dla dziecka od pierwszych dni życia
wspiera prawidłowy rozwój kości, mózgu, wzroku i układu odpornościowego
DHA z ekologicznych alg i witamina D
starannie dobrane, naturalne składniki
Suplement diety
Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
reklama

Czym są szczepienia ochronne?

Szczepienie ochronne polega na podaniu szczepionki przeciw określonej chorobie zakaźnej, w celu uzyskania „sztucznego” uodpornienia przeciwko tej chorobie.

Szczepienia ochronne dzieci prowadzone są zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych na danych rok, ogłaszanym przez Głównego Inspektora Sanitarnego. Program na rok 2022 dostępny jest pod adresem: https://szczepienia.pzh.gov.pl/kalendarz-szczepien-2022-2/.

Wśród szczepień dedykowanych dzieciom wyróżniamy:

  • szczepienia obowiązkowe,
  • szczepienia zalecane oraz
  • szczepienia poekspozycyjne, których obowiązek wykonania powstaje w związku z wystąpieniem zdarzenia skutkującego narażeniem dziecka na zakażenie określoną chorobą (tj. po ekspozycji dziecka na czynnik zakaźny).
szczepienia ochronne

Dowiedz się więcej: Kiedy i czym szczepić dziecko?

Co należy rozumieć przez obowiązek szczepień?

Osoby przebywające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są obowiązane do poddawania się szczepieniom ochronnym, na zasadach określonych w ustawie z dnia 5.12.2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. W przypadku dzieci – odpowiedzialność za wypełnienie obowiązku poddawania ich szczepieniom ochronnym, ciąży na rodzicach.

Obowiązek rodziców, wykonywania dzieciom obowiązkowych szczepień ochronnych przeciw chorobom zakaźnym, jest obowiązkiem prawnym, za którego niewypełnienie grożą określone sankcje i od którego uwolnić mogą jedynie konkretne przeciwwskazania lekarskie do szczepienia.1

Czy w przypadku szczepień dzieci, obowiązek jest równoznaczny z przymusem?

Nie. Rodzic niewykonujący dziecku (u którego nie występują przeciwwskazania do jego wykonania) obowiązkowego szczepienia ochronnego, naraża je na zachorowanie i ewentualne powikłania choroby zakaźnej. Siebie natomiast – na określone sankcje prawne.

Wykonanie zdrowemu dziecku obowiązkowego szczepienia ochronnego, nigdy nie może jednak nastąpić pod przymusem bezpośrednim. Jedyna okoliczność, w której ustawodawca przewidział możliwość wykonania szczepienia wbrew woli pacjenta lub jego opiekuna prawnego, jest sytuacja, w której u osoby poddawanej przymusowemu szczepieniu – podejrzewa się lub rozpoznano szczególnie niebezpieczną i wysoce zakaźną chorobę, stanowiącą bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia innych osób.

Jak przebiega szczepienie dziecka?

Zaraz po porodzie, dziecku zakładana jest tzw. karta uodpornienia oraz książeczka szczepień. Karta uodpornienia jest przekazywana ze szpitala do placówki ochrony zdrowia, w której rodzice dokonali wyboru lekarza rodzinnego dla swojego dziecka. Książeczka szczepień dziecka wydawana jest rodzicom wraz z wypisem ze szpitala po porodzie.

Obowiązkiem lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad dzieckiem, jest powiadomienie rodziców o obowiązku poddania dziecka szczepieniom, a także poinformowanie ich o szczepieniach zalecanych.

Podaniu dziecku szczepionki, każdorazowo poprzedzone jest lekarskim badaniem kwalifikacyjnym w celu wykluczenia ewentualnych przeciwwskazań do wykonania szczepienia. Od wykonania badania kwalifikacyjnego, do szczepienia, nie mogą upłynąć więcej niż 24 godziny. W przypadku gdy badanie kwalifikacyjne daje podstawy do długotrwałego odroczenia szczepienia, lekarz rodzinny zobowiązany jest skierować dziecko do konsultacji specjalistycznej.

Po przeprowadzeniu szczepienia, fakt ten odnotowywany jest w karcie uodpornienia oraz książeczce szczepień dziecka.

szczepienia dziecka w świetle prawa

Nadzór nad przeprowadzaniem obowiązkowych szczepień ochronnych

Organem sprawującym nadzór nad wykonywaniem obowiązkowych szczepień ochronnych przez placówki ochrony zdrowia, jest państwowy powiatowy inspektor sanitarny.

Sankcje, które mogą spotkać rodziców, za niezaszczepienie dziecka

Rodzice niewykonujący u swojego dziecka (u którego brak jest przeciwwskazań do ich wykonania) obowiązkowych szczepień ochronnych, muszą liczyć się możliwością nałożenia na nich następujących sankcji:

  1. Może zostać wszczęte postępowanie egzekucyjne, mające na celu zmotywowanie rodziców do poddania dziecka obowiązkowemu szczepieniu. W ramach powyższego postępowania, organ egzekucyjny (Wojewoda), może nałożyć na rodziców tzw. „grzywnę w celu przymuszenia” ich do wykonania dziecku szczepienia. Grzywna ta może być nakładana na rodziców nawet kilkakrotnie, przy czym każdorazowo nałożona grzywna nie może przekraczać kwoty 10 000 zł, a suma wszystkich grzywien – kwoty 50 000 zł.
  2. Jeżeli egzekucja administracyjna okaże się nieskuteczna – rodzice uporczywie uchylający się od wykonywania dziecku obowiązkowych szczepień ochronnych, mogą podlegać odpowiedzialności przewidzianej w Kodeksie wykroczeń, tj. może zostać na nich nałożona kolejna grzywna w wysokości do 1 500 zł.
  3. Sąd opiekuńczy, może z urzędu, wszcząć przeciwko rodzicom dziecka postępowanie o ograniczenie im władzy rodzicielskiej.

Nie wykonując u swoich pociech obowiązkowych szczepień ochronnych, rodzice narażają jednak przede wszystkim nie siebie, a dzieci, ryzykując ich zachorowaniem i możliwymi powikłaniami groźnych chorób zakaźnych. Odpowiedzialność rodziców za wykonywanie dzieciom szczepień, to poza odpowiedzialnością prawną, również odpowiedzialność społeczna za przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu się niebezpiecznych chorób. Biorąc pod uwagę najnowsze statystyki dotyczące liczby osób uchylających się od szczepień obowiązkowych, których liczba, na przestrzeni ostatnich 10 lat, wzrosła ponad czternastokrotnie2 – tym bardziej, warto wziąć sobie ten obowiązek „do serca”.

Poza obowiązkowymi szczepienia ochronnymi, warto również rozważyć podanie dziecku nierefundowanych szczepień zalecanych, które uchronią malucha przed niebezpiecznymi dla życia chorobami takimi jak m.in. choroba meningokokowa. Zachęcam do zapoznania się z „Przewodnikiem po szczepieniach ochronnych dla rodziców małych dzieci”, dostępnym pod adresem: https://szczepienia.pzh.gov.pl/ksiazki-o-szczepieniach/poradniki-o-szczepieniach/.


1wyrok SN z dnia 8.01.2016 r., sygn. akt V KK 306/15

2 Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH, Szczepienia Ochronne w Polsce w 2020 roku, Warszawa 2021

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 5.12.2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 2069)

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18.08.2011 r. w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 753)

Ustawa z dnia 17.06.1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 479)

Ustawa z dnia 20.05.1971 r. Kodeks wykroczeń (t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 2008)

Aleksandra Rybak