Jacuzzi a ciąża – zagrożenia
W ciąży w organizmie kobiety dochodzi do wielu zmian, dlatego przyszłe mamy nie mogą pozwolić sobie na wszystkie podejmowane wcześniej aktywności. Według specjalistów kąpiel w jacuzzi jest jedną z tych rzeczy, których ciężarne powinny unikać. Takie stanowisko zajmuje między innymi ACOG, czyli Amerykańskie Kolegium Położników i Ginekologów.
„Najlepiej tego nie robić. Niektóre badania sugerują, że korzystanie z sauny i jacuzzi na początku ciąży, szczególnie przez dłuższy czas, wiąże się z występowaniem wad wrodzonych” – czytamy na oficjalnej stronie organizacji.
Hipertermia i jej konsekwencje
Głównym problemem korzystania z jacuzzi w ciąży jest ryzyko hipertermii oraz związane z nią konsekwencje dla płodu. Hipertermia to stan charakteryzujący się podwyższoną temperaturą ciała. Jednak w odróżnieniu od gorączki, nie jest ona odpowiedzią na drobnoustroje chorobotwórcze takie jak bakterie czy wirusy. Hipertermię mogą wywołać m.in. takie czynniki jak:
- intensywny wysiłek fizyczny,
- odwodnienie,
- niektóre choroby,
- ekspozycja na wysokie temperatury.
Taki stan oczywiście nie jest bezpieczny. Nie bez przyczyny zdrowy organizm ludzki utrzymuje stałą temperaturę o wartości około 36,6 ºC – to pozwala na prawidłową pracę wszystkich narządów i układów, a także umożliwia przeprowadzanie potrzebnych do życia procesów.
Jak hipertermia wpływa na przebieg ciąży i na płód? Badania eksperymentalne na zwierzętach wykazały, że temperatura ciała powyżej normy może powodować wady wrodzone, a także poronienie i śmierć płodu. Jeśli chodzi o ludzi, wyniki są niejednoznaczne. Z oczywistych względów nie przeprowadza się badań polegających na celowym narażaniu ciężarnych na hipertermię. Większość projektów naukowych w tym obszarze polega na przeprowadzaniu wywiadów z kobietami i analizowaniu związku pomiędzy korzystaniem z jacuzzi a przebiegiem ciąży i zdrowiem płodu.
Cewa nerwowa to część ośrodkowego układu nerwowego u kręgowców. Jest to struktura anatomiczna skoncentrowana wokół osi kręgosłupa. Zawiera neuronowe połączenia, które przesyłają sygnały nerwowe między mózgiem a resztą ciała. Funkcje cewy nerwowej obejmują przekazywanie impulsów nerwowych do i z mózgu, co umożliwia kontrolę ruchów mięśni, odbieranie bodźców zmysłowych i wiele innych funkcji organizmu. Wady cewy nerwowej to m.in. rozszczep kręgosłupa i przepuklina oponowo-rdzeniowa.
Infekcje intymne
Kolejnym zagrożeniem są infekcje intymne. Ciepłe i wilgotne środowisko to doskonałe warunki do rozwoju bakterii oraz grzybów. Dodatkowo trzeba pamiętać, że w ciąży dochodzi do zmian hormonalnych, które również sprzyjają pojawianiu się infekcji intymnych. Pamiętaj, że infekcje nie są obojętne dla zdrowia płodu, a ich leczenie w ciąży może być problematyczne ze względu na niewielki wybór leków.
W tym przypadku zdecydowanie lepiej zapobiegać niż leczyć. Szczególną ostrożność, nie tylko w kwestii korzystania z jacuzzi, ale też zwykłego basenu, powinny zachować kobiety ze skłonnościami do infekcji intymnych.
Zawroty głowy i utrata przytomności
Ekspozycja na wysoką temperaturę wody może powodować zawroty głowy i prowadzić do omdlenia, zwłaszcza u ciężarnych. To dlatego, że pod wpływem wysokiej temperatury organizm wysyła więcej krwi do skóry w celu schłodzenia jej. To natomiast powoduje niedokrwienie i niedotlenienie mózgu, co prowadzi do utraty przytomności. U kobiet w ciąży ryzyko omdlenia jest większe, ponieważ dochodzą jeszcze wspomniane wcześniej zmiany hormonalne, krążeniowe i metaboliczne.
To kolejny powód tego, że lekarze zalecają unikanie korzystania z jacuzzi w trakcie oczekiwania na dziecko.
Sauna a ciąża – czy to bezpieczne?
