Jakie szczepienia warto rozważyć przed ciążą?
To, jakie szczepienia uzupełnić przed zajściem w ciążę, w dużej mierze zależy od kalendarza szczepień. Z biegiem czasu wprowadzano nowe szczepienia lub zmieniono harmonogram przyjmowania dawek, dlatego warto razem z lekarzem ustalić, czym warto się zaszczepić po raz pierwszy, a jakiej szczepionki przyjąć dawkę przypominającą.
W Polsce obowiązuje Program Szczepień Ochronnych (PSO), w którym opisano, jakie szczepienia profilaktyczne są dostępne, dla kogo są obowiązkowe, a dla kogo zalecane.
Zgodnie z PSO, kobiety planujące ciążę powinny rozważyć szczepienia na:
· ospę wietrzną,
· odrę, świnkę i różyczkę,
· tężec, błonicę i krztusiec,
· grypę,
· wirusowe zapalenie wątroby typu A,
· wirusowe zapalenie wątroby typu B.
Szczepienie a zajście w ciążę – jak szczepienia wpływają na płodność?
Szczepionki, których używa się do uodpornienia społeczeństwa na choroby zakaźne, uznaje się za bezpieczne dla zdrowia i życia ludzi. Fakt ich powszechnego dopuszczenia do użytku świadczy o tym, że zostały poddane badaniom klinicznym i spełniają wszelkie normy bezpieczeństwa.
Nie ma żadnych dowodów na negatywny wpływ szczepionek na płodność i nie ustalono żadnych związków pomiędzy występowaniem trudności z poczęciem a przyjętymi szczepionkami.
Szczepionki podaje się od wielu lat już maleńkim dzieciom, aby od pierwszych dni po narodzinach oddziaływać na ich układ immunologiczny. Podawanie ich tak dużej grupie społecznej pozwala wykluczyć jakikolwiek wpływ szczepień na płodność.
Szczepienie przeciwko ospie wietrznej przed ciążą
Ospa wietrzna to choroba zakaźna, która charakteryzuje się dużą zaraźliwością. Występuje nawet 90% ryzyko zakażenia przy kontakcie z osobą chora. Ospa może powikłać ciążę i negatywnie wpłynąć na stan płodu i noworodka.
Zachorowanie na ospę w czasie ciąży stanowi zagrożenie dla dziecka, szczególnie pomiędzy 3. a 28. tygodniem ciąży. Zespół ospy wrodzonej objawia się m.in. nieprawidłową budową kończyn, zmianami w ośrodkowym układzie nerwowym, a także zaburzeniem wzrastania.
Ciężarne są w grupie ryzyka ciężkich powikłań ospy, tj. zapalenie mózgu, wątroby czy płuc. Szczególnie ostatni trymestr ciąży jest ryzykowny dla kobiety. W przypadku noworodka zakażenie ospą w okresie okołoporodowym może doprowadzić do sepsy i zgonu dziecka.
Jeśli kobieta nie chorowała na ospę w dzieciństwie lub ma kontakt z dziećmi, powinna rozważyć szczepienie na ospę. W celu uodpornienia podaje się dwie dawki w odstępie 6 tygodni. Po przyjęciu drugiej dawki należy odczekać miesiąc ze staraniem o dziecko.
Szczepienie przeciwko odrze, śwince i różyczce przed ciążą
Szczepionka, która daje odporność na odrę, świnkę i różyczkę jest podawana w Polsce jako szczepionka obowiązkowa. Jeśli kobieta nie wie, czy była zaszczepiona, lub jeśli od ostatniego szczepienia minęło 10 lat i więcej, co może sugerować, że odporność na te choroby zmniejszyła się, warto zastanowić się nad doszczepieniem.
Świnka to choroba zakaźna, która w pierwszym trymestrze ciąży może doprowadzić do poronienia.
Różyczka jest uznawana za bardzo niebezpieczną chorobę, powodującą duże wady płodu, a w 15% procentach przypadków – nawet śmierć wewnątrzmaciczną. Różyczka jest także uznawana za najbardziej zakaźną dla płodu, nawet 90% zachorowań ciężarnej skutkuje zakażeniem dziecka.
