Czym właściwie jest staż, ile trwa, gdzie można się o niego ubiegać i czy w okresie jego odbywania, przysługuje jakieś wynagrodzenie?
Staż polega na nabywaniu przez osobę bezrobotną umiejętności praktycznych do wykonywania pracy. Jej zadaniem jest wykonywanie zadań w miejscu pracy, bez nawiązania stosunku pracy z pracodawcą. Korzystanie ze stażu, pozwala więc zdobyć doświadczenie zawodowe, zwiększając szansę na zatrudnienie u pracodawcy, u którego staż się odbywa.
Z uwagi na fakt, że staż sam w sobie nie powoduje nawiązania stosunku pracy pomiędzy stażystą a pracodawcą, u którego jest on organizowany, nie znajdują tu zastosowania przepisy prawa pracy, a prawa i obowiązki stażysty reguluje odrębna ustawa.
W okresie odbywania stażu, stażyście przysługuje miesięczne stypendium stażowe w wysokości 120% kwoty zasiłku dla bezrobotnych tj. 1.565,00 zł, wypłacane przez starostę, z państwowego Funduszu Pracy. Za okres, w którym wypłacane jest stypendium, stażyście nie przysługuje zasiłek dla bezrobotnych, chociaż nie traci on statusu osoby bezrobotnej.
Poza stypendium stażowym, osobie bezrobotnej do 30. roku życia – na jej wniosek – może zostać przyznany przez starostę tzw. bon stażowy, który stanowi gwarancję skierowania do odbycia stażu u wskazanego pracodawcy na okres 6 miesięcy, o ile pracodawca ten, zobowiąże się do zatrudnienia stażysty, po zakończeniu stażu, przez okres 6 miesięcy. W ramach powyższego bonu, starosta finansuje:
- koszty przejazdu do i z miejsca odbywania stażu – w formie podlegającego waloryzacji ryczałtu, aktualnie do wysokości 697,80 zł, wypłacanego stażyście w miesięcznych transzach, łącznie ze stypendium,
- koszty niezbędnych badań lekarskich lub psychologicznych – w formie wpłaty na konto wykonawcy badania.
Pracodawcy, który zatrudni bezrobotnego przez deklarowany okres 6 miesięcy, starosta wypłaca natomiast podlegającą waloryzacji premię, która wynosi obecnie 1743,90 zł.
Stażyście, który nie odbywa stażu w ramach bonu stażowego – na jego wniosek, złożony w urzędzie pracy, który skierował go na staż – również może zostać przyznany zwrot kosztów przejazdów z miejsca zamieszkania do miejsca odbywania stażu lub zwrot kosztów zakwaterowania w miejscowości, w której odbywa się staż.
Stażysta:
- będący rodzicem dziecka w wieku do lat 6 lub w przypadku dziecka niepełnosprawnego – do lat 18,
- którego miesięczne przychody, z tytułu stażu, nie przekraczają minimalnego wynagrodzenia za pracę,
może ponadto ubiegać się o refundację kosztów opieki nad dzieckiem lub dziećmi do lat 7, po udokumentowaniu poniesionych z tego tytułu kosztów. Maksymalna kwota refundacji stanowi połowę miesięcznego zasiłku dla bezrobotnych, a więc aktualnie nie może przekroczyć kwoty 652,10 zł na każde dziecko i jest przyznawana na czas odbywania stażu, nie dłużej jednak niż na okres 6 miesięcy.
Maksymalny okres odbywania stażu zależy od wieku stażysty i może trwać odpowiednio:
- do 12 miesięcy – w przypadku osoby, która nie ukończyła 30 roku życia lub
- do 6 miesięcy – w przypadku osoby powyżej 30 roku życia.
Organem administracji, w którym można ubiegać się o skierowanie na staż, jest działający w imieniu starosty, powiatowy urząd pracy.
Czy stażystce, która zaszła w ciążę, przysługuje, z tego tytułu, szczególna ochrona i inne uprawnienia związane z rodzicielstwem, przewidziane w kodeksie pracy?
