To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Pies ugryzł dziecko – co robić?
Wydawać, by się mogło, że główne zagrożenie stanowią psy obce. Nic bardziej mylnego. Statystyki pokazują, że nawet w 90 proc. pokąsań dziecko dobrze zna psa. Jakie rasy atakują najczęściej? W Polsce Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji przygotowało specjalną listę 11 psów szczególnie agresywnych [1]. Wśród nich znajdują się między innymi amerykański pitbulterier i rottweiler. Hodowla takiego zwierzęcia wymaga specjalnego pozwolenia ze względu na potencjalne ataki.
Jednak szpitalne oddziały ratunkowe pokazują, że do nieszczęśliwych wypadków najczęściej dochodzi z udziałem pupilów powszechnie traktowanych jako łagodne, np. chihuahua [2]. Co więcej, ryzyko pokąsania przez psa dziecka jest dwa razy wyższe niż w przypadku osoby dorosłej. Najwięcej wypadków odnotowuje się w grupie wiekowej 6-11 lat, przy czym pogryzienia do 6. roku życia koncentrują się zwykle w okolicach twarzy i szyi. Ugryzienia pociech powyżej 6. roku skupiają się w obrębie kończyn dolnych i górnych.
Rany wywoływane przez psy można podzielić na [3]:
● powierzchowne — starcie powierzchownej warstwy naskórka, określane jako zadrapanie. Może zostać nadkażone bakteryjnie (np. laseczką tężca) lub wirusowo przez wirusa wścieklizny, jeśli zwierzę było zarażone,
● kąsane — często prezentują odwzorowanie kształtu szczęki. W rozległych obrażeniach brzegi rany stają się nieregularne i poszarpane. Zranienie może silnie krwawić i jest bardzo wrażliwe na jakiekolwiek zakażenia oraz trudno się goi,
● miażdżone — powstają w wyniku działania miażdżącej siły uścisku szczęk. Dochodzi do uszkodzenia skóry i tkanek głębokich, niekiedy nawet złamania kości. Rana szybko staje się zasiniona, wypełniona sporą ilością krwi, wykazująca dużą bolesność i obrzęk,
● mieszane — łączą cechy różnorodnych obrażeń.
Dowiedz się więcej: Ukąszenie osy i pszczoły dziecka – co robić?
Lekkie ugryzienie przez psa
W przypadku zarówno lekkiego, jak i głębokiego ugryzienia przez psa, bardzo istotnie jest pierwszorazowe zaopatrzenie rany w taki sposób, by zapobiec zakażeniu wścieklizną, ale nie tylko. W ślinie psów zidentyfikowano przynajmniej 64 rodzaje bakterii chorobotwórczych, w tym [4]:
● beztlenowce — np. laseczka tężca, produkująca tetanospazminę, czyli neurotoksynę, która uszkadzając ośrodkowy układ nerwowy prowadzi do wzmożonego napięcia mięśniowego i napadowych skurczów mięśni,
● tlenowce — np. paciorkowce produkujące ropę,
● Capnocytophaga canimorus — patogeny typowe dla psowatych, które wywołują ogólnoustrojowe zakażenie,
● Pasteurella species — bakterie z tego gatunku najczęściej bytują w jamie ustnej zwierząt domowych. Mogą prowadzić do zakażenia całego organizmu, wywołując sepsę lub powodować miejscowe zmiany w postaci np. zapalenia stawów, dróg oddechowych, kości i szpiku.
Co należy zrobić z raną po lekkim ugryzieniu przez psa?
Po każdym, lekkim i rozległym, ugryzieniu przez psa konieczne jest kilkukrotne, obfite przemycie rany wodą z mydłem. Zaleca się użycie dowolnych środków dezynfekujących i antyseptycznych (może być także woda utleniona), by ograniczyć prawdopodobieństwo zakażenia. Jeśli w pobliżu nie ma wody ani żadnych preparatów antyseptycznych, należy pozwolić ranie wykrwawić się przez kilka minut. Dzięki temu zostanie ograniczone ryzyko transmisji wirusa wścieklizny.
