Na męską płodność wpływa wiele czynników, zarówno dotyczących stylu życia, na które mamy wpływ, jak i ogólnej kondycji zdrowotnej, która nie do końca od nas zależy.
Czynniki wpływające na męską płodność, dotyczące stylu życia (modyfikowalne):
- otyłość i niedowaga,
- dieta niedoborowa i prozapalna,
- palenie tytoniu,
- spożywanie alkoholu,
- stres,
- siedzący tryb życia.
Czynniki wpływające na męską płodność, niemodyfikowalne:
- wiek,
- zespół/wady genetyczne,
- przewlekłe choroby ogólnoustrojowe,
- zakażenia wirusowe i bakteryjne.
Kwas foliowy – do czego jest potrzebny?
Kwas foliowy oraz jego pochodne należą do grupy folianów i różnią się między sobą stopniem utlenienia pierścienia pterydyny i liczbą reszt kwasu glutaminowego (od 1 do 11). Związki te mają podobną aktywność biologiczną, ale kwas foliowy jest najbardziej stabilny i najlepiej przyswajalny.
Kwas foliowy, nazywany także witaminą B9 czy folacyną, jest niezbędny w organizmie człowieka do uczestnictwa w różnych procesach metabolicznych jako koenzymy. Jego biologicznie aktywną formą jest kwas tetrahydrofoliowy.
Pochodne kwasu foliowego biorą udział w reakcjach syntezy puryny, pirymidyny, kwasów nukleinowych i przemianach aminokwasów, przenosząc fragmenty jednowęglowe, a tym samym uczestnicząc w regulacji funkcjonowania organizmu.
Witamina B9 warunkuje prawidłowy podział komórek, głównie układu nerwowego i krwiotwórczego, a także jest niezbędna przy tworzeniu hemu i w przebiegu metabolizmu homocysteiny. Dodatkowo uczestniczy w procesie tworzenia otoczki ochronnej z mieliny na włóknach nerwowych [1].
Przeczytaj także: 6 pytań do położnej – badania na płodność kobiety i mężczyzny
Zalecany do leczenia pierwszych objawów dyskomfortu pochwy.
Żel dopochwowy z kwasem hialuronowym wskazany w celu zapobiegania i leczenia suchości pochwy.
Dla zdrowia układu moczowego.
Pomaga przy problemach intymnych w ciąży.
Do stosowania wspomagającego w leczeniu i profilaktyce infekcji pochwy.
Zapotrzebowanie na kwas foliowy u mężczyzn
Badania naukowe wskazują, iż spożycie folianów w populacji polskiej jest zbyt małe [2]. Podstawowe zapotrzebowanie na kwas foliowy pokrywa dieta, a niewielkie ilości syntetyzowane są przez drobnoustroje jelitowe.
Normy polskie na foliany ustalono na poziomie zalecanego spożycia (Recommended Dietary Allowances, RDA) i dla mężczyzn wynoszą 400 μg równoważnika folianów/dobę [3].
Źródła kwasu foliowego
Witamina B9 występuje zarówno w produktach pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego głównie w formie związków poliglutaminowych, pochodnych tetrahydrofolianu. Największa zawartość witaminy B9 występuje w ciemnozielonych warzywach liściastych, spożywanych w postaci surowej (szpinak, jarmuż, sałata), wątróbce, jajach i serach dojrzewających .