Skierowanie osoby bezrobotnej na staż, nie powoduje nawiązania stosunku pracy pomiędzy tą osobą a pracodawcą, u którego odbywa się staż. Zatem, niestety, nie znajdują tu zastosowania przepisy kodeksu pracy i wynikające z nich przywileje i uprawnienia pracownicze.
Stażystce, która zaszła w ciążę, nie będąprzysługiwać przewidziane w kodeksie pracy:
- szczególna ochrona w związku ze stanem ciąży, w postaci m.in. zakazu wykonywania w ciąży i następnie – w czasie karmienie piersią – określonych prac wzbronionych, zakazu delegowania poza stałe miejsce pracy oraz zakazu stosowania systemu przerywanego czasu pracy,
- urlop macierzyński i rodzicielski,
- przerwa na karmienie piersią.
Okres odbywania stażu, nie ulegnie również wydłużeniu do dnia porodu, tak jak ma to miejsce w przypadku umowy o pracę na czas określony albo na okres próbny, przekraczający jeden miesiąc.
Jeżeli chodzi o przewidziany w kodeksie pracy zakaz zatrudniania kobiety w ciąży w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej – będzie on miał zastosowanie również względem stażystki w ciąży, ponieważ obowiązuje ogólna zasada (niezależna od stanu ciąży), zgodnie z którą, staż nie może odbywać się w niedzielę i święta, w porze nocnej, w systemie pracy zmianowej ani w godzinach nadliczbowych.
Jeżeli jednak, po zakończeniu stażu, dojdzie do nawiązania stosunku pracy ze stażystką w ciąży – z dniem nawiązania tego stosunku, stanie się ona pełnoprawnym pracownikiem i tym samym – nabędzie wszelkie pracownicze uprawnienia rodzicielskie, wynikające z kodeksu pracy.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Czy stażystka, która zaszła w ciążę, może pójść na zwolnienie lekarskie i czy otrzyma za ten czas zasiłek chorobowy lub inne świadczenie pieniężne?
Stażysta, która zaszła w ciążę, może pójść na zwolnienie lekarskie. Jest to tym bardziej istotne, że nie przysługuje jej, przewidziana w kodeksie pracy, szczególna ochrona w związku ze stanem ciąży, która skutkowałaby zakazem wykonywania przez nią m.in. prac niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia, mogących mieć niekorzystny wpływ na przebieg ciąży.
Za okres udokumentowanej niezdolności do pracy tj. za czas przebywania na zwolnieniu lekarskim – stażystce nie będzie przysługiwał zasiłek chorobowy, ponieważ osoby odbywające staż nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu, jednak zachowa ona prawo do pełnego stypendium stażowego.
Jedynym warunkiem, jaki należy w tym przypadku spełnić, jest udokumentowanie niezdolności do pracy zaświadczeniem lekarskim, które należy dostarczyć do właściwego powiatowego urzędu pracy. Należy przy tym mieć na względzie, że nieprzedstawienie przez stażystę zaświadczenia lekarskiego, dokumentującego niezgodność do pracy, wiąże się z poważnymi konsekwencjami: skutkować będzie utratą statusu bezrobotnego z pierwszym dniem niezdolności do pracy, a tym samym – przerwaniem stażu i w dalszym ciągu – utratą zasiłku dla bezrobotnych.
Czy staż może zostać przerwany z powodu zajścia w ciążę przez stażystkę?
Nie. Stażystka, która zajdzie w ciążę, ma prawo kontynuować odbywanie stażu. Jeżeli są ku temu przesłanki medyczne – może oczywiście pójść na zwolnienie lekarskie, za czas którego otrzyma pełne stypendium stażowe.
Należy jednak mieć na względzie, że jeżeli z powodu nieobecności stażystki, spowodowanej zwolnieniem lekarskim, zrealizowanie programu stażu okaże się niemożliwe, starosta – na wniosek organizatora stażu lub z urzędu, po zasięgnięciu opinii organizatora oraz po wysłuchaniu stażystki – możeprzerwać staż, pozbawiając stażystkę możliwości jego kontynuowania. Nie ma przy tym znaczenia fakt, że niemożność zrealizowania programu stażu była niezawiniona przez stażystkę, a jej nieobecność – usprawiedliwiona zwolnieniem lekarskim.
