Które mleko dla noworodka będzie najlepszym wyborem?
Oczywistym jest, iż najlepszym wyborem dla dziecka zawsze będzie mleko matki. Zalecają to wszystkie towarzystwa naukowe oraz grupy ekspertów. Jednak nie każda matka może karmić piersią. Co wtedy?
Bardzo często młodzi rodzice zastanawiają się, które mleko będzie najlepsze dla ich dziecka. Czy lepsze będzie mleko modyfikowane krowie, a może kozie lub sojowe? Należy przede wszystkim pamiętać, iż każdy rodzaj mleka modyfikowanego ma dokładnie opisany skład, który wynika z konkretnych regulacji prawnych, co zapewnia bezpieczeństwo pokrycia zapotrzebowania na wszystkie niezbędne składniki odżywcze w diecie noworodka.
W krajach Unii Europejskiej skład i wartość odżywcza produktów dla niemowląt reguluje Rozporządzenie delegowane komisji (UE) 2016/137 z dnia 25 września 2015 r. [1]. Dlatego każde mleko dostępne na rynku musi mieć udowodniony brak negatywnego wpływu na zdrowie i rozwój dziecka. Nie ma zatem mleka, które będzie lepsze lub gorsze.
Dobrze podawać dziecku to mleko, które toleruje i które chętnie zjada. Jeśli sięgamy po mleko dla starszych dzieci, warto wybierać to bez dodanych substancji słodzących.
Mleko dla noworodka – co znajdziemy na rynku?
Mleko modyfikowane jest nazywane także mieszanką mleczną, a w oficjalnych dokumentach preparatem zastępującym mleko kobiece. Na rynku znajdziemy mleka modyfikowane oznaczone cyframi – 1, 2, 3, 4, 5 w zależności od wieku dziecka, dla którego producent rekomenduje jego spożywanie. Mleka dla niemowląt mogą być produkowane na bazie mleka krowiego, koziego, hydrolizatów białka lub izolatów sojowych.
Na rynku dostępne są następujące rodzaj preparatów zastępujących mleko kobiece.
- Mleko modyfikowane początkowe (krowie lub kozie) oraz mleko modyfikowane następne (krowie lub kozie) – stosowane dla niemowląt od urodzenia do czasu rozszerzania diety, ale także w późniejszym wieku.
- Mleko/preparaty typu AR – określane jako mleka na ulewanie i refluks, które zawierają substancje zagęszczające – wskazaniem do ich stosowania jest choroba refluksowa u niemowląt oraz zaburzenia wzrastania spowodowane stratami energetycznymi.
- Preparaty bezlaktozowe – wskazaniem do ich stosowania jest galaktozemia, wrodzony niedobór laktazy czy udokumentowany wtórny niedobór laktazy. Przejściowo stosuje się także w przypadku ostrych biegunek infekcyjnych.
- Preparaty ubogolaktozowe – stosowane są w przypadku ostrych biegunek infekcyjnych. Dyskusyjną kwestią pozostaje stosowanie tego mleka w przypadku kolki niemowlęcej.
- Hydrolizatu białkowe o nieznacznym stopniu hydroliozy i hydrolizaty o znacznym stopniu hydrolizy – niektóre niemowlęta mogą nie tolerować mleka modyfikowanego, które zawiera pełne mleko krowie czy kozie. W takim wypadku wskazaniem będzie zastosowanie hydrolizatów białkowych. Stosowanie tych preparatów w kontekście zapobiegania alergii na pokarmy pozostaje wciąż kwestią dyskusyjną. Tego typu preparaty cechują się gorszym smakiem i zapachem.
- Preparaty aminokwasowe – wskazaniem do stosowania tych preparatów może być anafilaksja, ciężkie reakcje układowe na białka mleka krowiego, lub gdy objawy alergii nie ustępują po zastosowaniu hydrolizatów białka o znaczny stopniu hydrolizy, w przypadku złożonej alergii wielopokarmowej, eozynofilowego zapalenia przełyku, zespole zapalenia jelit wywołanego białkami pokarmowymi czy przy ciężkim atopowym zapaleniu skóry.
- Preparaty sojowe – wskazaniem do stosowania mieszanki sojowej jest galaktozemia, wrodzony niedobór laktazy, udokumentowany wtórny niedobór laktazy. Niektórzy rodzice decydują się na tego typu mleka ze względów religijnych, etycznych czy filozoficznych (np. diety roślinne).
Zawsze warto skonsultować się z pediatrą, który może doradzić i pomóc w podjęciu właściwej decyzji, uwzględniając specyficzne potrzeby noworodka.
Jakie mleko dla noworodka po 6. miesiącu życia?
Wielu rodziców zastanawia się także, czy należy zmieniać mleko oznaczone nr 1 na mleko nr 2 po 6. miesiącu życia dziecka, a później na nr 3 po 12. miesiącu życia dziecka. Tak naprawdę nie trzeba, niemowlęta mogą pić mleko oznaczone nr 1 przez cały okres żywienia mlekiem modyfikowany. Również po 1. roku życia można podawać nadal to samo mleko, które dziecko piło jako niemowlę, zmniejszając tylko jego ilość. Co ważne, po 1. roku życia dziecka zalecane jest ograniczenie picia mleka z butelki ze smoczkiem (w praktyce – stopniowo, np. zmieniając butelkę na bidon, kubek, czy dodając mleko do posiłków).
Należy pamiętać, iż nie wolno podawać niemowlętom innego rodzaju mleka lub napojów roślinnych zamiast mleka kobiecego lub mleka modyfikowanego. Wiąże się to z ryzykiem niedożywienia i niedoborów (szczególnie niedoboru żelaza i anemii z niedoboru żelaza).
Jak długo karmić dziecko mlekiem modyfikowanym?
Zwykle karmienie mlekiem modyfikowany powinno być kontyunowane przez pierwszy okres życia dziecka. Brakuje wyraźnych zaleceń odnoszących się do karmienia mlekiem modyfikowanym w późniejszym okresie życia dziecka. To jak karmienie mlekiem będzie wyglądało w późniejszym okresie, zależy w dużej mierze od tego, jak wygląda dieta dziecka, jak dużo nowych pokarmów zostało już wprowadzonych i czy dziecko jest już w stanie najadać się pokarmami stałymi. Jeśli dieta jest urozmaicona, a dziecko zjada chętnie posiłki, najada się pokarmami, to wtedy mleko modyfikowane po pierwszym roku życia można z diety wyeliminować.
Nawilża śluzówkę nosową.
Wspomaga prawidłowe widzenie, wzrost i rozwój kości u dzieci.
Udrażnia i oczyszcza nos z gęstego kataru, łagodzi objawy przeziębienia przebiegającego z mokrym kas...
Krople enzymatyczne z laktazą kwaśną i neutralną.
Krem z ektoiną do stosowania już od 1. miesiąca życia.
- Rozporządzenie delegowane komisji (UE) 2016/137 z dnia 25 września 2015 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 609/2013 w odniesieniu do szczegółowych wymogów dotyczących składu preparatów do początkowego żywienia niemowląt i preparatów do dalszego żywienia niemowląt oraz informacji na ich temat, a także w odniesieniu do informacji dotyczących żywienia niemowląt i małych dzieci.
- Szajewska H. i wsp.: Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dziec.i Standardy Medyczne/Pediatria 2021, T. 18.
- Szajewska H.Wybory mają znaczenie. O czym warto wiedzieć, wybierając mleko dla niemowląt? Standardy Medyczne/Pediatria 2023, T. 20.