Czym jest nerwica lękowa w ciąży?
Nerwica lękowa to zaburzenie psychiczne charakteryzujące się występowaniem silnych i niekontrolowanych ataków paniki, lęków i obaw, które wpływają na funkcjonowanie codzienne. Nerwica w ciąży może pojawić się u kobiet, które wcześniej nie miały doświadczenia z tym rodzajem zaburzeń.
W psychologii i psychiatrii odchodzi się od nazewnictwa „nerwica”, zastępując je określeniem zaburzenia lękowe.
Jak rozpoznać nerwicę lękową w ciąży?
Zdarza się, że w trakcie ciąży kobieta przeżywa silny stres lub trudne emocje. Obawy przed poradzeniem sobie w trakcie porodu, niełatwa sytuacja ekonomiczna, objawy innych chorób somatycznych, zamartwianie się o stan zdrowia dziecka czy trudności w obszarze zawodowym mogą powodować objawy lękowe, takie jak:
- kołatanie serca,
- bóle głowy,
- drżenie rąk,
- uczucie obezwładniającego lęku.
Osoby, które są narażone na wystąpienie nerwicy lękowej, to kobiety, w których rodzinach zostały zdiagnozowane przypadki zaburzeń psychicznych, nagła, bardzo trudna sytuacja życiowa np. śmierć bliskiej osoby, wypadek, utrata pracy.
Objawy nerwicy lękowej w ciąży mogą być różnorodne.
- Ataki paniki – silne uczucie niepokoju, duszności, ból w klatce piersiowej, nudności, dreszcze i uczucie utraty kontroli.
- Lęki i obawy – stały strach o zdrowie dziecka, lęki przed porodem i wywiązaniem się z roli matki, obawy o przyszłość.
- Napady niepokoju – wzrost napięcia nerwowego, z trudnościami w uspokojeniu się.
- Bezsenność – problemy ze snem, których źródłem są niepokój i myśli.
Jak sobie radzić z nerwicą lękową w ciąży?
Jeśli odczuwasz objawy nerwicy lękowej w ciąży, nie ignoruj ich i poszukaj wsparcia. Oto kilka sposobów, jak sobie z nią radzić.
- Terapia psychologiczna. Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) może być bardzo skuteczną metodą leczenia nerwicy lękowej. Pomaga zidentyfikować myśli i zachowania, które przyczyniają się do lęku, i nauczyć się nowych strategii radzenia sobie z nimi.
- Wsparcie od rodziny i przyjaciół. Rozmawiaj z bliskimi osobami o swoich uczuciach i obawach. Dzielenie się swoimi emocjami może pomóc złagodzić lęki.
- Relaksacja i techniki oddychania. Praktykowanie relaksacji i głębokiego oddychania pomaga kontrolować ataków paniki i zmniejszeniu stresu.
- Ćwiczenia fizyczne. Regularna aktywność fizyczna może pomóc w złagodzeniu objawów nerwicy lękowej poprzez wydzielanie endorfin, które poprawiają nastrój.
- Praca z myśleniem. Zauważanie i rozpoznawanie swoich myśli, które wywołują lęk, to jeden ze sposobów pracy z zaburzeniami lękowymi. Straszenie, obwinianie się nie poprawia nastroju ani nie pomaga ustabilizować stanu kobiety ciężarnej. Dlatego lepiej zauważać małe postępy, skupić się na teraźniejszości i szukać sposobów, które pomagają zająć uwagę oraz wyrazić pojawiające się emocje.
Czy nerwica w ciąży wpływa na zdrowie dziecka?
Istnieje wiele badań sugerujących, że ciężka i nieleczona nerwica lękowa w ciąży może wpływać na zdrowie płodu. Wysoki poziom stresu matki może zwiększać ryzyko przedwczesnego porodu, niskiej masy urodzeniowej i problemów zdrowotnych u dziecka. Dlatego należy zwrócić uwagę na swoje zdrowie psychiczne w tym szczególnym okresie.