Nawet lekkie ugryzienie dziecka przez psa powinno zostać pokazane lekarzowi, który oceni konieczność zastosowania profilaktyki przeciwtężcowej, przeciwko wściekliźnie i przeciwbakteryjnej.
W lekkich pogryzieniach zaleca się schemat immunoprofilaktyki czynnej, która zakłada podanie 5 dawek szczepionki przeciwko wściekliźnie. Szczepienie przeciwko tężcowi jest stosowane, gdy ostatnia dawka została podana mniej niż 5 lat temu. Niewielkie rany zwykle nie wymagają antybiotykoterapii, wyjątek stanowi widoczne zanieczyszczenie glebą lub innym materiałem organicznym.
Głęboka rana po ugryzieniu psa
Głębokie rany po ugryzieniu psa to zwykle rany szarpane, miażdżone i rozległe kłute. Bardzo często silnie krwawią, są zabrudzone ziemią, sierścią zwierzęcia czy śliną. Niekiedy w ranie może pozostać ząb lub inne ciała obce, których nie wolno samodzielnie usuwać.
Po pierwsze, jeśli rana krwawi umiarkowanie, a krew jest ciemnego koloru i wypływa swobodnie (bez wyraźnego tętnienia) – doszło do krwawienia żylnego. W takim wypadku należy pozwolić na chwilowy, swobodny odpływ krwi, zmniejszając ilość drobnoustrojów przedostających się do krążenia ogólnego. Następnie ranę należy przemyć kilkakrotnie pod wodą z użyciem mydła. Zaleca się zastosowanie środków antyseptycznych lub dezynfekujących.
W przypadku utraty przytomności lub silnego krwawienia konieczne jest niezwłoczne wezwanie zespołu ratownictwa medycznego. Natomiast, jeśli dziecko jest przytomne, a rana krwawi umiarkowanie, opiekunowie mogą samodzielnie zawieźć dziecko na najbliższy oddział SOR. Jak wspomniano powyżej, każde ugryzienie przez psa wymaga określenia statusu szczepienia na tężec, możliwości nadkażenia rany, jak i zarażenia wścieklizną.
Gdy miejsce jest wyraźnie zanieczyszczone, pobiera się materiał biologiczny z rany do badań, by dobrać najbardziej odpowiednią antybiotykoterapię.
Pierwszym, empirycznym wyborem jest amoksycylina z kwasem klawulanowym podawana doustnie. Jeśli zaś prawdopodobieństwo zakażenia jest duże, podaje się antybiotyk dożylnie. Kolejno lekarz dokładnie oczyszcza zranione miejsce i w razie konieczności opracowuje poszarpane brzegi.
Czy każda rana wymaga szycia chirurgicznego? Nie! Decyzja o zamknięciu zależy od wielu czynników, takich jak: głębokość, rozległość oraz czas, jaki upłynął od jej powstania (można zszywać uszkodzenia, które mają mniej niż 8-12 godzin). Nie wolno zamykać ran prezentujących cechy zakażenia. Co więcej, głębokie rany każdorazowo wymagają profilaktyki przeciwko wściekliźnie. Wyjątek stanowią sytuacje, gdy nie doszło do przerwania ciągłości skóry czy kontaktu śliny zwierzęcia z błonami śluzowymi dziecka. W przypadku ciężkich obrażeń stosuje się schemat czynno-bierny, w skład którego wchodzą:
● 5 dawek szczepionki przeciwko wściekliźnie — podawane kolejno w dobie 0, 3, 7, 14 i 28,
● jednorazowe podanie immunoglobuliny ludzkiej przeciwko wściekliźnie.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Pies ugryzł dziecko w twarz
Psy najczęściej kąsają w rejonie twarzy dzieci poniżej 6. roku życia. Zwykle jest to efekt pozostawienia pociechy ze zwierzęciem bez nadzoru osoby dorosłej. Najczęściej pogryzieniu ulegają usta, nos i policzki.
