Przyczyny zaparć w ciąży
Odsetek kobiet cierpiących z powodu zaparć w ciąży wynosi nawet 16‑39%. Wzrasta kilkakrotnie w porównaniu z populacją ogólną. Do powstania zaparć przyczyniają się zmniejszona motoryka przewodu pokarmowego, wynikająca ze zwiększonego wydzielania progesteronu i zmniejszonego motyliny, ucisk na jelita powiększającej się macicy, ale również ograniczenie ruchu, obecność powiększających się hemoroidów oraz nadmierna suplementacja wapnia i żelaza. Te dwa składniki, dostarczane do organizmu w zbyt dużej ilości, mogą przyczynić się do powstawania zaparć.
Dowiedz się więcej: Dolegliwości II trymestru ciąży
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Diagnostyka zaparć w ciąży
Diagnostykę zwykle ogranicza się do wywiadu zdrowotnego i żywieniowego, badania per rectum oraz wykonania podstawowych badań biochemicznych w celu wykluczenia anemii, niedoczynności tarczycy, cukrzycy, hiperkalcemii (nadmiaru wapnia) lub hipokaliemii (niedoboru potasu). Badania endoskopowe mogą okazać się konieczne w przypadku, gdy zaparciom towarzyszy krwawienie.
Powszechnie zaparciom towarzyszą hemoroidy – dotyczą około 30-40% kobiet ciężarnych. Zazwyczaj pojawiają się w III trymestrze ciąży lub po porodzie. Są one konsekwencją powiększającej się macicy oraz jej ucisku na odbytnicę.
Zmiana stylu życia
Błonnik pokarmowy
Niezwykle ważny składnik diety każdego człowieka, a w szczególności kobiet w ciąży. Błonnik nierozpuszczalny pozytywnie wpływa na zwiększenie masy stolca, a co za tym idzie przyczynia się do regularności wypróżniania. Jego podaż istotnie wpływa na zmniejszenie dolegliwości związanych z zaparciami. Zaleca się spożywanie od 20 do 40 g błonnika na dobę. Źródłem błonnika pokarmowego są:
- produkty zbożowe (np. grube kasze, pieczywo razowe, płatki owsiane),
- warzywa (np. marchew, brokuły, seler) i owoce (np. jabłka, pomarańcze, brzoskwinie),
- nasiona roślin strączkowych bez łusek,
- orzechy i nasiona.
Ilość błonnika w diecie możemy również zwiększyć poprzez:
- zamianę produktów z pszennej mąki na produkty pełnoziarniste,
- jedzenie owoców ze skórką zamiast obranych,
- spożywanie większej ilości nasion roślin strączkowych (ciecierzycy, soczewicy), np. zamiast obiadowej porcji mięsa,
- smarowanie pieczywa pastą warzywną/strączkową zamiast masłem,
- zamianę soków owocowych na zjedzenie owocu w całości,
- zamianę słodyczy na porcję orzechów i nasion.
Odpowiednia ilość płynów
Prawidłowe nawodnienie ciężarnej pozwala na redukcję uciążliwych dolegliwości związanych z ciążą takich jak poranne nudności, wymioty, ale również zaparcia. Zaleca się podaż minimum 2,3 litra wody pochodzącej z napojów i produktów spożywczych. Zwiększenie ilości wody w diecie
Aktywność fizyczna
Podjęcie umiarkowanej aktywności fizycznej już w II trymestrze ciąży wystarczająco przygotowuje organizm do porodu oraz zmniejsza ryzyko późniejszych powikłań. Wydolność organizmu podczas ciąży nie ulega zmianie, można nawet zauważyć jej wzrost między 25. a 32 tygodniem ciąży. W czasie ciąży masa ciała kobiety zwiększa się o około 20%, co prowadzi do wzrostu wydatku energetycznego podczas wysiłku i skutkuje szybszą męczliwością mięśni. Liczne badania naukowe dowodzą, że gimnastyka w ciąży i unikanie siedzącego trybu życia pozytywnie wpływają na poprawę funkcji podstawowych układów organizmu kobiety, w tym przewodu pokarmowego. Przed rozpoczęciem aktywności fizycznej należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem prowadzącym ciążę.
Zaparcia w ciąży – podsumowanie
Podsumowując, zmiany motoryki przewodu pokarmowego podczas ciąży wynikają z fizjologii organizmu człowieka i z potrzeby kompensacji zaburzeń równowagi i stabilności w okresie ciąży. W związku z tym ciąża nie powinna być traktowana jako choroba, lecz jako wyjątkowy czas w życiu kobiety. Należy w nim zwracać szczególną uwagę zarówno na rozwój płodu, dietę, styl życia, jak i na odpowiednią opiekę nad ciałem kobiety.
Może zainteresować Cię także: 6 pytań do położnej – witaminy dla kobiet w ciąży
Hoogerwerf W.: Postępowanie w chorobach przewodu pokarmowego i wątroby w ciąży. W: Yamada T. (red.): Postępy w gastroenterologii. Tom 2, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2006; 556‑574.
Waluga M., Hartleb M.: Rozpoznawanie i leczenie chorób gastroenterologicznych w ciąży. Prz. Gastroenterol. 2009; 4: 61‑70.
Krawczyńska A., Pawlik M., Rydzewska G.: Leczenie chorób przewodu pokarmowego w ciąży. Terapia 2011; (5): 6‑13.
Jarosz M., Rychlik E., Stoś K., Charzewska J.: Tabele zbiorcze. W: Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, Warszawa 2020; 459.
Wendołowicz A., Stefańska E., Ostrowska L.: Żywienie kobiet w okresie ciąży. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 2014; 20(3).
Tylec-Osóbka T., Wojtuń S., Gil J.: Podstawowe zasady postępowania w przebiegu chorób układu pokarmowego u kobiet w ciąży. Pediatria i Medycyna Rodzinna 2012; 8(4), 315–323.