To jest wyrób medyczny.
Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.Co to są pleśniawki?
Pleśniawki to biały lub żółtawy nalot, umiejscowiony wewnątrz jamy ustnej. Obejmuje język, dziąsła, wewnętrzną część policzków lub podniebienie. Nalot ma charakter grudkowaty, przypomina zsiadłe mleko lub resztki twarożku. Przy próbie ściągnięcia go np. gazikiem, odkrywa się zaczerwienioną i często krwawiącą błonę śluzową.
Kiedy powstają pleśniawki u noworodka?
Pleśniawek u noworodka można się spodziewać, kiedy jest karmiony piersią, a jego mama zmaga się z grzybicą piersi lub pochwy. Pleśniawki pojawiają się także wtedy, kiedy maluch ma kontakt z niedokładnie mytymi smoczkami, zarówno tymi do używanymi do uspokojenia, jak i tymi od butelek.
Grzybica piersi objawia się bólem zlokalizowanym głęboko w piersi, uczuciem pieczenia, swędzenia, zmianami skórnymi. Skóra jest błyszcząca, napięta i się łuszczy, występują pęcherzyki, pęknięcia lub zaczerwienienia.
Jeśli objawom u matki współtowarzyszy biały nalot w jamie ustnej u noworodka – to oznacza, że u dziecka występuje grzybica.
Pleśniawki występują także w przebiegu antybiotykoterapii i zaburzeń flory bakteryjnej przewodu pokarmowego. Często razem z pleśniawkami pojawia się rumień pieluszkowy, czyli zakażenie grzybicze skóry pośladków i okolic intymnych u dziecka.
Czy pleśniawki są zaraźliwe?
Za pojawienie się pleśniawek odpowiada namnożenie się zbyt dużej ilości grzybów w jamie ustnej malucha. Drogą zakażenia mogą być pocałunki w okolicy ust dziecka, oblizywanie łyżeczek czy smoczków od butelek, z których korzysta niemowlę przez osobę, która jest nosicielem Candida albicans lub sama zmaga się z zakażeniem grzybiczym. Stąd wniosek, że tak, pleśniawki mogą być zaraźliwe.
Jak już wcześniej wspomniano, grzyby z rodzaju Candida znajdują się w jamie ustnej dziecka jako element fizjologicznej flory bakteryjnej, ale moment osłabienia organizmu dziecka to czas, kiedy mają możliwość niekontrolowanego namnażania, co prowadzi do infekcji.
Leczenie pleśniawek u noworodka
Przy pierwszych oznakach grzybicy jamy ustnej u malucha, rodzice zwykle sięgają po specjalne żele na afty i pleśniawki, dostępne bez recepty. Preparaty, nałożone bezpośrednio na pleśniawki przyczyniają się nie tylko do ich leczenia, ale również tworzą barierę ochronną i zapobiegają podrażnieniom. Czasami ich stosowanie okazuje się wystarczające i problem ustępuje. Należy jednak sprawdzać skład produktów, gdyż część z nich zawiera substancje toksyczne dla dziecka, ja np. kwas borowy.
Leczenie uporczywych pleśniawek polega na wdrożeniu leków przeciwgrzybicznych pod kontrolą lekarza pediatry. Jeśli dziecko jest karmione piersią, leczeniu powinna zostać poddana także matka dziecka, nawet jeśli nie manifestuje żadnych objawów. W przypadku symptomów sugerujących dodatkowo zakażenie grzybicze dróg rodnych kobiety – leczenie koniecznie powinno objąć jej partnera, jeśli współżyją.
Zazwyczaj pleśniawki u malucha leczy się poprzez zastosowanie nystatyny. Nystatyna to przeciwgrzybiczny antybiotyk, dostępny wyłącznie na receptę. Jamę ustną dziecka powinno się pędzlować 4 razy dziennie przez pełne 14 dni. Matka, która karmi, koniecznie powinna stosować leki przeciwgrzybicze o działaniu miejscowym na skórę piersi i brodawek sutkowych. Warto pamiętać, że powinno się je zmywać przed każdym karmieniem.