Jeśli masz nerwicę lękową i jesteś w ciąży, nie wahaj się szukać pomocy u specjalisty. Psychoterapeuta lub psychiatra może przepisać leczenie farmakologiczne, jeśli jest to konieczne, ale zawsze w taki sposób, aby minimalizować ryzyko dla dziecka.
Zaburzenia lękowe poddają się leczeniu. Psychoterapia, ćwiczenia relaksacyjne, praca z ciałem pomagają uporać się z objawami nerwicy. W pomoc ciężarnej kobiecie powinny być zaangażowane różne osoby: lekarz ginekolog, lekarz psychiatra, psychoterapeuta, aby leczenie przebiegało sprawnie i skutecznie.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Jak nerwica lękowa w ciąży wpływa na rozwój płodu?
Nerwica lękowa może negatywnie wpływać na organizm kobiety w ciąży ze względu na przeżywanie intensywnego stresu i wzmożenie wydzielania hormonów stresu: kortyzolu, katecholamin, epinefryny i norepinefryny. Co może skutkować u dziecka niedotlenieniem, niską masą urodzeniową, a nawet poronieniem.
Im wyższy poziom niepokoju u matki, tym bardziej negatywnie może to wpływać na rozwijający się układ nerwowy dziecka. Według badań prowadzonych w Children’s National Hospital w Waszyngtonie mózg dzieci narażonych w łonie matki na stres zmienia swoją budowę, pojawia się m.in. wzrost objętości mózgu dziecka np. ciała migdałowatego, móżdżku, hipokampu i istoty szarej. Inaczej kształtują się też bruzdy i zakręty kory mózgowej. Zmiany w budowie mózgu mogą wpływać na rozwój zaburzeń neurorozwojowych u dzieci.
Czego nie mówić do osoby z nerwicą lękową?
W trakcie przebywania z osobą cierpiącą na nerwicę lękową ważne jest zachowanie wrażliwości i taktu. Istnieją pewne rzeczy, których warto unikać, aby nie pogorszyć stanu emocjonalnego osoby z nerwicą. Oto kilka przykładów tego, czego nie mówić.
„To tylko w twojej głowie”
Unikaj bagatelizowania problemu, sugerując, że to, co przeżywa osoba z nerwicą, jest wyłącznie wynikiem jej wyobraźni. Nerwica lękowa jest realnym zaburzeniem emocjonalnym i fizycznym. Umniejszanie i bagatelizowanie problemu nie pomoże osobie doświadczającej emocjonalnego cierpienia.
„Przestań się martwić”
To zwykle nie pomaga, a wręcz przeciwnie, może zwiększyć poczucie winy u osoby z nerwicą, że nie jest w stanie kontrolować swojego lęku. Osoba, która cierpi na zaburzenia lękowe, bardzo chciała przestać się zamartwiać, jednak bez wsparcia farmakologicznego i terapii nie jest w stanie tego zrobić. Taki komentarz powoduje, że jeszcze bardziej negatywnie odbiera swoje zachowanie, co może wzmagać lęki.
„Inni mają gorzej”
Porównywanie do innych, którzy przeżywają trudności, nie jest konstruktywne. Każdy ma swoje indywidualne doświadczenia i trudności, a bagatelizowanie lęków nie jest pomocne. Pokazuje, jedynie brak wrażliwości i empatii osoby, która wygłasza taki komentarz.
„Musisz się po prostu uspokoić”
To, że ktoś powie osobie z nerwicą, że „musi się uspokoić”, nie jest zazwyczaj efektywną radą. Nerwica nie jest problemem, który można rozwiązać prostą wolą. Stany lękowe wymagają specjalistycznego wsparcia, aby efektywnie sobie z nimi poradzić.
„Jesteś za słaba/słaby”
Krytyka lub sugerowanie, że osoba z nerwicą jest słaba, nie jest konstruktywne ani wspierające. To może zwiększyć jej poczucie winy i wstyd. Ocenianie i etykietowanie dodatkowo przysparza osobie doświadczającej nerwicy lękowej przykrości.