Różyczka powoduje wady wzroku i słuchu, a także wady serca. Dodatkowym objawem przebytej różyczki w okresie prenatalnym jest małogłowie.
Po zaszczepieniu się kobiety planującej ciążę na odrę, świnkę i różyczkę, należy odczekać około 1 miesiąca, zanim para rozpocznie starania o poczęcie.
Szczepionka na grypę a planowanie ciąży
Grypa to choroba układu oddechowego, z często gwałtownym przebiegiem. Przenosi się drogą kropelkową, a do jej najczęstszych powikłań należy zapalenie płuc lub oskrzeli, ale również zapalenia rdzenia kręgowego, mózgu czy mięśnia sercowego.
Kobieta w ciąży znajduje się w grupie zwiększonego ryzyka hospitalizacji z powodu grypy. Ryzyko konieczności leczenia szpitalnego jest nawet 10 razy większe niż w przypadku kobiety nieciężarnej.
Zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych szczepienia na grypę są zalecane zarówno przed zajściem w ciążę, jak i już w czasie jej trwania. Uznaje się, że szczepionka daje odporność na jeden sezon chorobowy, który w Polsce trwa od października do marca. Dodatkowo szczepienie ciężarnej stanowi ochronę dla noworodka po urodzeniu do 2-3 miesiąca życia.
Hipertoniczny spray do nosa z ektoiną.
Redukuje stany zapalne dróg oddechowych, chroni i nawilża błonę śluzową dróg oddechowych.
Pastylki na gardło z ektoiną przeznaczone do stosowania podczas objawów przeziębienia.
Spray do gardła z ektoiną, wspomaga leczenie stanów zapalnych gardła wywołanych przez infekcje bakte...
Nawilżająco – łagodzący żel do nosa.
Intensywne nawilżenie suchych i podrażnionych oczu.
Naturalna pomoc w alergicznym zapaleniu spojówek.
Krem z ektoiną do stosowania już od 1. miesiąca życia.
Zmniejsza lepkość i sprężystość wydzieliny śluzowej, intensywnie nawilża i łagodzi stany zapalne dró...
Woda morska z ektoiną. Ochrona przed wnikaniem wirusów.
Szczepienie na błonicę, tężec i krztusiec przed ciążą
Błonica i tężec należą do chorób, które dzięki wprowadzeniu szczepień ochronnych, pojawiają się bardzo rzadko. Jednak sporadyczne przypadki oznaczają, że ciągle istnieje ryzyko zachorowania i jedynie wysokie wyszczepienie społeczeństwa pozwala na zminimalizowanie możliwości pojawienia się choroby.
Krztusiec w przeszłości był powszechną dolegliwością, stanowiącą duże zagrożenie dla noworodków. Zachorowanie często oznaczało poważne uszkodzenia układu nerwowego, a nawet śmierć dziecka. Aktualnie obowiązek szczepień sprawił, że krztusiec pojawia się zdecydowanie rzadziej niż wcześniej, jednak wciąż trafiają się przypadki zachorowań.
W przypadku krztuśca odporność nabyta dzięki szczepionce nie jest trwała, spada wraz z biegiem czasu, dlatego rekomenduje się dawkę przypominającą szczepionki przed ciążą lub pomiędzy 27-36 tygodniem ciąży.
Szczepienia na COVID-19 przed ciążą
Szczepionki na COVID-19 zostały dopuszczone do obrotu bardzo szybko po wybuchu pandemii, dlatego społeczeństwo nie chciało się nimi szczepić, uważając je często za słabo przebadane. Istniały pogłoski, że szczepienia negatywnie oddziałują na płodność, szczególnie męską. Na drodze badań naukowych obalono ten mit.