Zawartość witaminy B9 w poszczególnych grupach produktów spożywczych wygląda następująco.
| Grupa produktów | Przeciętna zawartość witaminy B9 [μg/100 g produktu) |
| Drożdże piekarskie prasowane | 1407,0 |
| Warzywa | 15,0-145,0 |
| Mąki, kasza, ryż, makaron, płatki | 10,0-109,0 |
| Orzechy, nasiona, pestki | 58,0-72,0 |
| Jaja kurze | 65,0 |
| Pieczywo | 24,2-49,0 |
| Sery twarogowe i podpuszczkowe | 13,4-37,0 |
| Owoce | 5,0-30,0 |
| Mięso | 3,0-26,0 |
| Ziemniaki | 15,0-25,0 |
| Ryby | 8,0-13,0 |
| Wędliny | 1,9-11,0 |
| Mleko, napoje mleczne, mleko w proszku | 1,1-10,0 |
| Tłuszcze | 0,0 |
Kwas foliowy jest bardzo podatny na działanie czynników zewnętrznych: wysokiej temperatury, kwaśnego pH, promieniowania słonecznego oraz wypłukiwania z produktów gotowanych w dużej ilości wody. Straty witaminy B9 podczas procesów przetwarzania, przechowywania i obróbki termicznej mogą wynosić od 50 do 90% zawartości tej witaminy w porównaniu do produktu nieprzetworzonego.
Już samo przechowywanie warzyw liściastych w temperaturze pokojowej po trzech dniach sprawia, że straty osiągają około 70%. Z kolei wchłanianie folianów w przewodzie pokarmowymi jest znacznie ograniczone i nie przekracza 50%. Dużo większą przyswajalnością cechuje się kwas foliowy zawarty w preparatach farmaceutycznych i suplementach diety [1].
Niedobory kwasu foliowego – kogo mogą dotyczyć?
Niedobory kwasu foliowego występują najczęściej u osób z nieprawidłowo zbilansowaną dietą np. u osób odchudzających się, osób w okresie dojrzewania czy ludzi starszych. Do grup narożnych na niedobory kwasu foliowego zalicza się także osoby przyjmujące niektóre leki (przeciwzapalne, przeciwpadaczkowe, preparaty antykoncepcyjne, barbiturany), palące papierosy czy nadużywające alkoholu.
Kwas foliowy w kontekście męskiej płodności
Kwas foliowy jest istotnym składnikiem dla procesu spermatogenezy (synteza białek i DNA), dodatkowo chroni DNA przed degradacją i działa przeciwzapalnie. Jego niedobór może wpływać negatywnie na jakość spermy, przyczyniając się do zmniejszenia ruchliwości, liczby oraz jakości plemników. Podczas leczenia niepłodności męskiej, w badaniach zaobserwowano korzyści wynikające ze suplementacji kwasy foliowego szczególnie w połączeniu z cynkiem [4]. Więcej o witaminach i składnikach mineralnych, które wspierają męską płodność możesz przeczytać TUTAJ.
Może zainteresować Cię również: Znów się nie udało… czy jesteśmy niepłodni?
To lek bez recepty wskazany w odzwyczajaniu się od palenia tytoniu i zmniejszeniu głodu nikotynowego u osób, które chcą przestać palić. Celem stosowania leku DENICIT jest trwałe zaprzestanie używania produktów zawierających nikotynę. Zawiera cytyzynę, która zwiększa ok. 3-krotnie szansę na rzucenie palenia¹.
¹Hajek P et al.: Efficay of cytisine in helping smokers quit;systematic review and meta-analysis. Thorax, 2013
Bibliografia:
1. Włodarek D i wsp. Dietoterapia, Wydawnictwo Naukowe PZWL, Warszawa 2014.
Schisterman E.F i wsp. Effect of folic acid and zinc supplementation in men on semen quality and live birth among couples undergoing infertility treatment: a randomized clinical trial. 2020 Jan 7;323(1):35-48.
2. Merkiel S., Chalcarz W., Preschool diets in children from Piła, Poland, require urgent intervention as implied by high risk of nutrient inadequ- acies, J. Health Popul. Nutr., 2016, 19, 35, 11.
3. Jarosz M.(red). Normy żywienia dla populacji Polski. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, 2020.
4. Schisterman EF, i wsp. Effect of Folic Acid and Zinc Supplementation in Men on Semen Quality and Live Birth Among Couples Undergoing Infertility Treatment: A Randomized Clinical Trial. JAMA. 2020 Jan 7;323(1):35-48.