Kiedy warto wykonać badania na płodność? Gdy starania o dziecko nie przynoszą efektu, a może wcześniej na etapie planowania ciąży?
Statystycznie Polki coraz później decydują się na macierzyństwo. Okres największej płodności przypada między 18. a 25. rokiem życia. Natomiast po 35. roku życia szanse na zajście w ciążę mogą się znacznie zmniejszać, dlatego warto zbadać swój potencjał rozrodczy. Diagnostykę niepłodności najczęściej wdraża się po roku regularnych, bezowocnych starań o dziecko, bez stosowania żadnej metody antykoncepcyjnej. Są pary, które decydują się na badania w kierunku płodności wcześniej, gdy pragną mieć gwarancję, że oboje są płodni lub chcą ocenić parametry nasienia mężczyzny. Ocena płodności jest ważnym aspektem świadomego planowania rodziny.
Przeczytaj także: 6 pytań do położnej – ciąża po 30-stce
Gdzie wykonać badania na płodność i jak się do nich przygotować?
Najczęściej wstępne badania wykonuje lekarz ginekolog w gabinecie. Dalszą diagnostykę i leczenie zazwyczaj przeprowadzi się w ośrodkach wyspecjalizowanych. W Polsce istnieje wiele klinik zajmujących się leczeniem niepłodności. Mają w swojej ofercie szereg badań diagnostycznych, leczniczych i terapeutycznych, które pomagają w określeniu przyczyny niepłodności. Posiadają swoje laboratoria, przez co czas oczekiwania na wyniki jest relatywnie krótki. Badania zlecane są przez lekarza, po przeprowadzeniu wnikliwego wywiadu. Dobiera się je indywidualnie do danej pacjentki. Każdy przypadek jest inny, więc przygotowanie, diagnostyka i terapia jest zróżnicowana. Najczęściej wykonywane badania w diagnostyce niepłodności to: badania hormonalne z krwi, USG narządów, badania genetyczne oraz badanie nasienia. Badania hormonalne z krwi czy ultrasonograficzne trzeba zwykle wykonać w odpowiednim dniu cyklu menstruacyjnego pod odpowiednim przygotowaniu. Również na kilka dni przed badaniem nasienia należy zadbać o kilka spraw: wstrzymać się ze współżyciem (2-7 dni), nie nosić obcisłej bielizny, odstawić używki, niektóre leki itd.
Silikonowe plastry na bliznę po cesarskim cięciu
Wspomaga prawidłowe widzenie, wzrost i rozwój kości u dzieci.
Opracowany specjalne dla kobiet w ciąży.
Starannie dobrane składniki wspierają prawidłowy rozwój dziecka i dbają o zdrowie mamy
Pomaga przy problemach intymnych w ciąży.
Roztwór doustny do wspomagania leczenia refluksu żołądkowo-przełykowego
Dla zdrowia układu moczowego.
W ocenie płodności kobiecej ważna jest rezerwa jajnikowa. Co to jest? Jak jeszcze bada się płodność kobiety?
Badania na płodność kobiecą obejmują szeroki zakres. W pierwszej kolejności lekarz przeprowadzi szczegółowy wywiad lekarski, zbada ginekologicznie i wykona monitoring cyklu miesiączkowego, czyli kilka badań USG w ściśle określonych dniach cyklu. Ważnym badaniem, które jest wykonywane na początkowym etapie to ocena stanu rezerwy jajnikowej.
Rezerwa jajnikowa określa potencjał rozrodczy jajników kobiety. Każda dziewczynka rodzi się z określoną liczbą komórek jajowych, których liczba maleje z każdym cyklem miesiączkowym. Wraz wiekiem rezerwa jajnikowa zmniejsza się. Oprócz ilości, obniża się także jakość komórek jajowych, a tym samym szansa na zajście w ciążę.
