Po czym poznać problemy z koncentracją u dziecka?
Proces kierowania swoich wszystkich myśli i spostrzeżeń w jedną stronę to ogromny wysiłek umysłowy. Każdy człowiek, aby skupić się na jednym zadaniu czy czynności, musi równocześnie ignorować setki napływających bodźców. Dziecko w toku rozwoju uczy się utrzymywać coraz dłuższą uwagę na zabawkach, wspólnych aktywnościach. Z czasem potrafi koncentrować się mimo rozpraszających bodźców, przenosić swoją uwagę na inne obiekty i działać wytrwale pomimo doświadczanego znudzenia.
Zachowania dziecka, które powinny zwrócić uwagę
- Trudności w skupieniu przez dłuższy czas, szczególnie kiedy czynność może być po chwili nużąca, monotonna.
- Dziecko jest mało aktywne, bardzo powolne, często wygląda jakby „bujało w obłokach”.
- Gubi swoje rzeczy, nawet ulubione gadżety i zabawki, przybory szkolne.
- Nie pamięta zasad zabaw, gier, często je zmienia w trakcie trwania zabawy.
- Wymaga ciągłego przypominania, że należy coś zrobić, dokończyć.
- Często przerywa zadania i zajmuje się czymś innym.
- Zadania, które wykonuje, są niekompletne.
- Ma trudności z czytaniem, łączeniem wyrazów.
- Systematycznie zapomina, co było zadane w szkole, nie pamięta o przyniesieniu przyborów, potrzebnych rzeczy na zajęcia.
- Ma trudności ze zrozumieniem złożonych poleceń, gubi się w długich wypowiedziach.
- Często zmienia kolejność zadań lub części instrukcji, zapomina o ważnych rzeczach.
- Nie potrafi zorganizować sobie przestrzeni, czasu, zaplanować ważnych czynności.
- Zachowuje się często tak, jakby nie słyszało poleceń (mimo prawidłowego aparatu słuchu).
- Potrzebuje znacznie więcej czasu na wykonanie zadań niż rówieśnicy.
Co może wpływać na trudności z koncentracją u dzieci?
W zależności od nasilenia objawów oraz systematyczności ich pojawiania się w funkcjonowaniu dziecka można wyróżnić epizodyczne problemy z koncentracją uwagi, które mogą być spowodowane przeciążeniem nauką, sytuacją w domu np. rozwodem, przebytą infekcją lub innymi ważnymi wydarzeniami w życiu dziecka.
W takiej sytuacji warto poszukać przyczyny, aby najlepiej na nią zadziałać i pomóc dziecku na nowo lepiej funkcjonować. Wsparcie emocjonalne, czas na rekonwalescencję, zaplanowanie i rozłożenie w czasie materiału ze szkoły, mogą pomóc dziecku poradzić sobie z rozproszeniem uwagi. Pomocne może być również wdrożenie domowej rutyny, czyli stałych pór posiłków, chodzenia spać, kąpieli. A także zminimalizowanie korzystania z urządzeń z ekranami, takich jak smartfony, tablety czy laptopy.
Przeczytaj także: Co robić, gdy dziecko nie chce chodzić do szkoły? Poznaj opinię psychologa
Jednak, kiedy mimo podjętych działań, zapewnieniu dziecku wsparcia, problem nie znika, warto sprawdzić, czy trudności z koncentracją uwagi nie mają głębszej przyczyny.
Kiedy zauważysz u dziecka znaczne pobudzenie ruchowe, trudności z pozostawaniem w jednym miejscu, znaczną potrzebę skakania, biegania, zmieniania miejsca, trudności w regulowaniu swoich emocji oraz trudności z koncentracją uwagi, przyczyną może być zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, czyli ADHD. Zazwyczaj u dzieci rozpoznaje się je w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.
W sytuacji, kiedy nie widzisz u swojego dziecka impulsywności ani bardzo silnej potrzeby ruchu, a jednak zauważasz bardzo nasilone trudności z koncentracją uwagi, przyczyną może być zespół zaburzeń uwagi, czyli ADD.
W sytuacji podejrzenia głębszego problemu u dziecka bardzo dobrym działaniem będzie kontakt ze specjalistami – pedagogiem i psychologiem szkolnym lub kontakt z poradnią psychologiczno-pedagogiczną.
Jak wspierać dziecko w trudnościach z koncentracją?
Rozmawiaj z dzieckiem o tym, jak się czuje, co dobrego zdarzyło się w danym dniu. Chwal i doceniaj wysiłek dziecka. Bardzo tego potrzebuje, ponieważ uczniowie z problemami z koncentracją uwagi są często postrzegani jako mniej zdolni, leniwi.
Pomóż zaaranżować przestrzeń w pokoju i domu, aby jak najbardziej sprzyjała koncentracji uwagi. Pochowajcie zabawki do pudełek, postaw na jasny, czysty blat biurka, wyłączcie głośno grającą muzykę, usuń z zasięgu wzroku dziecka tablet i smartfon.
Ustalcie stałe pory posiłków, kąpieli, snu. Im bardziej ustrukturyzowany dzień, tym dziecko czuje się bezpieczniej i pewniej, a to pomaga mu zapamiętać kolejność.
Zachęcaj do skupienia na jednej czynności – w trakcie jedzenia, wyłącz telewizor, radio czy odłóż smartfon. W trakcie czytania nie jedzcie ani nie chodźcie po pokoju.
Postaw na jasne i proste komunikaty. Staraj się, aby w jednym zdaniu była prośba o jedną czynność. Mów konkretnie, zamiast „posprzątaj pokój”, powiedz „połóż książki na półkę w rogu”, „wrzuć zabawki do niebieskiego kosza”, „schowaj kredki do pudełka”.
Planuj wraz z dzieckiem, kiedy to możliwe omawiajcie szczegóły kolejnych kroków zadania czy aktywności.
Szukaj pomocy w szkole u nauczycieli – porozmawiaj o możliwych rozwiązaniach, aby wesprzeć Twoje dziecko w klasie, porozmawiaj o zajęciach dodatkowych z psychologiem lub pedagogiem szkolnym. Zgłoś się do poradni psychologiczno-pedagogicznej, aby zweryfikować swoje obawy i jak najlepiej pomóc dziecku.
Może zainteresować Cię również: Porozumienie bez przemocy – co musisz o nim wiedzieć?
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Olszowa U. Dzieci z zaburzeniami uwagi. Remedium, [dostęp 13.09.22] https://psychologia.edu.pl/czytelnia/50-artykuly/1038-dzieci-z-zaburzeniami-uwagi.html