U dziecka można również zastosować wodny roztwór fioletu gencjany w stężeniu 0,5%. Jamę ustną malucha pędzluje się 1 raz dziennie przez tydzień. Dłuższe stosowanie może spowodować powstawanie ran czy owrzodzeń u dziecka.
Jeśli u noworodka zdiagnozujemy pleśniawki, konieczna jest wzmożona higiena. Trzeba wymienić wszystkie smoczki używane do uspokojenia malucha. Nakładki laktacyjne, smoczki od butelek i butelki koniecznie powinny być dokładnie wysterylizowane.
Jak zapobiegać pleśniawkom u noworodka?
Kandydoza jamy ustnej u dzieci zaraz po porodzie ma związek z osłabieniem organizmu oraz kontaktem z wydzielinami kanału rodnego kobiety. W prawidłowych warunkach występujący we florze bakteryjnej Candida albicans nie ma możliwości niekontrolowanego namnożenia.
Jeśli kandydoza dotknęła również matkę, ciągle powinna ona karmić piersią, gdyż mleko kobiece jest najlepszym wsparciem układu odpornościowego dziecka.
Warto przestrzegać higieny, często myć smoczki, dokładnie myć butelki, wyparzać nakładki laktacyjne. Mama powinna utrzymywać piersi w suchości, często zmieniać wkładki, nie dopuszczać do uszkodzeń brodawki, np. poprzez nieprawidłowe przystawienie noworodka do piersi.
Jeśli problem z pleśniawkami co jakiś czas nawraca, koniecznie trzeba pomyśleć nad włączeniem dziecku probiotyku, który dodatkowo będzie wzmacniał jego odporność.
Nieleczone pleśniawki u noworodka – konsekwencje
Brak odpowiedniego leczenia pleśniawek u noworodka może spowodować problemy z karmieniem, gdyż zmiany na błonie śluzowej powodują podrażnienie i ból. Najmłodsze dzieci muszą jeść regularnie, aby prawidłowo przybierać na wadze. Pleśniawki mogą spowodować spadek masy ciała lub zbyt małe przyrosty.
Niemowlaki zmagające się z pleśniawkami są marudne i płaczliwe. Jeśli kandydozie jamy ustnej towarzyszy rumień pieluszkowy, noworodek odczuwa ból i dyskomfort, potęgowany w czasie mikcji i defekcji. Stolec i mocz działają drażniąco na skórę dotkniętą zmianami grzybicznymi.
Od szybkiego rozpoznania problemu i wdrożenia odpowiedniego leczenia zależy poprawa stanu zdrowia dziecka i jego samopoczucia. Aby leczenie było skuteczne, należy objąć nim wszystkich, którzy są dotknięci kandydozą. Konieczne jest również, aby leczenie pleśniawek nadzorował pediatra.
Jakie są domowe sposoby leczenia pleśniawek u noworodka?
Do domowych sposobów leczenia pleśniawek u maluszków można zaliczyć m.in. płukanie jamy ustnej dziecka naparami z rumianku czy szałwii, które działają antyseptycznie i wspomagają gojenie się zmian. Jednak warto pamiętać, że nie u wszystkich dzieci domowe sposoby to dobre rozwiązanie. Podawanie naparów ziołowych nie powinno być stosowane u najmłodszych ze względu na możliwość wywołania alergii.
Można rozważyć użycie wodnego roztworu gencjany i wypędzlować jamę ustną dziecka, aby ulżyć mu w bólu. Celowane leczenie powinno być stosowane głównie w momencie wystąpienia bólu czy podrażnień utrudniających jedzenie. Wtedy pediatra powinien podjąć decyzje o włączeniu leków przeciwgrzybicznych.
1. Nehring-Gugulska M., Żukowska-Rubik M., Pietkiewicz A.: Karmienie piersią w teorii i praktyce, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2017, 217-219.
2. Wójkowska-Mach J.: Profilaktyka zakażeń połogowych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2019, 246-247.
3. Paczkowska I., Wójtowicz A., Malm A.: Wybrane aspekty farmakoterapii kandydoz. Terapia i Leki, 2010, 66(8), 539-543.
4. Górska R., Nowak M.: Wybrane zagadnienia z diagnostyki i leczenia chorób błony śluzowej jamy ustnej. Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny, 2017, 6(2), 14-22.