„Wszystko zależy od Ciebie”
Nerwica często prowadzi do uczucia utraty kontroli nad własnymi myślami i emocjami. Warto unikać sugestii, że osoba ma pełną kontrolę nad swoim stanem. Takie podejście powoduje, że obwiniamy kogoś, kto cierpi na poważne zaburzenie, dając mu znać, że wydaje nam się, że nie chce poradzić sobie z problemem.
„Jesteś zbyt nadwrażliwa/nadwrażliwy”
To zdanie może sprawić, że osoba z nerwicą poczuje się niedoceniona i niezrozumiana. Nie sprawi, że ktoś będzie czuł się lepiej.
Zamiast tego, warto okazywać wsparcie, empatię i zrozumienie. Słuchanie bez oceniania i oferowanie pomocy w znalezieniu odpowiedniego wsparcia terapeutycznego lub lekarskiego to bardziej pomocne podejście. Pokazanie, że jesteś obok, gotów do wysłuchania i wspierania, może znacząco poprawić komfort i samopoczucie osoby z nerwicą lękową.
Nerwica w ciąży – gdzie szukać pomocy?
Oto kilka miejsc, gdzie możesz znaleźć wsparcie i profesjonalną pomoc.
Lekarz położnik
Twój lekarz położnik jest pierwszym punktem kontaktu w przypadku problemów zdrowotnych związanych z ciążą, w tym problemami emocjonalnymi. Możesz zacząć od konsultacji, aby omówić swoje obawy i objawy.
Psychiatra położniczy
Niektóre szpitale i kliniki specjalizują się w opiece nad kobietami w ciąży i po porodzie. Psychiatra położniczy może pomóc w diagnozowaniu i leczeniu problemów zdrowotnych związanych z ciążą.
Psycholog lub psychiatra
Specjalista w dziedzinie zdrowia psychicznego, czyli psycholog lub psychiatra, zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem nerwicy lękowe, także u kobiet w ciąży. Psychoterapeuta może prowadzić terapię poznawczo-behawioralną (CBT) lub inne formy terapii, które pomogą Ci poradzić sobie z lękiem.
Poradnia zdrowia psychicznego
Lokalne poradnie zdrowia psychicznego oferują profesjonalną pomoc w zakresie zaburzeń psychicznych, w tym nerwicy lękowej. Skonsultuj się z lekarzem pierwszego kontaktu lub położnikiem, aby dowiedzieć się, gdzie możesz znaleźć takie poradnie w swojej okolicy.
Grupy wsparcia
Szukaj grup wsparcia dla kobiet w ciąży lub matek, które doświadczają problemów emocjonalnych. Działania w ramach takich grup mogą pomóc Ci zrozumieć, że nie jesteś sama w swoich trudnościach i że istnieją inne kobiety, które przeżywają podobne doświadczenia.
Linie wsparcia i organizacje społeczne
Wiele organizacji i fundacji oferuje wsparcie dla kobiet w ciąży doświadczających nerwicy lękowej. Możesz znaleźć informacje o nich online lub poprzez lokalne placówki medyczne.
Pamiętaj, że szukanie pomocy jest ważne i niezbędne, aby zadbać o własne zdrowie psychiczne i zdrowie swojego dziecka. Nie musisz radzić sobie z nerwicą lękową w ciąży samodzielnie. Istnieją profesjonalne i społeczne źródła wsparcia, gotowe Ci pomóc w tym trudnym okresie.
Silikonowe plastry na bliznę po cesarskim cięciu
Wspomaga prawidłowe widzenie, wzrost i rozwój kości u dzieci.
Opracowany specjalne dla kobiet w ciąży.
Starannie dobrane składniki wspierają prawidłowy rozwój dziecka i dbają o zdrowie mamy
Pomaga przy problemach intymnych w ciąży.
Roztwór doustny do wspomagania leczenia refluksu żołądkowo-przełykowego
Dla zdrowia układu moczowego.
Bibliografia:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/3630460/
Krzyżanowska-Zbucka J., Problemy emocjonalne kobiet w okresie okołoporodowym. Fundacja Rodzić po Ludzku, Warszawa, 2008