Stan rezerwy jajnikowej określa badanie poziomu hormonu antymüllerowskiego (AMH), który reguluje dojrzewanie pęcherzyków w komórce jajowej. Jego wartość pomaga w określeniu szansy na zapłodnienie. Badanie może być wykonane w dowolnym dniu cyklu, nie wymaga specjalnego przygotowania.
W celu rozszerzenia diagnostyki lekarz może skierować również na inne badania specjalistyczne badające płodność kobiety m.in.:
- Badania hormonalne – o płodności kobiety świadczą również stężenia takich hormonów jak FSH, LH, estradiolu, progesteronu, prolaktyny, testosteronu i hormonów tarczycy.
- Cytologia – podstawowe badanie profilaktyczne, polega na pobraniu wymazu z kanału szyjki macicy i przebadaniu w kierunku zmian nowotworowych.
- Badanie ultrasonograficzne narządu rodnego – polega na ocenie struktury macicy, jajników, jajowodów, grubość błony śluzowej macicy. Uwidacznia ewentualne wady macicy, mięśniaki i inne.
- Histeroskopia – umożliwia obejrzenie narządu rodnego od wewnątrz, stwierdzeniu ewentualnych nieprawidłowości. Oceniana jest również szyjka macicy oraz ujścia jajowodów.
- Sono HSG – badanie sprawdzające drożność jajowodów.
- Test PCT – polega na badaniu i ocenie aktywności plemników w śluzie szyjkowym. Powinien być poprzedzony badaniem nasienia.
Czyli badania na płodność powinni jednocześnie wykonać oboje partnerzy: kobieta i mężczyzna?
Oczywiście, że tak. Przyczyny problemów w posiadaniu potomstwa mogą leżeć po stronie kobiety jak również mężczyzny. Badanie nasienia – seminologiczne – to podstawowe badanie służące ocenie męskiej płodności. Oceniana jest jakość i ilość męskich plemników, budowa, poruszanie się, jak również zapach, lepkość, czy kolor próbki ejakulatu.
Dodatkowo lekarz może zlecić badania tj. poziom testosteronu LH, FSH, estradiolu i prolaktyny. Często w przypadku azoospermii u mężczyzny zleca się badanie mutacji genu CFTR. Badanie płodności u mężczyzny to także oglądanie zewnętrznych narządów płciowych oraz badanie per rectum, w celu wykrycia nieprawidłowości anatomicznych. Należy jednak pamiętać, że podstawą do kierowania na badania jest szczegółowy wywiad lekarski.
Czy badania na płodność są płatne?
Jeśli badania zlecane są przez lekarza z Poradni Leczenia Niepłodności, która ma podpisaną umowę z NFZ to są bezpłatne. Jeśli leczymy się w placówce prywatnej to będziemy musieli za nie zapłacić. Kwota jest zależna od rodzaju i ilości zleconych badań.
Co, jeśli pierwsze wyniki wyjdą niepomyślnie?
Gdy pojawią się jakiekolwiek nieprawidłowości w wynikach należy skonsultować je podczas wizyty z lekarzem prowadzącym. Po analizie będzie ustalona dalsza diagnostyka i plan leczenia. Każdy przypadek jest inny, więc czasami mogą być potrzebne metody wspomaganego rozrodu (inseminacja, in vitro) lub w przypadku nieprawidłowych wyników seminologicznych – skorzystanie z banku dawców nasienia. Wszystko jest poważnie omawiane z parą, która stara się o dziecko. Warto podkreślić, że niepłodność to często stan odwracalny. Obecny postęp medycyny umożliwia skuteczną diagnostykę i leczenie niepłodności. Aby zwiększyć szanse na upragnioną ciążę, czasami wystarczy wyeliminować szkodliwe czynnik, zmienić tryb życia, dietę oraz zastosować zalecone przez lekarza terapie w celu poprawy płodności.
Może zainteresować Cię również: Znów się nie udało… czy jesteśmy niepłodni?