W takim razie czy w ciąży można chodzić do sauny? Z sauną jest podobnie. To też ekspozycja na wysoką temperaturę, tylko w nieco innej formie. Zamiast ciepłej wody jest ciepła para wodna, powietrze czy też promieniowanie podczerwone. Z tego względu i ta aktywność nie jest zalecana przyszłym mamom, zwłaszcza na początku ciąży.
Badanie opublikowane w sierpniu 2016 roku wykazało związek pomiędzy ekspozycją na ciepło otoczenia w pierwszym trymestrze ciąży a ryzykiem wrodzonych wad serca. Autorzy obliczyli częstość występowania wad w chwili urodzenia na podstawie liczby dni, przez które kobiety były narażone na działanie temperatury maksymalnej ≥ 30°C. Badanie obejmowało 704 209 płodów w okresie od 2 do 8 tygodni po zapłodnieniu, od kwietnia do września, w Quebecu w Kanadzie w latach 1988–2012. Wrodzone wady serca częściej występowały u płodów narażonych na wysokie temperatury przez dłuższy czas.
A co, jeśli przyszła mama skorzystała z jacuzzi lub sauny, nie wiedząc, że jest w ciąży? Takie przypadki się zdarzają, ale nie warto martwić się na zapas. Jednorazowa kąpiel w gorącej wodzie nie musi od razu oznaczać problemów z rozwojem płodu. Najlepiej porozmawiać o swoich wątpliwościach z lekarzem prowadzącym ciążę.
Jak korzystać z sauny i jacuzzi w ciąży?
Jeśli chodzi o korzystanie z sauny, jacuzzi czy basenów termicznych na późniejszym etapie ciąży, zdania są podzielone. Niektórzy uważają, że lepiej powstrzymać się od tego typu aktywności aż do rozwiązania, inni, że jeśli przyszła mama zachowa ostrożność, nie powinno to zaszkodzić ani jej, ani dziecku.
W takim razie, jak bezpieczne korzystać z jacuzzi lub sauny?
- Przede wszystkim ważny jest czas. W jacuzzi nie należy przebywać dłużej niż 10 minut, a w saunie dłużej niż 10-15 minut.
- Temperatura wody w jacuzzi nie powinna być wyższa niż 37-38 stopni Celsjusza, a temperatura powietrza w saunie wyższa niż 70 stopni Celsjusza.
- Do jacuzzi lub sauny zawsze wchodź z kimś, kto w razie problemu udzieli Ci pomocy, pomoże wyjść itp.
- Jeśli poczujesz zawroty głowy, mrowienie w kończynach, ból brzucha czy nieregularne bicie serca, jak najszybciej wyjdź z jacuzzi czy sauny.
- Przed wejściem do sauny zadbaj o dobre nawodnienie organizmu.
- Jeśli nigdy nie korzystałaś z sauny lub jacuzzi przed ciążą, raczej nie powinnaś robić tego w jej trakcie.
Przeciwwskazania ogólne do korzystania z sauny to m.in.:
- niewydolność krążeniowa,
- miażdżyca naczyń krwionośnych,
- nadciśnienie tętnicze,
- niewydolność nerek,
- niektóre choroby skóry (np. łuszczyca).
Przed podjęciem tego typu aktywności należy skontaktować się z lekarzem, który na podstawie wyników badań i przebiegu ciąży oceni, czy będzie to bezpieczne w danym przypadku. Jeśli ciążą jest zagrożona, lekarz nie wyda pozwolenia na wchodzenie do jacuzzi i sauny.
Co zamiast jacuzzi i sauny w ciąży?
Jeśli kusi Cię relaks w ciepłej wodzie, możesz stworzyć sobie namiastkę jacuzzi w domu, korzystając z wanny czy biorąc ciepły prysznic. Nie jest to zabronione w ciąży, trzeba tylko zadbać o to, aby woda nie była zbyt gorąca. Aby poprawić doznania, warto wykorzystać sól do kąpieli czy też dodać do wody kilka kropel ulubionego olejku eterycznego. Kąpiel w wannie z akompaniamentem ulubionej muzyki i pachnącymi świeczkami może być równie przyjemnym i relaksującym doświadczeniem, co jacuzzi czy sauna.
De-Kun Li, Teresa Janevic, Roxana Odouli, Liyan Liu, Hot Tub Use during Pregnancy and the Risk of Miscarriage, American Journal of Epidemiology, Volume 158, Issue 10, 15 November 2003, Pages 931–937
Auger N, Fraser WD, Sauve R, Bilodeau-Bertrand M, Kosatsky T. Risk of Congenital Heart Defects after Ambient Heat Exposure Early in Pregnancy. Environ Health Perspect. 2017 Jan;125(1):8-14.