Olej z wiesiołka – na co pomaga?
Olej z wiesiołka (Oenothera biennis) to olej otrzymywany z nasion wiesiołka dwuletniego. Jest powszechnie stosowanym suplementem, stanowiący bogactwo niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega-6. Do głównych składników oleju z wiesiołka zalicza się: kwas linolowy (LA), kwas gamma-linolenowy (GLA), a także w mniejszych ilościach: kwas oleinowy, kwas palmitynowy, kwas stearynowy, kwas wakcenowy, kwas eikozenowy, kwas eikozanowy i kwas behenowy [1]. Kwasy te muszą być dostarczane z dietą, ponieważ organizm człowieka nie potrafi ich syntezować. Szczególnie kwasom LA i GLA przypisuje się istotne znaczenie w zapobieganiu i leczeniu wielu chorób.
Olej z wiesiołka najbardziej znany jest ze stosowania w leczeniu chorób ogólnoustrojowych charakteryzujących się przewlekłym stanem zapalnym, takich jak atopowe zapalenie skóry i reumatoidalne zapalenie stawów. Jest także często stosowany w leczeniu schorzeń kobiet, w tym bólu piersi (mastalgia), objawów menopauzy i zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS). Wyniki wielu badań nie są jednak jednoznaczne.
Przykładowo wyniki randomizowanych badań klinicznych nie potwierdziły, iż olej z wiesiołka zmniejsza nasilenia bólu u kobiet cierpiących na mastalgię. Liczba pacjentek, u których uzyskano złagodzenie bólu, nie różniła się w porównaniu z placebo lub innymi lekami. W badaniach stwierdzono, iż stosowanie oleju z wiesiołka jest bezpieczne i nie wiąże się z występowaniem działań niepożądanych (wzdęcia brzucha, bóle i zawroty głowy, przyrost masy ciała, zaburzenia smaku) [2].
Wykazano iż olej z wiesiołka wpływa korzystnie profil lipidowy. Przyjmowanie oleju z wiesiołka w dawce ≤4 g/dobę istotnie zmniejszało stężenie triglicerydów w surowicy i znacząco zwiększało stężenie tzw. „dobrego” cholesterolu HDL u osób z hiperlipidemią [3].
Stosowanie oleju z wiesiołka może łagodzić objawy reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS). Badania naukowe wskazują na potencjalne korzyści stosowania kwasu gamma-linolenowego (GLA) z oleju z wiesiołka, oleju z nasion ogórecznika lub oleju z nasion czarnej porzeczki, w zakresie zmniejszenia intensywności objawów RZS [4].
Olej z wiesiołka a płodność
Olej z wiesiołka bywa określany, jako wspierający płodność. Jednak nie ma wystarczających badań, które jednoznacznie potwierdzałyby lub wykluczały wpływ oleju z wiesiołka na płodność . Chociaż niektóre źródła sugerują, że kwas gamma-linolenowy może wpływać na równowagę hormonalną, procesy zapalne i zdolność organizmu do produkcji prostaglandyn, to brakuje klinicznych dowodów potwierdzających jego konkretny i bezpośredni wpływ na płodność [5].
Olej z wiesiołka – bezpieczeństwo stosowania, przeciwwskazania, skutki uboczne
Olej z wiesiołka posiada status GRAS (Generally Recognised As Safe), nadany przez Amerykańską Agencji ds. Żywności i Leków (FDA) i uważany jest za bezpieczny dla zdrowia [6]. U niektórych osób może jednak wywoływać zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Przeciwwskazaniem do stosowania oleju z wiesiołka jest przyjmowanie leków przeciwzakrzepowych (np. warfaryna). Jeśli przyjmujesz jakieś leki zawsze warto skonsultować z lekarzem przyjmowane suplementy. Brakuje także badań nad bezpieczeństwem stosowania oleju z wiesiołka w ciąży, dlatego nie zaleca się podawania go kobietom ciężarnym.
To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Olej z czarnuszki – na co pomaga?
Olej z czarnuszki otrzymywany jest na drodze tłoczenia z nasion rośliny czarnuszki siewnej (Nigella sativa). Olej składa się głównie w nienasyconych kwasów tłuszczowych: kwasu linolowego, oleinowego, α-linolenowego oraz kwasu eikozadienowego. Poza tym w oleju z czarnuszki znajdziemy także inne związki takie jak: tymochinion, tymohydrochunon, ditymochinon, p-cymen, karwakrol, 4-terpineol, t-anetol, α-pinen i tymol [7]. Dzięki zawartości tymochinionu wykazuje on działanie przeciwutleniające i przeciwzapalne, a nawet przeciwnowotworowe . Olej z czarnuszki może także obniżać ciśnienie tętnicze krwi [8]. W badaniach wykazano także, iż olej z czarnuszki może wpływać korzystnie na gospodarkę węglowodanową i lipidową organizmu. Konieczne są jednak dalsze badania o przedłużonym czasie trwania, aby określić dokładny mechanizm, optymalną dawkę i czas trwania suplementacji [9, 10]. Olej z czarnuszki, tak samo jak olej z wiesiołka może przynieść także korzyści u osób chorujących na RZS. Po kilku tygodniach przyjmowania oleju z czarnuszki, zaobserwowano spadek liczby białych krwinek oraz mniejszą sztywność i bolesność stawów [11].
