Dowód osobisty, paszport czy wiza?
Decydując się na wyjazd z dzieckiem za granicę lub wysłanie go na zagraniczne wakacje z dziadkami – w pierwszej kolejności, należy pamiętać o konieczności wyrobienia dziecku odpowiednich dokumentów uprawniających do przekraczania granic i przebywania na terytorium innych państw. W zależności od celu podróży, będzie to odpowiednio:
- dowód osobisty,
- paszport.
Dowód osobisty jest dokumentem stwierdzającym tożsamość i obywatelstwo polskie, uprawniającym do przekraczania granic państw członkowskich UE, EOG nienależących do UE oraz państw uznających ten dokument za wystarczający do przekraczania ich granic. Dowód osobisty może zostać wydany dziecku, na wniosek jednego z rodziców, i pozostaje ważny przez okres 5 lat (w przypadku dziecka, które nie ukończyło 12 lat) lub odpowiednio – 10 lat od daty jego wydania (w przypadku dziecka, które ukończyło 12 lat). Wydawany jest nieodpłatnie.
Paszport jest dokumentem uprawniającym do przekraczania granic i pobytu za granicą oraz poświadczającym obywatelstwo polskie i tożsamość osoby w nim wskazanej. Może zostać wydany dziecku, na wniosek jednego z rodziców, pod warunkiem, że drugi z rodziców – o ile nie został pozbawiony władzy rodzicielskiej lub władza ta nie została ograniczona – wyraził na to zgodę. W przypadku braku zgodności stanowisk rodziców – konieczne jest uzyskanie, w tej kwestii, orzeczenia sądu rodzinnego. Paszport pozostaje ważny przez okres 5 lat (w przypadku dziecka, które nie ukończyło 13 lat) lub odpowiednio – 10 lat od daty jego wydania (w przypadku dziecka, które ukończyło 13 lat). Za jego wydanie, pobierana jest opłata paszportowa.
W zależności od indywidualnych umów międzynarodowych między Polską lub UE, a innymi krajami – przekroczenie granicy i pobyt w niektórych państwach – może ponadto wymagać posiadania wizy, o której wystawienie należy ubiegać się w placówce dyplomatycznej lub konsularnej państwa, do którego się wybieramy.
Niezwykle ważne jest, aby nigdy nie przekraczać z dzieckiem granicy Polski, bez ważnego dowodu osobistego lub paszportu dla dziecka. Niech nigdy nie zwiedzie nas w tej kwestii, brak kontroli granicznych wewnątrz strefy Schengen. Nawet kilkugodzinny, niewinny wypad do przygranicznej miejscowości – bez ważnego dokumentu dla dziecka – może wiązać się z poważnymi konsekwencjami prawnymi, takimi jak choćby zatrzymanie dziecka, w celu potwierdzenia jego tożsamości. Istnieje ryzyko, że do czasu wyjaśnienia sprawy, dziecko może zostać umieszczone np. w placówce opiekuńczej danego państwa. Aby zaoszczędzić sobie i maluchowi tak traumatycznych przeżyć – nigdy nie przekraczajmy granicy bez wymaganych dokumentów!
Zgoda rodziców na podróż dziecka z dziadkami
Decydując się na wysłanie dziecka na wakacje z dziadkami, zawsze warto wyposażyć ich w pisemną zgodę obojga rodziców na wyjazd malucha za granicę. Zgoda ta, powinna zostać poświadczona notarialnie i przetłumaczona przez tłumacza przysięgłego, na język ojczysty kraju, do którego się wybierają. Jako iż, dziadkowie nie są prawymi opiekunami dziecka, którym to (w domyśle: rodzicom) przysługuje wyłączne prawo do rozstrzygania o istotnych sprawach dziecka, jakimi są m.in. jego wyjazdy za granicę – na wypadek różnych nieprzewidzianych sytuacji, dokument taki, może ustrzec dziadków i malucha od wielu niepotrzebnych problemów.
Ubezpieczenie i opieka zdrowotna
Warto również rozważyć wykupienie dziecku kompleksowej polisy ubezpieczeniowej, która obejmować będzie wszystkie zaplanowane aktywności podczas pobytu za granicą, koszty leczenia (w tym ewentualnej hospitalizacji) oraz transportu medycznego. Uzgadniając zakres takiej polisy, warto zapoznać się z zaleceniami, jakie w tym zakresie, dla kraju będącego celem podróży, formułuje Ministerstwo Spraw Zagranicznych (link poniżej).
W przypadku, gdy celem podróży jest państwo UE lub EFTA – aby dziecko mogło korzystać z bezpłatnej opieki zdrowotnej w ramach publicznego systemu opieki zdrowotnej tego państwa – należy mu wyrobić darmową kartę EKUZ. O kartę tę, rodzic może zawnioskować osobiście w dowolnym oddziale lub delegaturze NFZ, za pośrednictwem ePUAP lub IKP. Trzeba jednak pamiętać, że świadczenia dostępne w ramach wspomnianej karty, najczęściej nie obejmują kosztów akcji ratunkowych i transportu medycznego, które to warto uwzględnić w dodatkowej polisie ubezpieczeniowej.
Podsumowanie – co jeszcze możemy zrobić?
Jeżeli zadbamy już o wszystkie formalności, o których była mowa powyżej – na koniec, zawsze warto jeszcze zapoznać się z aktualnymi informacjami na temat zasad wjazdu i pobytu w państwie, do którego wybiera się maluch, dostępnymi na stronie internetowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych (https://www.gov.pl/web/dyplomacja/informacje-dla-podrozujacych). Niekiedy może z nich wynikać obowiązek posiadania jakichś dodatkowych dokumentów, poza wyżej wymienionymi (np. w przypadku niektórych państw afrykańskich – książeczki szczepień z adnotacją o ważnym szczepieniu przeciwko określonej chorobie tropikalnej) lub inne wymogi dotyczące wjazdu i pobytu na terytorium danego państwa. Ponadto, są tam dostępne bieżące informacje na temat sytuacji epidemiologicznej COVID-19 na świecie i związane z tym zalecenia dotyczące podróży zagranicznych.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 25.02.1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1359)
Ustawa z dnia 6.08.2010 r. o dowodach osobistych (t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 816)
Ustawa z dnia 13.07.2006 r. o dokumentach paszportowych (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 197)
Aleksandra Rybak