Czy stażystce, która urodzi dziecko, przysługiwać będzie urlop i zasiłek macierzyński?
Nie. Nie będzie jej przysługiwać urlop macierzyński ani zasiłek macierzyński za czas tego urlopu. Jest to spowodowane tym, że ze stażystą nie jest nawiązywany stosunek pracy, a urlop macierzyński jest jednym z uprawnień pracowniczych związanych z rodzicielstwem. Ponadto – z tytułu odbywania stażu, nie są odprowadzane składki na ubezpieczenie chorobowe, które stanowiłoby podstawę do pobierania zasiłku macierzyńskiego.
Jeżeli jednak po zakończeniu stażu, ze stażystką zostanie nawiązany stosunek pracy – wówczas, nabędzie ona powyższe uprawnienia.
Czy stażystka, która urodzi dziecko, może starać się o jakieś dodatkowe świadczenia pieniężne?
Co prawda, nie są to świadczenia w jakikolwiek sposób związane z odbywaniem stażu, jednak warto, aby świeżo upieczona mama – zwłaszcza, że jest ona pozbawiona prawa do urlopu i zasiłku macierzyńskiego – o nich wiedziała.
Becikowe to jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka, w wysokości 1.000 zł na jedno dziecko, przysługująca, jeżeli:
- dochód rodziny, w przeliczeniu na osobę, nie przekracza kwoty 1.922 zł,
- matka dziecka od co najmniej 10 tygodnia ciąży, do porodu, była pod opieką medyczną,
Wniosek o jej przyznanie, należy złożyć w urzędzie miasta lub gminy bądź za pośrednictwem portalu Emp@tia (dostępnego pod adresem: https://empatia.mpips.gov.pl/), w terminie 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka.
Świadczenie rodzicielskie wwysokości 1.000 zł miesięcznie należne pod warunkiem, że żaden z rodziców dziecka, nie otrzymuje zasiłku macierzyńskiego. W przypadku jednego dziecka – świadczenie to, przysługuje na okres 52 tygodni od porodu. Wniosek o jego przyznanie, należy składać w urzędzie miasta lub gminy bądź za pośrednictwem portalu Emp@tia.
Zasiłek rodzinny wraz z dodatkiem z tytułu urodzenia dziecka, czyli comiesięczne świadczenie pieniężne w wysokości95-135 zł (w zależności od wieku dziecka), przysługujące, jeżeli przeciętny miesięczny dochód rodziny, w przeliczeniu na osobę, nie przekracza kwoty 674 zł.
Do zasiłku rodzinnego, przysługuje ponadto jednorazowydodatek z tytułu urodzenia dzieckaw wysokości 1.000 zł, o który należy wnioskować do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia.
Wniosek o zasiłek rodzinny, jak i dodatek z tytułu urodzenia dziecka, należy składać w urzędzie gminy lub miasta, właściwym ze względu na miejsce zamieszkania.
Jest jeszcze świadczenie wychowawcze w ramach programu „Rodzina 500+ – comiesięczne, niezależne od dochodu, w wysokości 500 zł, przysługujące na każde dziecko do ukończenia przez nie 18 roku życia. Wniosek o świadczenie, należy składać drogą elektroniczną (jest to możliwe m.in. za pośrednictwem bankowości elektronicznej lub portalu Emp@tia) do ZUS.
1 Aktualna kwota zasiłku to 1304,10 zł, zgodnie z obwieszczeniem Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 10.05.2022 r. w sprawie wysokości zasiłku dla bezrobotnych (M.P. z 2022 r., poz. 486).
2 zob. wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 17.12.2013 r., sygn. akt IV SA/Wr 576/13
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 690)
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 20.08.2009 r. w sprawie szczegółowych warunków odbywania stażu przez bezrobotnych (Dz.U. 2009 Nr 142, poz. 1160)
Ustawa z dnia 28.11.2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 615)
Ustawa z dnia 11.02.2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 1577)