Olej z czarnuszki a płodność
Olej z czarnuszki zawiera różnorodne biologicznie aktywne związki, w tym olejki eteryczne, fitosterole i inne składniki odżywcze. Niektóre źródła sugerują, że niektóre z tych związków mogą mieć pozytywny wpływ na równowagę hormonalną i zdrowie reprodukcyjne. Jednak brakuje wystarczających badań klinicznych z udziałem ludzi, które jednoznacznie potwierdziłyby wpływ oleju z czarnuszki na płodność.
Zaobserwowano w badaniach, iż olej z czarnuszki poprawiał jakość nasienia u bezpłodnych mężczyzn. Suplementacja oleju z czarnuszki miała wpływ na poprawę liczby i ruchliwości plemników oraz objętości nasienia. Suplementacja trwała przez dwa miesiące, podczas których badani przyjmowali 5 ml oleju z czarnuszki. [12].
Olej z czarnuszki – bezpieczeństwo stosowania, przeciwwskazania, skutki uboczne
Olej z czarnuszki jest powszechnie uznany za bezpieczny dla zdrowia i nie ma przeciwwskazań co do jego stosowania. U niektórych osób, w zależności od przyjętej dawki, może jednak wywoływać dolegliwości żołądkowo-jelitowe.
Bibliografia:
1. Timoszuk M. i wsp.: Evening Primrose (Oenothera biennis) Biological Activity Dependent on Chemical CompositionAntioxidants (Basel). 2018 Aug; 7(8): 108.
2. Ahmad Adni L.L. i wsp.: A Systematic Review and Meta-Analysis of the Efficacy of Evening Primrose Oil for Mastalgia Treatment. Int J Environ Res Public Health. 2021 Jun 10;18(12):6295.
3. Khorshidi M. i wsp.: Effect of evening primrose oil supplementation on lipid profile: A systematic review and meta-analysis of randomized clinical trials. Phytother Res. 2020 Oct;34(10):2628-2638.
4. Cameron M. i wsp.: Herbal therapy for treating rheumatoid arthritis. Cochrane Database of Systematic Reviews 2011, Issue 2. Art. No.: CD002948.
5. Ku C.W. i wsp. Dietary Supplement Intake and Fecundability in a Singapore Preconception Cohort Study. Nutrients. 2022 Dec 1;14(23):5110.
6. Drugs and Lactation Database (LactMed) [Internet]. Bethesda (MD): National Institute of Child Health and Human Development; 2006–. Evening Primrose. 2021 May 17.
7. Cheikh-Rouhou S. i wsp.: Sterol composition of black cumin (Nigella sativa L.) and Aleppo pine (Pinus halepensis Mill.) seed oils. Journal of Food Composition and Analysis, Volume 21, Issue 2, March 2008, Pages 162-168.
8. Sahebkar A. i wsp.: systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials investigating the effects of supplementation with Nigella sativa (black seed) on blood pressure. J Hypertens. 2016 Nov;34(11):2127-35.
9. Askari G. i wsp.: Effect of Nigella sativa (black seed) supplementation on glycemic control: A systematic review and meta-analysis of clinical trials. Phytother Res. 2019 May;33(5):1341-1352. doi: 10.1002/ptr.6337. Epub 2019 Mar 14.
10. Daryabeygi-Khotbehsara R. i wsp.: Nigella sativa improves glucose homeostasis and serum lipids in type 2 diabetes: A systematic review and meta-analysis. Complement Ther Med. 2017 Dec;35:6-13. doi: 10.1016/j.ctim.2017.08.016.
11. Klaudia Ciesielska-Figlon. i wsp.: Olej z nasion czarnuszki siewnej (Nigella sativa) jako produkt immunomodulujący . Post Fitoter 2019; 20(1): 35-40.
12. Kolahdooz M. i wsp.: Effects of Nigella sativa L. seed oil on abnormal semen quality in infertile men: a randomized, double-blind, placebo-controlled clinical trial. Phytomedicine. 2014 May 15;21(6):901-5.