To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Ospa – co to za schorzenie?
Ospa wietrzna to choroba wirusowa, wywoływana przez wirusa ospy wietrznej i półpaśca (w skrócie od angielskich słów – VZV, czyli varicella zoster virus). Jedynym rezerwuarem wirusa jest człowiek, a do zakażenia dochodzi drogą kropelkową lub na drodze kontaktu bezpośredniego i drogą łożyska (z matki do płodu). Jest to jedna z tak zwanych chorób wysypkowych wieku dziecięcego. Choroba ta cechuje się dużą zakaźnością, co oznacza, że dziecko może zarazić się w przedszkolu, czy nawet w poczekalni przychodni. Czas od zakażenia do zachorowania na ospę – a więc do pojawienia się pierwszych objawów choroby wynosi średnio od 10 do 21 dni.
Ospa wietrzna – objawy choroby
Pojawienie się objawów skórnych w przebiegu ospy jest poprzedzone wystąpieniem objawów grypopodobnych, takich jak:
- gorączka,
- bóle mięśni,
- bóle stawów,
- katar,
- ból gardła,
- powiększenie węzłów chłonnych,
- rzadziej: ból brzucha i biegunka.
Po 1-2 dniach od pojawienia się tych objawów dochodzi do ujawnienia się symptomów skórnych.
Charakterystyczne dla ospy wietrznej jest to, że jeden rodzaj zmian skórnych przechodzi w drugi. Początkowo na skórze zaobserwujemy obecność rumieniowych, niewielkich plam, które następnie będą stawać się rumieniowymi grudkami, a te z kolei przekształcą się w pęcherzyki, czyli wykwity wyniosłe ponad poziom skóry, wypełnione płynem. Z pęcherzyków po 2–3 dniach powstaną krostki (wykwity wypełnione mętną treścią ropną), zasychające w strupki po kolejnych 3–4 dniach.
Zmiany skórne mogą pojawiać się w bardzo różnej lokalizacji:
- na skórze gładkiej ciała,
- na owłosionej skórze głowy,
- na śluzówce (w tym na spojówce oka, w jamie ustnej i gardle)
- w okolicach narządów płciowych.
Liczba wykwitów, jaka pojawi się na skórze dziecka może być bardzo różna – od kilku do nawet kilkuset zmian skórnych.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Co stosować na zmiany skórne w przebiegu ospy?
Typowy przebieg kliniczny ospy wietrznej u dziecka bez obniżenia odporności wymaga jedynie leczenia objawowego, w które wpisuje się stosowanie leków przeciwgorączkowych, odpowiednie nawadnianie oraz odpoczynek.
Bardzo ważna jest właściwa higiena skóry. Rodzice często zastanawiają się, czy mogą kąpać dziecko. Zdecydowanie tak – konieczna jest normalna, codzienna kąpiel, oczywiście nie w gorącej wodzie.
Dobrym pomysłem jest dodanie do wody kilku kropli nadmanganianu potasu. Nadmanganian potasu można zakupić w aptekach w postaci tabletek lub kryształków do rozpuszczania. Taki produkt należy rozpuścić w szklance wody i następnie wlać do wanienki dziecka taką ilość płynu, by zabarwić znajdującą się tam wodę na lekko bladoróżowy kolor. Należy zwrócić uwagę, by w wodzie do kąpieli nie znalazły się nierozpuszczone fragmenty kryształów lub tabletek z nadmanganianem, ponieważ mogą one podrażnić, a nawet poparzyć delikatną skórę dziecka. Należy również pilnować, by kolor wody do kąpieli nie był zbyt ciemny, ponieważ w tym przypadku ciemniejszy kolor może świadczyć o za wysokim stężeniu substancji w wodzie do kąpieli, co sprzyja podrażnieniom.
Dlaczego stosujemy nadmanganian potasu w formie kąpieli? Ma on działanie odkażające i może tym samym przyspieszyć gojenie się zmian skórnych i zmniejszać ryzyko pojawienia się blizn. Taką kąpiel możemy w trakcie trwania choroby stosować codziennie i powinna ona trwać kilka-kilkanaście minut.
Pudry na ospę u dziecka – czy stosować?
Aktualnie odchodzi się od stosowania popularnych do niedawna pudrów i zasypek na zmiany skórne w przebiegu ospy. Dlaczego? Zauważono, że stosowanie takich okluzyjnych preparatów może zwiększać ryzyko nadkażenia bakteryjnego zmian skórnych, a to z kolei predysponuje do pojawienia się blizn po ospie. Pod warstwą pudru/pudrokremu bardzo łatwo namnażają się bowiem bakterie.
Na zmiany skórne w przebiegu ospy oprócz opisanych powyżej kąpieli możemy zastosować preparaty dezynfekujące i odkażające w formie płynów (na przykład płyny z oktenidyną). Jeżeli świąd u naszego dziecka jest silny, możemy zastosować doustne leki przeciwhistaminowe, które zmniejszą tę uporczywą dolegliwość.
Leki na gorączkę a ryzyko pojawienia się blizn
Warto wspomnieć w tym miejscu, że na zwiększenie ryzyka nadkażenia bakteryjnego zmian skórnych, a tym samym na ryzyko pojawienia się blizn mogą wpływać niesteroidowe leki przeciwzapalne, do których należy między innymi ibuprofen. Z tego powodu, w celu obniżenia temperatury w przebiegu ospy powinniśmy wybierać paracetamol, który nie cechuje się zwiększeniem ryzyka nadkażenia zmian.
Co stosować na blizny po ospie u dziecka?
Oczywiście, nie należy zapominać, że wszelkie interakcje ze zmianami skórnymi u dziecka zwiększają szanse na pojawienie się blizn. Niestety nie zawsze jesteśmy w stanie temu zapobiec (szczególnie u małych dzieci) i często zdarza się tak, że po ospie pozostają blizny. Co możemy zastosować na takie zmiany, by zmniejszyć ich widoczność?
Związki zawarte w tych preparatach chronią bliznę przed szkodliwym wpływem czynników zewnętrznych oraz powodują jej uelastycznienie. Niektóre produkty na blizny zawierają w swoim składzie także nanokoloid złota, który ma właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne, co sprzyja korzystnej przebudowie w obrębie zmiany.
Istnieją również inne, bardziej inwazyjne metody leczenia blizny, które przeprowadza się przede wszystkim w gabinetach medycyny estetycznej – należy od nich między innymi ostrzykiwanie blizn glikokortykosteroidami, czy zabiegi laserowe, choć należy mieć świadomość, że nie wszystkie procedury będzie można wykonać u najmłodszych.
Podsumowując, ospa wietrzna to powszechna choroba wirusowa, która może pozostawić po sobie pamiątki w postaci blizn. Jednak odpowiednie postępowanie ze zmianami skórnymi pozwala na istotne zmniejszenie szansy na powstanie blizny. Jednak jeżeli nie uda nam się zapobiec tym trwałym zmianom, to nie wszystko stracone – istnieją metody, by leczyć blizny po ospie.
Bibliografia
- L. Rudnicka i inni, Współczesna dermatologia, Tom 1, PZWL, Warszawa 2022.
- S. Jabłońska, Dermatologia, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2005.
- Interna Szczeklika – Podręcznik Chorób Wewnętrznych, wydanie 2019/2020, Medycyna Praktyczna, Kraków.
- A. Dobrzańska, J. Ryżko, Pediatria, Edra Urban&Partner, Wrocław 2015.