Okolica twarzy i szyi to obręb wstrząsorodny. Ze względu na przebieg ważnych naczyń tętniczych może dojść do masywnej utraty krwi. Dlatego w przypadku zauważenia wypływu jasnej krwi pod dużym ciśnieniem z cechami tętnienia konieczne jest zastosowanie chwilowego ucisku rany. W tym celu należy mocno docisnąć palcami krwawiące miejsce. Najlepiej zrobić to przez jałowy opatrunek, ale nie jest on zawsze dostępny pod ręką, dlatego wystarczą pierwsze 4 palce i odpowiednio silny ucisk. Nie wolno stosować zbyt dużej siły, by nie ograniczyć dopływu krwi do dalszych tkanek. Następnie zaleca się założenie opatrunku uciskowego i oczekiwanie przyjazdu zespołu ratownictwa medycznego. Ponownie lekarz powinien ocenić i zalecić profilaktykę przeciw tężcowi, wściekliźnie oraz zakażeniom bakteryjnym.
Dlaczego pokąsania w okolicach twarzy są najbardziej niebezpieczne? Wirus wścieklizny przemieszcza się w aksonach (wypustkach komórek nerwowych) do mózgu i ośrodkowego układu nerwowego z szacowaną prędkością 7 cm na 24 godziny. Zatem każde ugryzienie zlokalizowane blisko głowy zwiększa prawdopodobieństwo zakażenia wścieklizną [5]. Wówczas specjalista powinien bez wahania wdrożyć profilaktykę przedekspozycyjną w postaci szczepienia. Każdy pies musi zostać poddany obserwacji (szczegółowo opisane poniżej) i w przypadku niewystąpienia objawów można przerwać szczepienie.
Co zrobić z psem, który ugryzł dziecko?
Każde zwierzę, które pokąsało człowieka, musi zostać schwytane i poddane 15-dniowej obserwacji. Jeśli jest to domowy pupil, jego złapanie nie stanowi problemu. Gorzej, jeśli zwierzę prezentowało objawy wścieklizny i uciekło lub przez cały czas pozostawało bezdomne. Zakażenie wirusem wścieklizny przez człowieka na początku nie daje żadnych oznak, a przeciwciała we krwi pojawiają się około tygodnia od wystąpienia symptomów. 15-dniowa obserwacja pozwala na potwierdzenie lub wykluczenie choroby, gdyż zarażone zwierzę zwykle umiera do 12. dnia izolacji.
Szczepiony pies ugryzł dziecko
W Polsce obowiązuje nakaz szczepienia zwierząt domowych. Każdy pies domowy powinien zostać zaszczepiony w czasie 30 dni od dnia ukończenia 3. miesiąca życia, a taką profilaktykę należy powtarzać co roku. Zwiększenie odsetka szczepionych zwierząt doprowadziło do wyeliminowania wścieklizny wśród Polaków, a ostatni przypadek odnotowano w 2002 roku [6]. Nawet zaszczepiony pies musi zostać poddany obserwacji przez 15 dni. Jeśli w momencie ugryzienia nie wykazywał objawów wścieklizny, lekarz może zaczekać z podaniem dziecku szczepienia na wściekliznę do czasu ewentualnego potwierdzenia zakażenia pupila.
Nieszczepiony pies ugryzł dziecko
Obserwacja psa w kierunku wścieklizny po ugryzieniu czy podrapaniu człowieka jest konieczna niezależnie od statusu szczepień zwierzęcia. Psy nieszczepione również podlegają takiemu okresowi obserwacji. Warto dodać, że zwierzę jest sprawdzane przez lekarza weterynarii, natomiast nie zostaje całkowicie odizolowane. Właściciel czworonoga musi udać się na 4 wizyty kontrolne kolejno w dniu 0, 5, 10 i 15 od dnia pokąsania. Jeśli pies nie był szczepiony przeciwko wściekliźnie i przez 15 dni nie wykazał żadnych niepokojących objawów, weterynarz ma obowiązek zwolnić zwierzę z obserwacji, wystawić odpowiednie zaświadczenie oraz dokonać szczepienia.
Co, jeśli zwierzę pogryzło dziecko i uciekło? W takim przypadku jest ono każdorazowo traktowane jako chore na wściekliznę, a poszkodowany otrzymuje niezbędną immunoprofilaktykę.
