To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Co to jest Hashimoto?
Choroba Hashimoto to przewlekłe autoimmunizacyjne zapalenie tarczycy. Układ odpornościowy, na skutek zaburzeń w swoim działaniu, rozpoznaje komórki gruczołu tarczowego jako obce i zagrażające organizmowi, przez co zaczyna je niszczyć. Limfocyty, czyli elementy układu immunologicznego, naciekają na tarczycę. Wywołują przewlekłe zapalenie gruczołu, co prowadzi do jego trwałego uszkodzenia.
Jak przebiega choroba Hashimoto? Pierwszym etapem choroby jest wzrost hormonów tarczycy w organizmie, gdyż są uwalnianie zniszczonych komórek gruczołu.
Drugi etap polega na względnie prawidłowym poziomie hormonów, jednak ciągle postępuje degradacja komórek tarczycy, więc trzeci poziom choroby to jej niedoczynność – tarczyca wydziela zbyt mało hormonów, za to przysadka mózgowa, regulująca czynność gruczołu tarczowego, wydziela bardzo dużo TSH.
Choroba Hashimoto to najczęściej występujące schorzenie endokrynne, które powoduje niedoczynność tarczycy i nie wynikają z błędów jatrogennych (tzn. postępowania medycznego czy wcześniejszego leczenia).
Przeczytaj także: Niedoczynność tarczycy a planowanie ciąży
Przyczyny choroby Hashimoto
Etiologia powstawania choroby Hashimoto jest wieloczynnikowa. Uznaje się, że najważniejszym bodźcem wyzwalającym chorobę są predyspozycje genetyczne, na drugim miejscu są czynniki środowiskowe.
Uznaje się także, że przebyte infekcje, terapie lekami cytokinetycznymi, przyjmowanie soli litu, a także suplementacja selenu i jodu zwiększa ryzyko pojawienia się choroby Hashimoto. Odkryto zależność pomiędzy spożywaniem jodu, m.in. w postaci spożywczej soli jodowanej, a zwiększeniem zachorowań na limfocytarne przewlekłe zapalenie tarczycy. W krajach, gdzie sól jest jodowana, diagnozowanych jest więcej przypadków choroby Hashimoto niż w krajach, gdzie nie dodaje się jodu do pożywienia.
Objawy Hashimoto
Choroba Hashimoto daje wiele objawów, ale są one rozpoznawane zwykle wtedy, kiedy dochodzi do niedoczynności tarczycy. Przeciwciała anty-TPO i anty-TG zwykle są oznaczane wtedy, kiedy kobieta kilkakrotnie roni ciąże, czy w przypadku wysokiego poziomu TSH (powyżej 2,5 mIU/l).
Objawy niedoczynności tarczycy w przebiegu choroby Hashimoto to m.in.:
- sucha skóra,
- wypadające włosy,
- łamliwość włosów i paznokci,
- anemia,
- zwolnienie akcji serca – bradykardia,
- zwolnienie pracy jelit – zaparcia,
- obrzęki.
Badania w kierunku choroby Hashimoto w ciąży
Zgodnie z aktualnymi wytycznymi Zespołu Ekspertów ds. Opieki Tyreologicznej w Ciąży, badanie przeciwciał antytarczycowych nie jest konieczne u każdej ciężarnej jako badanie przesiewowe, jednak warto je wykonać, jeśli kobieta planuje ciążę lub jest w pierwszym jej trymestrze.
Badania wykrywające obecność anty-TPO powinny zostać zlecone kobiecie, jeśli:
- zmaga się z inną chorobą autoimmunologiczną, np. cukrzycą typu I,
- w jej rodzinie występują choroby o podłożu autoimmunologicznym,
- z poprzednich badań wynika, że jej poziom TSH jest powyżej 2,5 IU/l,
- wynik USG tarczycy jest niejednoznaczny i sugeruje chorobę gruczołu,
- przeszła w poprzednim połogu poporodowe zapalenie tarczycy,
- miała trudności z zajściem w ciążę i leczyła się z powodu niepłodności,
- w jej historii położniczej są poronienia i porody przedwczesne.
Hashimoto a ciąża
Choroba Hashimoto predysponuje do większego ryzyka poronienia, dlatego utrata ciąży to jedno z poważniejszych powikłań tego schorzenia autoimmunologicznego. Kobiety, które w swoim wywiadzie mają poronienia nawykowe (trzy i więcej poronień), koniecznie powinny mieć oznaczone przeciwciała anty-TPO.
Odkryto, że kobieta, która cierpi na chorobę Hashimoto, ma nawet 2-3 razy większe ryzyko na stratę ciąży, niż kobieta zdrowa, bez wykrytych przeciwciał. Dotąd nie znaleziono odpowiedzi, dlaczego tak się dzieje. Część badaczy podejrzewa, że obecność przeciwciał anty-TPO może świadczyć o tym, że organizm kobiety za pomocą układu odpornościowego, chce pozbyć się płodu z jej ustroju.
W przypadku choroby Hashimoto trzeba mieć na uwadze, że ciąża może być powikłana:
- nadciśnieniem indukowanym ciążą, stanem przedrzucawkowym i rzucawką,
- cukrzycą ciążową,
- porodem przedwczesnym,
- krwotokiem poporodowym,
- przedwczesnym odklejeniem łożyska,
- niską masą urodzeniową dziecka.
Hashimoto a płód
Kobiety, zmagające się z przewlekłym autoimmunizacyjnym zapaleniem tarczycy, muszą wiedzieć, że fakt występowania choroby może wikłać nie tylko ciążę, ale również wpływać na stan płodu i noworodka.
Hormony tarczycy matki przenikają do płodu już od samego początku ciąży. Dzieci matek z chorobą Hashimoto mają większe ryzyko pobytu w oddziale intensywnej terapii (OIT). U noworodków i niemowląt mogą pojawić się opóźnienia neurologiczne. Nieprawidłowości w funkcjonowaniu tarczycy matki powodują zaburzenia osi podwzgórze-przysadka-tarczyca u dzieci.
W związku ze wzrostem ryzyka poronienia w przebiegu choroby Hashimoto najpoważniejszą konsekwencją zaburzeń tarczycy jest śmierć wewnątrzmaciczna płodu, dlatego bardzo ważne jest wczesne wykrycie zaburzeń pracy tarczycy matki.
Może zainteresować Cię również: Skurcze łydek w ciąży, jak sobie pomóc?
1. Luty J., Bryl E.: „Choroba Hashimoto – aspekt genetyczny i środowiskowy”, Forum Medycyny Rodzinnej, 2017, 11(1), 1-6.
2. Zespół Ekspertów ds. Opieki Tyreologicznej w Ciąży: „Postępowanie w chorobach tarczycy u kobiet w ciąży”, Endokrynologia Polska, 2011, 62(4), 362-381.
3. Czerwińska E., Walicka M., Marcinowska-Suchowierska E.: „Zaburzenia czynności tarczycy u kobiet w ciąży i po porodzie”, Postępy Nauk Medycznych, 2010, 5, 387-390.
4. Hans-Wytrychowska A.: „Może to Hashimoto? Diagnostyka, różnicowanie i leczenie”, Medycyna po Dyplomie, 2021, 7.