Related to Previous Exposure to SARS-CoV-2 Infection-„Rheumatic Fever” of the 21st Century?,International Journal of Molecular Sciences , 2021

4.World Health Organization- Multisystem inflammatory syndrome in children and adolescents temporally related to COVID-19, 2020