Objawy wścieklizny u psa
Objawy wścieklizny rozwijają się u psa około miesiąca po zarażeniu (od tygodnia do 5 miesięcy) i obejmują:
● inne niż dotychczas, niespokojne zachowanie, np. znacznie częstsze szczekanie bez powodu,
● agresywność,
● brak lęku przed przedmiotami, osobami, sytuacjami, które dotychczas wywoływały strach u psa,
● nierówne i rozszerzone źrenice,
● zjadanie nietypowych, niejadalnych przedmiotów,
● brak zainteresowania karmą i wodą,
● nadwrażliwość na dotyk, światło, dźwięk,
● pojawienie się nadzwyczajnej siły i zwinności,
● porażenia nerwów, co objawia się np. trudnościami z przełykaniem śliny i jej wylewaniem na zewnątrz.
Pogryzienie dziecka przez psa – statystyki
Szacuje się, że co roku dochodzi 22 epizodów pogryzień na 1000 dzieci. Pediatryczne przypadki pogryzień przez zwierzęta stanowią 1% wszystkich zgłoszeń do szpitala, a najczęściej cierpią chłopcy w wieku 6-11 lat [8].
Czy da się zapobiec takim sytuacjom? Pies, jak każde zwierzę, reaguje agresją w momencie zagrożenia jego bezpieczeństwa. Ponad 70% dziecięcych pogryzień przez psy odbywa się z udziałem domowych pupili lub osobników dobrze znanych dziecku. Najczęściej pociechy prowokują zwierzę nieodpowiednim zachowaniem, budzącym strach u czworonoga. Dlatego wyróżnia się kilka zasad, których przestrzeganie może pomóc uniknąć ataku i pogryzienia przez psa.
● Dzieci nie powinny być zostawiane z psem bez nadzoru dorosłych.
● Pociecha nie powinna zbliżać się do psa w czasie jego jedzenia lub picia wody.
● Dziecku nie wolno podchodzić do obcych psów ani głaskać zwierząt bez uprzedniego zezwolenia właściciela.
● Podczas kontaktu z psem należy zachować spokój i unikać gwałtownych ruchów, np. machanie rękami.
● Nie wolno ciągnąć za sierść, uszy, ogon, łapy ani sprawiać czworonogowi żadnego cierpienia fizycznego lub psychicznego.
● Rodzic jako opiekun zwierzęcia jest zobowiązany do dbania o aktywność fizyczną adekwatną do rasy i wieku psa, by mógł rozładować energię na świeżym powietrzu, co minimalizuje ryzyko ataku.
● Pociechy nie powinny dokarmiać obcych psów bez nadzoru rodzica.
Jak się zachować podczas ataku psa?
Podczas ataku psa warto zastosować następujące zasady:
● stanąć nieruchomo na widok agresywnego psa i unikać gwałtownych ruchów,
● w przypadku ataku ochronić dziecko dostępnym przedmiotem np. torebką, plecakiem, kurtką,
● nie powinno się patrzeć psu prosto w oczy ani okazywać wyraźnego strachu,
● należy ustawić się bokiem do zwierzęcia,
● gdy pies przewróci dziecko, zaleca się zwinęcie ciała w kłębek (pozycja jak żółw) i pozostanie w bezruchu.
Może zainteresować Cię również: Tężec – objawy, leczenie, szczepienia DTP
0,9% roztwór soli fizjologicznej o szerokim zastosowaniu. Objawowo łagodzi katar
Suchy spray na rany i blizny.
Silikonowy żel na rany i blizny
Wspomaga gojenie się ran i procesy regeneracji.
Krem na przebarwienia skóry powstałe po operacji.
[1] Zezwolenie na hodowanie lub utrzymywanie psa rasy uznawanej za agresywną | Biznes.gov https://www.biznes.gov.pl/
[2] Breed differences in canine aggression | ScienceDirect https://www.sciencedirect.com/
[3] Dog bites | PubMed https://www.ncbi.nlm.nih.gov/
[4] Oral bacterial flora of dogs with and without rabies: a preliminary study in Thailand | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
[5] WHO Expert Consultation on Rabies: second report | WHO https://apps.who.int/
[6] Wścieklizna w Polsce w 2013 i 2014 roku | Przegląd Epidemiologiczny http://www.przeglepidemiol.pzh.gov.pl/
[7] Epidemiology, microbiology and diagnostics of dog and cat bites related infections | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/