Co poprawia płodność u mężczyzn? Lista witamin, składników mineralnych i substancji
Na męską płodność wpływa wiele czynników zarówno modyfikowalnych jak i niemodyfikowalnych. Do czynników modyfikowalnych zaliczyć możemy otyłość, niedowagę, niedoborową i prozapalną dietę, palenie tytoniu, spożywanie alkoholu, stres czy zbyt intensywną aktywność fizyczną. Z kolei do czynników niemodyfikowalnych zalicza się wiek, występujące wady genetyczne, ogólnoustrojowe choroby, zakażenia wirusowe i bakteryjne.
Nie bez znaczenia jest również sposób odżywiania. Produkty wspierające męską płodność, po które warto sięgać codziennie, powinny zawierać:
- witaminę D,
- witamina C,
- witaminy B6 i B12,
- kwas foliowy,
- mio-inozytol,
- cynk,
- selen.
Warte uwagi są również:
- Ashwagandha,
- Maca,
- Buzdyganek naziemny.
Witamina D3 na męską płodność
Witamina D3 wpływa na układ rozrodczy tak kobiet, jak i mężczyzn. Zaobserwowano niedobory witaminy D3 wśród niepłodnych mężczyzn, a suplementacja wpływała na poprawę ruchliwości plemników. Do dobrych źródeł pokarmowych witaminy D3 zalicza się tłuste ryby, jaja, nabiał oraz olej z wątroby dorsza. Biorąc pod uwagę, że niedobory witaminy D3 są powszechne u osób obojga płci w każdej grupie wiekowej, należy pamiętać o regularnej suplementacji, zwłaszcza podczas starań o dziecko, ale nie tylko.
Kwas foliowy dla mężczyzn
Mio-inozytol sprzymierzeniec płodności
Inozytol to związek istotny zarówno w płodności kobiecej jak i męskiej. Suplementacja mio-inozytolu przyczynia się do poprawy parametrów męskiego nasienia. Związek ten odpowiada za regulację osmotyczności i składu nasienia, a także bierze udział w migracji plemników do najądrzy. Badania wykazały, iż suplementacja inozytolu zwiększa koncentrację plemników zarówno u mężczyzn z obniżoną jak i prawidłową liczbą plemników. Inozytol w połączeniu z antyoksydantami poprawia koncentrację, ruchliwość oraz ilość plemników o prawidłowej morfologii.
Witamina C a męska płodność
Badania wykazują, iż niepłodni mężczyźni charakteryzowali się wyższymi stężeniami wolnych rodników w nasieniu w porównaniu do zdrowych dawców. Niskie spożycie antyoksydantów, witaminy C, E oraz likopenu wiąże się z gorszą jakością nasienia.
Witaminy B6 i B12 dla mężczyzn
Duże znaczenie dla płodności przypisuje się również witaminie B6 oraz B12. Bardzo ważne jest zadbanie o odpowiednią podaż tych witamin z dietą. U mężczyzn na diecie wegetariańskiej, wegańskiej, podczas stosowania głodówek lub przy nieprawidłowo zbilansowanej diecie, wskazana jest suplementacja witaminy B12. Niedostateczna podaż witaminy B12 ma wpływ na spadek ruchliwości i ilości plemników w nasieniu oraz zwiększenie uszkodzeń DNA. Z uwagi na uczestnictwo w szlaku metylacji współdziała z kwasem foliowym w syntezie DNA oraz utrzymaniu odpowiedniego poziomu homocysteiny w organizmie.
Cynk na męską płodność
Cynk z uwagi na to, że uczestniczy we wszystkich procesach płciowych (od metabolizmu hormonów, po regulację żywotności plemników) jest jednym z najważniejszych czynników, determinującym męską płodność. U mężczyzn z najmniejszym stężeniem cynku, testosteron może być niższy nawet pięciokrotnie. Dodatkowo niedobory cynku powiązane są z zaburzeniami potencji, a nawet bezpłodnością. Dużą zawartością cynku cechują się ostrygi, mięso jagnięce, orzechy pekan, groch, żółtka jaj, orzechy ziemne, migdały, krewetki czy rzepa. Z uwagi na powszechnie występujące niedobory cynku w społeczeństwie suplementacja cynku może okazać się wskazana. Sugeruje się, aby dawka minimalna wynosiła 15 mg cynku/ dzień.
Selen na męską płodność
Selen jest pierwiastkiem niezbędnym dla prawidłowej spermatogenezy. Zarówno niedobór jak i nadmiar tego pierwiastka może prowadzić do zaburzeń płodności. Zaobserwowano, iż suplementacja selenem u niepłodnych mężczyzn zwiększała ruchliwość plemników. Niedobory selenu z uwagi na ubogość mineralną gleby również są bardzo powszechne. Dobrym źródłem selenu są orzechy brazylijskie. Największą zawartością selenu cechują się orzechy pochodzące z Wenezueli, Kolumbii lub Peru. Jednak większość orzechów dostępnych w Polsce to orzechy pochodzące z Boliwii, gdzie zawartość selenu jest znacznie niższa. Bezpieczną i skuteczną formą suplementacji selenu jest podawanie związków organicznych tego pierwiastka, głównie pod postacią L-selenometioniny. Zalecana dawka selenu wynosi 50 – 200 ug/dobę.