Szczepienia na SARS-CoV-2 są bezpieczne dla kobiet przed ciążą i w ciąży. Zachorowanie na koronawirusa sprawia, że kobieta ciężarna ma o wiele większą szansę na utratę ciąży, niż kobieta, która się zaszczepi. Szczepionka powoduje, że spada ryzyko hospitalizacji i ciężkiego przebiegu choroby, co stanowi ochronę nie tylko dla zdrowia przyszłej matki, ale również płodu.
Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników zaleca szczepienie na COVID-19 kobietom ciężarnym i karmiącym piersią. Stwierdza, że z podaniem szczepień w ciąży nie trzeba czekać i można je podać w każdym jej momencie. To sprawia, że należy sądzić, iż szczepionki na koronawirusa dopuszczone do obiegu, są całkowicie bezpieczne dla kobiet w każdym wieku.
Miano przeciwciał po otrzymaniu pełnej dawki szczepionki jest większe, niż po przechorowaniu, dlatego najlepszym momentem na uodpornienie jest otrzymanie szczepionki na COVID-19 przed planowanym poczęciem.
Czy warto szczepić się przed ciążą?
Szczepienia to główny filar profilaktyki chorób zakaźnych. Wiele z nich prowadzi do poważnych powikłań ciąży i porodu, dlatego szczepienia przed ciążą stanowią zabezpieczenie zarówno dla kobiety i dla jej dziecka.
Jeśli kobieta ciężarna decyduje się na zaszczepienie, powinna wybrać wraz z lekarzem szczepionkę zalecaną dla kobiet w ciąży, która nie zawiera żywych wirusów, a jedynie ich fragmenty. To sprawia, że po otrzymaniu szczepionki nie ma możliwości zachorowania. Układ odpornościowy, po kontakcie z częściami martwego wirusa, jest w stanie wytworzyć przeciwciała i zbudować odpowiedź immunologiczną.
Szczepionki rekomendowane przez Program Szczepień Ochronnych są bezpieczne dla kobiet i mężczyzn planujących ciążę.
Przed planowanym poczęciem warto porozmawiać z lekarzem, jakie szczepionki warto przyjąć przed ciążą. Silny układ immunologiczny kobiety jest bardzo ważny dla prawidłowego przebiegu ciąży i rozwoju dziecka, dlatego należy rozważyć szczepionki zalecane dla kobiet planujących ciążę. Wysoki poziom przeciwciał uzyskany przez przyszłą matkę przed ciążą sprawia, że dziecko ma odporność, przynajmniej czasową, na niektóre choroby zakaźne zaraz po urodzeniu. Dzięki temu uznaje się, że szczepienia ochronne przed ciążą, są bardzo ważną inwestycją w zdrowie swoje i swoich pociech.
Zalecany do leczenia pierwszych objawów dyskomfortu pochwy.
Żel dopochwowy z kwasem hialuronowym wskazany w celu zapobiegania i leczenia suchości pochwy.
Dla zdrowia układu moczowego.
Pomaga przy problemach intymnych w ciąży.
Do stosowania wspomagającego w leczeniu i profilaktyce infekcji pochwy.
1. Szczepienia u kobiet planujących ciążę, dostęp z dnia 24.07.2023
2. Komunikat Ministra Zdrowia z dnia 28 października 2022 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2023.
3. Harville E.: Invited Commentary: Vaccines and fertility – why worry? American Journal of Epidemiology, 2022, 192(2), 154-157.
4. Hsu A. L., Johnson T. i in.: Sources of vaccine hesitancy: pregnancy, infertility, minority concerns, and general skepticism. Open Forum Infectious Diseases, 2022, 9(3).
5. Stanowisko PTGiP dotyczące szczepień kobiet ciężarnych przeciwko COVID19 | ptgin.pl, dostęp z dnia 02.08.2023 r.
6. Kobieta w ciąży powinna zaszczepić się przeciw COVID-19 – Szczepienia.Info, dostęp z dnia 02.08.2023 r.
7.Szczepienie przeciwko COVID-19 kobiet planujących ciążę, będących w ciąży czy w okresie laktacji, dostęp z dnia 02.08.2023 r.