Ashwagandha (Withania sominfera L.)
Ashwagandha znana także jako witania ospała lub żeń-szeń indyjski należy do jednych z najbardziej popularnych adaptogenów. Przypisuje się jej przede wszystkim działanie antyoksydacyjne, wyciszające, wspierające w walkę ze stresem oraz dodające sił witalnych. Za jej działanie lecznicze odpowiadają występujące w niej witanolidy oraz alkaloidy. Dodatkowo wykazano, iż suplementacja ashwagandhy przyczynia się do hamowania peroksydacji lipidów, poprawy liczby i ruchliwość plemników oraz regulacji poziomu hormonów reprodukcyjnych (podwyższeniu poziomu testosteronu i hormonu luteinizującego).
Maca (Lepidium meyenii)
Coraz większe zainteresowanie w kontekście męskiej płodności zyskuje maca. Jest to roślina zawierająca makamidy – związki które korzystnie oddziałują na funkcje seksualne. Badania potwierdzają wpływ macy na poprawę płodność jak i ogólnego stanu zdrowiu zarówno u zwierząt jak i ludzi. Dodatkowo maca jest źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, steroli i glukozynolanów. Dużą popularnością cieszą się suplementy diety w postaci proszku czy kapsułek przeznaczone głównie dla mężczyzn w celu poprawy samopoczucia i zwiększenia libido.
Buzdyganek naziemny (Tribulus terrestris)
Buzdyganek to rodzaj rośliny jednorocznej od lat stosowanej w medycynie naturalnej. Głównymi fitoskładnikami aktywnymi tej rośliny są flawonoidy, alkaloidy, saponiny, ligniny, amidy i glikozydy. Poszczególne części rośliny mają różne działania farmakologiczne. Buzdyganek wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwdrobnoustrojowe i przeciwutleniające. Badania sugerują, iż odgrywa on również rolę w leczeniu męskiej niepłodności.
Bibliografia:
Rizzo G. Vitamin B12 among vegetarians: status, assessment and supplementation. Nutrients, 2016, 8(12), 767.
Murphy L.E.E. i wsp. Folate and vitamin B12 in idiopathic male infertility. Asian journal of andrology, 2011, 13(6), 856.
Schisterman E. F i wsp. Effect of folic acid and zinc supplementation in men on semen quality and live birth among couples undergoing infertility treatment: a randomized clinical trial. Jama, 2020, 323(1), 35-48.
Zdrojewicz Z., Wiśniewska A. Rola cynku w seksualności mężczyzn. Adv. Clin. Exp. Med, 2005, 14(6), 1295-1300.
Prasad A. S. i wsp. Zinc status and serum testosterone levels of healthy adults. Nutrition, 1996, 12(5), 344-348.
Skoracka, K. i wsp. Diet and nutritional factors in male (in) fertility—underestimated factors. Journal of clinical medicine, 2020, 9(5), 1400.
Boitani C., Puglisi R. Selenium, a key element in spermatogenesis and male fertility. Molecular Mechanisms in Spermatogenesis, 2009, 65-73.
Skoracka K. i wsp. Diet and nutritional factors in male (in) fertility—underestimated factors. Journal of clinical medicine, 2020, 9(5), 1400.
Agarwal A i wsp.Role of antioxidants in treatment of male infertility: an overview of the literature. Reprod Biomed Online. 2004; 8(6): 616–627.
Galo S i wsp. Effect of antioxidants and myo-inositol on spermiogram, Klin. Urol, 2015, 11 (1).
Gulino F.A. i wsp. Effect of treatment with myo-inositol on semen parameters of patients undergoing an IVF cycle: in vivo study, Gynecology and Endocrinology, 2016, 32(1), 65-68.
Agarwal A. i wsp. The effects of oxidative stress on female reproduction: a review. Reprod Biol Endocrinol, 2012, 10:49
Scott R. i wsp. The effect of oral selenium supplementation on human sperm motility, Br J Urol, 1998, 82(1),76-80.
Sengupta P. i wsp. Role of Withania somnifera (Ashwagandha) in the management of male infertility. Reprod Biomed Online, 2018, 36(3): 311-326.
Grdeń M., Gramza-Michałowska A. Maca (Lepidium meyenii) – właściwości prozdrowotne. Nauka Przyr. Technol, 2017, 11, 1, 33–44.
Shahid M. i wsp. Phytopharmacology of Tribulus terrestris. J Biol Regul Homeost Agents. 2016, 30(3):785-788.